Zrealizowany w 1992 roku według scenariusza Zyty Kusztry i Ewy P. Porębskiej dla Telewizji Polskiej 25 – minutowy film jest próbą przybliżenia realiów, w jakich od lat 70-tych do 90-tych powstawała w Polsce architektura sakralna. Zbudowano wówczas aż około 1500 nowych kościołów, ale niewiele z nich zasłużyło na miano dzieł architektury.
____________________
„Co ja sądzę o współczesnej architekturze sakralnej ? Otóż ja sądzę bardzo źle” - stwierdza w filmie „Architektura sarcum” jeden z najwybitniejszych polskich artystów Jerzy Nowosielski.
Czy rzeczywiście główna wartością budowli sakralnych jest ich ilość? Odpowiedzi na to pytanie szukamy w wypowiedziach historyka sztuki Andrzeja Olszewskiego, historyczki sztuki Moniki Rydygier, artysty Jerzego Nowosielskiego, księdza Antoniego Sołtysika oraz cytatach Jerzego Sołtana, ukazanych na tle materiałów filmowych z kilkunastu tak istotnych budowli jak kościół Matki Bożej Królowej Polski w Nowej Hucie, czy kościół Wniebowstąpienia Pańskiego na warszawskim Ursynowie.
Dokument „Architektura sacrum” to także subtelne spotkanie z wybitnymi, wrażliwymi twórcami w zaprojektowanych przez nich dziełach. „Kościół to miejsce, które tkwi w ludziach” mówi Stanisław Niemczyk, podczas gdy w tle zobaczymy niezwykle sugestywne wnętrza świątyni Ducha Świętego w Tychach z malarstwem Jerzego Nowosielskiego. O symbolicznych i kompozycyjnych aspektach projektu wnętrza Sanktuarium świętego Piotra w Wadowicach opowiada jego współautor Przemysław Szafer, a wizję architektury jako fikcji przedstawia Dariusz Kozłowski, współprojektant Wyższego Seminarium Duchownego Zgromadzenia Księży Zmartwychwstańców w Krakowie. Nastrojowe zimowe zdjęcia Wiesława Dobrowolskiego, legendarnego, nie żyjącego już operatora telewizyjnego, dodają temu ostatniemu obiektowi tajemniczości rodem jak z „Imienia Róży”.
Architektura sacrum
Scenariusz i realizacja: Zyta Kusztra, Ewa P. Porębska
Zdjęcia: Wiesław Dobrowolski
Kompozytor: Jan Zawierski
Uczestnicy: Andrzej K. Olszewski, Konrad Chmielewski, Stanisław Niemczyk, Dariusz Kozłowski, Antoni Sołtysik, Monika Rydiger, Jerzy Sołtan, Jerzy Nowosielski , Tadeusz Przemysław Szafer
Rok produkcji: 1992
Producent : TVP
TRAILER FILMU / pełna prezentacja 26 sierpnia 2022 godzina 19.30 w Gdyńskim Centrum Filmowym (Sala Goplana) w ramach Weekendu Architektury
