Jednym ze sposobów pozyskiwania okazów roślin egzotycznych do gabinetów historii naturalnej była ich uprawa „w miejscu na to obróconym” – w ogrodach botanicznych i arboretach. Tak było też w przypadku siemiatyckiego Gabinetu Anny z Sapiehów Jabłonowskiej, która sprowadzała nasiona i sadzonki roślin innych stref klimatycznych do „pomarańczarni i ciepłych szklarniach” w Kocku i Siemiatyczach.

W Gabinecie zbiór okazów świata roślin składał się z owoców, liści, kwiatów, nasion, żywic i próbek drewna ułożonych według systemu Linneusza. Trudności w konserwowaniu egzotycznych okazów spowodowały, że szklarnie były traktowane jako „dodatek do Gabinetu”. Rejestr uprawianych roślin Jabłonowska zamieściła w książce z 1786 r. Porządek robót miesięcznych ogrodnika na cały rok wypisany i na miesiące podzielony.

Aklimatyzowanie roślin w dobrach Księżnej miało znaczący wpływ na ich poznanie i wykorzystanie, także terapeutyczne, utrwalone dzięki pracom księdza Krzysztofa Kluka.

Iwona Arabas, Instytut Historii Nauki PAN,
Warszawa Larysa Bondar, Filia Archiwum RAN, St. Petersburg

свернуть