...Мојата татковина е земја библиска со безброј убавини и на секој чекор Божји Храмови. Свети Архангел Михаил на изворите на Вардар во Вруток-Гостиварско...
...Каде што има вода таму живот има. А во мојата земја од секаде извори благословена со изобилство на вода. Изворите на Вардар во Вруток во Гостиварско. Ој Вардаре Македонски ти ја красиш Македонија....
Вруток е село во Општина Гостивар, на работ на Полошката котлина. Познато по изворот на Вардар, истоимената хидроцентрала и специјализираните рибни ресторани, денес Вруток преставува една модерна селска населба со огромен потенцијал за еко туризам. Во Вруточките рибници за прв пат била створена Златната Пастрмка, а подоцна и Сребрената. До 2004 Вруток бил седиште на истоимената општина.
Вруток лежи во југозападниот дел на Полошката котлина, на самиот извор на најголемата македонска река Вардар. Селото се наоѓа на место каде има обработливо земјиште, питка вода, атар богат со шума и местоположба која е заклонета од ветер. Сето ова допринело селото да се формира уште од дамнина. Вруток е типична селска населба од збиен тип. Поделено е на седум маала.
Името Вруток е добиено по самиот извор на Вардар. Зборот Вруток значи врело, односно извор.
Во почетокот на 19 век Вруток е чисто христијанско село в Гостиварската нахија на Тетовската каза на Османлиската империја. Според податоците на поручник Скалон од рускиот конзулат во Битола во 1867-1868 година во Вруток има 30 чисто христијански куќи. Постепенно во селото започнуваат да се населуваат и Албанци и во 1900 година според статистиката на Васил К‘нчов („Македония. Етнография и статистика“) Вруток има 460 жители христијани, 300 Арнаути мохамедани и 24 Роми.
Според етнографските истражувања на познатиот етнограф Јован Трифуноски, кој и самиот е од Вруток, во селото постојат 5 групи на население. Првата се Православните Македонци, втората се Македонците Муслимани, трета се исламизирани и албанизирани Македонци, четврта се муслиманските Албанци, додека петтта група се Турците. Денес сите овие се претопени во две основни групи и тоа Македонци и Албанци. Македонското православно население се староседелци во селото. Турските семејства, кои биле дојдени од Мала Азија се преселите во Гостивар, додека Албанците се доселеници од Албанија. Преостанатите се претопиле во Албанци.
Веднаш до селото Вруток се наоѓа изворот на најголемата Македонска река Вардар (388 км). Изворот „Вруток“ има издашност на вода од 1500 литри во секунда. Исто пред самото село е и ХЕЦ Вруток со моќност од 150 MW.
Во Вруток е изградена првата хидроцентрала во Долнополошкиот регион која се наоѓа источно од селото, а водата до нејзе е донесена со цевки од јазот кој минува во близина од централата, а е од водите на изворот на река Вардар. За жал од негрижа на ЕСМ овoј редок објект денес не личи на ништо, металните предмети и се друго вредно е украдено, а можело да биде музеј за првите хидроцентрали во Македонија изграден во бившата Југославија.
Во селото се наоѓа средновековен манастир „Света Мина“ и црква „Свети Архангел Михаил“.Црква „Св. Архангел Михаил“ - Вруток - главна селска црква. Црква „Св. Мина“ - Вруток - манастирска црква.
Ещё видео!