#kürtçealfabe, #kürtçeseçmeliders, #alfabeyakurdî, #kürtdili, #kurmancî, #kurdi, #kürtçeders Alfabeya Kurdî (Tîpgel ê Kürdî)- Kürtçe Alfabe - Kurdish Alphabet

Kürtçe’de 31 harf vardır. Bunlar:
Büyük harfler:
A B C Ç D E Ê F G H I Î J K L M N O P Q R S Ş T U Û V W X Y Z

Küçük harfler:
a b c ç d e ê f g h i î j k l m n o p q r s ş t u û v w x y z

Kürtçe’de 8 sesli harf vardır:
A E Ê I Î O U Û
a e ê i î o u û

Kürtçe’de 23 sessiz harf vardır:
B C Ç D F G H J K L M N P Q R S Ş T V W X Y Z
a b c ç d f g h j k l m n p q r s ş t v w x y z.

Kürtçede yazılış itibariyle "ı" harfi yoktur.
Ayrıca "i" harfinin büyüğü olan İ harfide bulunmamaktadır.
Kürtçe'de bulunan 'i' harfi ve bunun büyüğü 'I' harfi "ı" diye okunmaktadır.
Kürtçede "i" sesi "î" ve bunun büyüğü olan Î harfi vardır.
Türkçede "yumuşak g" olarak tabir edilen "ğ, Ğ" harfi Kürtçede mevcut değildir.
Bunun yerine X,x harfi bulunur. X harfine kalın h diyebiliriz. Fakat biraz daha boğazsıl olan XW, xw diftongu(İkili ünlü) bulunmaktadır. Kürtçede Ü, ü harfi yoktur. "ü" sesi "u" harfiyle karşılanır.
"U" sesi ise "Û" harfiyle karşılanır. Ö,ö harfide Kürtçede bulunmaz.
Örnekler:
Yazılışta : kirin okunuşta: kırın/ yapmak: şeklinde yazılır.
Görüldüğü üzere "i" harfi "ı" olarak okundu. "Kirin" fiilini büyük harflerle yazarsak. "KIRIN" şeklinde yazılır. Görüldüğü gibi "KİRİN" olarak yazılmadı.
Yazılışta şapkalı: Îslam okunuşta: islam/ İslam:
uzun i sesi gibidir.

Yazılışta şapkalı: Çûyîn okunuşta: çuyin/ gitmek

Yazılışta: Xweda okunuşta: ğueda / Allah

Yazılışta: şixulîn okunuşta: şığulin/ çalışmak (iş)

Şimdi ise Kürtçe'de sesleri (fonetik) belirteceğiz.

E, e: harfi boğaza yakın bir ses. Elimandin =Öğrenmek. Türkçedeki gibi ses verir.

Ê, ê : Türkçede bulunmayan bu harf damaktan dişlere doğru kavis alır. "Eİ" gibi bir ses verir.

KÊR: BIÇAK /KEİR/ Ê harfinin fonetiğine uyulmadığı halde yani ‘Ker’ şeklinde söylendiğinde bu eşek olarak anlaşılır. Bu da Kürtçe'de vurgunun önemini hatırlatmaktadır.

H: Arapça ﮬ (he) harfine benzemektedir. Boğazdan çıkarılır.

I , i : Her ikisi de "ı" sesi verir. incas = Erik

U, u: Türkçe u harfine benzese de yine Türkçedekinden farklıdır. Kürtçede ü sesi verir.

Tu: Sen okunuş: Tü

Û,û: "U" sesi verir.

ûşt = gerekçe
Şimdide Türkçede bulunmayan fakat Kürtçede mevcut harflerden bahsedeceğiz.

X, x : Ahğ gibi biz ses verir. xedar = acımasız ax= toprak.

W: Türkçede bulunmayan bu harf İngilizcede dudağın hafifçe ileri gelmesiyle oluşur/ what kelimesi gibi. Arapçada ise Vav ( ﻮ ) harfidir.

Q: Kalın k harfi olarak bahsedebiliriz. Arapçada Kaf ( ﻖ ) harfidir.

NOT: Kürtçede "XW" diftongu(İkili ünlü) kalın bir ğ harfidir. Tam boğazsız harfidir.
xwîşk = kız kardeş
xwe = kendisi

xw diftongunun yanına gelen harflerin tam bir telaffuzu yoktur. Yani kelimeden kelimeye göre değişebilir.

Örnek: xwîşk = kız kardeş /ğuışk/ diye okunur. Biz Î harfinin i olarak okunduğundan bahsetmiştik.
xweda= Allah /ğueda// diye okunur. E harfinin Türkçe'ye yakın olduğundan bahsetmiştik.
xwin= kan /ğuin// olarak okunur. i harfini "ı" olarak okunduğundan bahsetmiştik.
içmek = vexwarîn /veğarin/ Aynı okunur. Fakat farklı olduğu yerlerde vardır.
Bu konu üzerinde fazla duramayacağım için bu dersi bitiriyorum. Kürtçe telaffuzunuzu pratik yaparak geliştirebilirsiniz.

Bahsetmediğimiz A, B, C, D, F, G, J, K, L, M, N, O, P, R, S, Ş, T, V, Y, Z. Türkçedeki gibidir.

свернуть