Ұлт жоспарының 83, 84-ші қадамдарында әлеуметтік саланы әлді етуге көңіл бөлінген. Әлжуаз топтарға, жағдайы нашар отбасыларға көмек беру жайы айтылған.

Шығыс өңірі осы бағытта біраз шаруаның басын қайырды. Соңғы үш жылда өңірде «Өрлеу» жобасы бойынша 5 мыңға жуық отбасыға қаржылай көмек көрсетілген. Сол отбасылардың талайы қазір табысын арттырып, алды жеке кәсіптерін ашып алды.

Руслан Нысанғалиев алыс ауылдан қалаға жақын елдімекендердің біріне көшіп келді. Қолындағы малын сатып, баспана алды. Қазір ауласын реттеп, монша салып, қыстың дайындығын жасап жатыр. Көпбалалы отбасыға мемлекеттік «Өрлеу» жобасы бойынша 300 мың теңге көмек берілді. Ол қаржыға 3 ірі қара, 6 қой алды.

Руслан Нысанғалиев, Ұлан ауданының тұрғыны:

-Осымен ғана шектеліп қалмай, ары қарай мал басын көбейтетін ойым бар. Бұған қоса 10 бас сиыр қосуды жоспарлап отырмын.

Тәжірибе ретінде басталған жоба Шығыс Қазақстан, Жамбыл және Ақмола облыстарында іске асты. Үш жылда 107 мың адам тұрмысын түзеді. Жоба қолға алынғалы тек шығыста атаулы әлеуметтік көмекке мұқтаждар 58%, ал балалар жәрдемақысын алатын отбасылар саны 24% кеміді. Бұл Ұлт жоспарындағы атқарылған жұмыстардың бір парасы.

Райхан Барлықова, Облыстық жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасының бөлім басшысы:

-Негізгі мақсаты – жұмысқа жарамды азаматтарды жұмыссыздықтың белсенді түрлеріне тартып, ары қарай жұмыс ұсыну. Мемлекет көмектесті. Аз ақша төлеген жоқ. Барлық отбасыларға көмек көрсетіп отыр. Іліп алып кету өздерінің шамаларына қарай.

Ірі кәсіпорындардағы еңбек өнімділігін арттырып, жұмысшылардың құқығын қорғау талабы да күшейді. Бұл тұрғыда кәсіподақтарға ерекше жауапкершілік жүктелді. Жаңа Еңбек кодексінде кез келген мәселені үшжақты әлеуметтік келісімшарт арқылы шешуге болады. Ол үшін жұмыс беруші, атқарушы билік және кәсіподақ ұйымы өзара меморандум бекітеді. Ал жұмысшылармен жеке жасалатын келісімшарттарда әлі де нақтыланбаған тұстары бар.

Батырбек Нұрпейісов, Облыстық кәсіподақтар бірлестігінің бөлім басшысы:

- Мысалы, жаңағы зейнеткерлік жасқа толған адаммен жұмыс беруші келісімшартқа отырып, еңбек шартын жасасқан кезде, еңбек шартын қалай бұзуға болады? Жалпы жағдайда бұзу керек пе? Әлде ол зейнеткерлік жасқа толғындықтан кез келген уақытта бұзу керек пе? Осындай сұрақтардың бәрін нақтылап бекітіп берген жөн деп санаймын.

Жұмыс беруші мен жұмысшы арасындағы жасалған шарттар құр құжат жүзінде қалмауы керек. Ол үшін әрбір кәсіпорын мен мекемеде кәсіподақ құрылып, оның өкілдері еңбек заңнамасына сай жұмысшы құқын қорғауға міндетті.

Авторлар: Олжас Керейхан, Дмитрий Пыхтин

свернуть