Europejskie i Staropolskie Rzemiosło Artystyczne, Malarstwo i Rzeźba od XV do XVIII wieku

Z dawnej Galerii Sztuki Zdobniczej oraz Galerii Dawnego Malarstwa Europejskiego i Staropolskiego Muzeum Narodowego powstała nowa Galeria Sztuki Dawnej. Łącząc gatunki techniczne chcemy odejść od tradycyjnego dyskursu historii sztuki, który rozdzielał „wysoką” sztukę obrazową – malarstwo, rzeźbę, rysunek i grafikę – od rzemiosła artystycznego, uznając je za dziedzinę użytkową. Tymczasem w dawnych epokach taki podział nie istniał. W zasadzie wszystkie te dziedziny sztuki traktowano równorzędnie. Jeśli już którąś wywyższano, to wcale nie malarstwo czy rzeźbę, lecz złotnictwo i produkcję tapiserii. Samo pojęcie „sztuka” – łacińska ars (a za nią włoskie, francuskie i angielskie wersje: arte, l’art, the art), grecka téchne, niemiecka i niderlandzka Kunst – oznaczało pierwotnie kunszt, sprawność wykonania, rzemiosło. Najwyżej ceniono w malarstwie i rzeźbie właśnie rzemieślniczą, wirtuozerską jakość wykonania.

Obrazowy charakter malarstwa i rzeźby – poddanych zasadzie naśladowania rzeczywistości (mimesis) – też nie czyni tych gatunków osobnymi. Jak pokazuje nasza ekspozycja, znakomita większość dzieł dawnego rzemiosła artystycznego miała wprawdzie dekoracyjny charakter, ale zawierała przedstawienia figuratywne, stanowiące przecież istotę malarstwa i rzeźby.
Rzemiosło artystyczne łączyły z malarstwem i rzeźbą wspólne cele i funkcje, a także przestrzenie, w jakich je gromadzono i wystawiano. I taki właśnie jest podział galerii – na „przestrzenie społeczne”: 1) pałac, willa, dwór; 2) kościół, kaplica i ołtarz domowy; 3) miasto. Innymi słowy: 1) kultura dworska, 2) kultura religijna, 3) kultura miejska.

W dziale KULTURA DWORSKA, w trzech salach: Pałac i willa; Dwór monarszy i wielkoksiążęcy; Dwór magnacki i siedziba szlachecka pokazane są obrazy, rzeźby, meble, tapiserie, tkaniny, kobierce, przedmioty złotnicze, srebra, naczynia szklane, majolika, fajanse, porcelana, które stanowiły oznaki luksusu i splendoru, instrumenty pouczenia moralnego, nośniki propagandy politycznej albo służyły rozrywce. Dział RELIGIA I WIARA W KOŚCIELE I W DOMU, obejmujący sale: Późnośredniowieczne obiekty kultu i dewocji; Renesansowe obiekty prywatnej dewocji; W strefie ołtarza: obiekty liturgiczne; Po soborze trydenckim: obrazy i przedmioty w kościołach i klasztorach; Po reformacji: obrazy religijne w domach i gmachach publicznych przedstawia oprawę liturgii w kościołach i miejscach kultu religijnego oraz instrumentarium prywatnej pobożności, modlitewnej i medytacyjno-kontemplacyjnej, uprawianej w domu lub w prywatnej kaplicy. Trzeci, umieszczony w osobnym skrzydle człon galerii: MIASTO, a w nim kolejne części: Obywatele i ich instytucje: ratusz i cech; Dom miejski i jego mieszkańcy; Obrazy w gabinetach kolekcjonerów; Etos patrycjuszy i ich wizja plebsu pokazuje, jak okazy rzemiosła artystycznego, malarstwa i rzeźby kreowały wysoką kulturę miejską. Zamyka tę opowieść miasto szczególne – Miasto na eksport: Wenecja. Prezentację dopełniają skarby rzemiosła artystycznego zamknięte w przestrzeniach trzech gabinetów: porcelany, szkła i kryształów górskich oraz złotnictwa.

Zachęcamy do zapoznania się z programem wydarzeń towarzyszących otwarciu Galerii Sztuki Dawnej:
[ Ссылка ]

Bilety do galerii stałych:
[ Ссылка ]

свернуть