🌍 Astrofizikçiler, çoğu zaman esrarengiz ama bir o kadar da olağanüstü gök cisimleriyle dolu Evren'in işleyişini anlamaya çalışarak sürekli bir cevap arayışı içindeler. Eğer parlak yıldızlar uzun zamandır araştırmacıların ve astronomi meraklılarının tekelindeyse, bugün meraklıların zihnini meşgul eden tek şey olmaktan çok uzaklar. Kara delikler, hem tuhaflıkları hem de yıkıcı yetenekleri nedeniyle muhtemelen evrendeki en büyüleyici nesnelerdir.


🔥 Hatırlatma olarak, videolar PAZAR günleri saat 18:00'de yayınlanmaktadır.


-------------------------

💥 Kara delik, kozmik canavarlar:
- Peki böyle kozmik bir fenomen nasıl ortaya çıkabilir? Bilim insanları, primordial olarak bilinen bazı kara deliklerin, evrenin erken dönemlerindeki Büyük Patlama'dan kısa bir süre sonra ortaya çıktığına inanıyor. Bazı galaksilerde keşfedilen süper kütleli kara delikler, ev sahibi galaksiyle aynı anda yaratıldıklarını düşünmemizi sağlıyor.
Kara deliklerin bir başka kategorisi de büyük bir yıldızın kendi üzerine çökerek bir süpernovaya yol açması sonucu ölmesi olabilir. Eğer bir kara delik sıfır yer kaplıyorsa, çok büyük bir kütleye sahiptir. Bu kütle, bir zamanlar bir yıldıza ait olan kütlenin büyük bir kısmını temsil eder. Elbette, oburlar olarak kara delikler çevrelerindeki maddeyi yuttukça daha da büyük kütleli hale gelirler. Geri dönüşü olmayan bölge, yani olay ufku, kara delikle birlikte giderek büyür.
Evrende kara deliklerin varlığı başka bir düşünceye yol açabilir. Yollarına çıkan her şeyi yutuyorlarsa, gerçek bir tehlikeyi temsil edebilirler mi? Ama her şeyden önce, onlardan çok var mı? Yoksa oldukça nadir görülen anomaliler mi?

Aklınızda kesinlikle bir soru var. Kara delikler görünmezse, onları yine de tanımlayabilir miyiz? Cevap evet!
Bir yandan, bilim insanları daha önce açıklanan teknikler sayesinde onları inceleyebildiler, ancak diğer yandan 2019'da bir görüntü ortaya çıktı. Event Horizon Teleskobu'nun uluslararası ekibi, iki yıllık veri işleme ve on yıldan fazla süren çalışmanın ardından, bir kara deliğin ilk fotoğrafını ortaya çıkardı. Bu fotoğraf, Dünya'dan 55 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan M87 galaksisinin kalbinde yer alan süper kütleli kara delik M87'nin çok uzun taban çizgisi interferometrisi ile çekildi. Bu devasa nesnenin gölgesine karşılık gelen bir ışık halkasıyla çevrili siyah bir disk keşfedebiliyoruz. Kütlesi 6,5 milyar güneş kütlesine eşdeğerdir ve olay ufkunun çapı 254 astronomik birim olarak tahmin edilmektedir, yani Dünya ve Güneş'e olan uzaklığın 254 katı!
Şimdi bu garip nesnenin yapısını ortaya çıkarmak için ona daha yakından bakalım. Bir kara delik bir dış olay ufku, ikinci bir iç olay ufku ve tekilliğinden oluşur.
Olay ufku kara deliğin ağzının etrafındaki sınırı işaret eder. Bir parçacık bu ufuk çizgisine girer girmez tuzağa düşer ve yok olmaya mahkum olur. Mesafe ne olursa olsun bu bölgede kütleçekimi sabittir. Bununla birlikte, kara delik tarafından çekilen maddenin olay ufkunda sektiği olur. Daha sonra madde, bir ışık jetleri yağmuru eşliğinde dışarıya doğru yansıtılır.
Tekillik kara deliğin iç bölgesini temsil eder. Burası nesnenin ezici kütlesinin kaldığı yerdir. Tekillik tamamen gizlidir ve kara deliğin kütlesinin uzay-zamanda yoğunlaştığı eşsiz noktaya karşılık gelir.


-------------------------


🎬 Bugün programda:
- 00:00 - Giriş
- 02:25 - Güneş sistemimizi geçmek
- 10:42 - Kara delik nedir?
- 11:25 - Kara deliklerin var olduğunu nasıl biliyoruz?
- 13:29 - Bir kara delik neye benzer?
- 15:56 - Kara delikler nasıl oluşur?
- 17:37 - Evrende kaç tane kara delik var?
- 20:20 - Dünya'ya en yakın kara delik
- 23:05 - Haydut bir kara delik
- 25:12 - Cygnus X-1
- 27:25 - Eğik bir kara delik
- 32:29 - En küçük kara delikler
- 36:02 - Sagittarius A*
- 39:18 - Kurşun atan bir kara delik
- 41:46 - Komşu bir galaksideki en nadir kara delik
- 45:29 - Henize 2-10
- 47:46 - En hızlı dönen kara delik
- 51:57 - Yamyam bir kara delik
- 55:15 - Orta ağırlıkta kara delikler
- 58:04 - İki kara delik arasında bir çarpışma mı?
- 01:00:12 - En parlak kara delik
- 01:03:03 - Bilinen en eski kara delik
- 01:06:10 - En büyük kara delikler
- 01:09:22 - GNz7q, "Kayıp Halka
- 01:12:45 - Bir kara deliğin merkezinde ne olur?
- 01:14:12 - Ya içine girseydik?

свернуть