2016-2017 оқу жылынан бастап еліміздің барлық мектептері «Үш тұғырлы тіл» білім беру жүйесіне біртіндеп көшеді. Бұл – «Ұлт жоспарында» айтылған міндет.

Ғылым мен инновацияның тілі ағылшын тілі болса, Қазақстан үшін үш тілді оқыту жүйесі ерекше қажет.

Мәселен, Сингапур халқының туған тілі малай, тамиль тілдері болғанымен, тұрғындарының 80 пайызы ағылшын тілін жетік меңгерген. Тілдердің үш тұғырлылығы идеясы қалай жүзеге аспақ

Оралдық Малейка Мамедова биыл 8 сыныпқа көшті. Жасөспірімнің гуманитарлық білімге құштарлығы сондай 5 тілді жетік біледі. Туған әзербайжан тілімен қоса қазақ, орыс, ағылшын, түрік тілдерін меңгерген. Үштілділік жүйесін қуана қабылдап отыр.

Малейка Мамедова, оқушы

-Біздің ата-бабаларымыз бізге қазақ тілін үйрену, Қазақстанды дамыту керек деп бізді үйретеді. Біздің мектепте орыс балалары да, қазақ балалары да оқиды. Біз бәріміз жақсы доспыз. Қазақтармен қазақ тілінде, орыстармен орыс тілінде сөйлейміз. Мектепте үш тілді үйрету жақсы деп ойлаймын.

Бұл – әрине үлкен ғанибет. Бірақ бала біткеннің дәл осылай бірнеше тілді бірден меңгере қоюы екіталай. Сондықтан да мамандар жаңа жүйені біртіндеп енгізбек. Мәселен, химия, информатика, биология, физика пәндерін ағылшын тілінде оқыту тек үш жылдан соң ғана енгізілмек. Бірақ еліміздің 168 мектебі биыл көшуге әзір отыр.

Мәселен, Қазақ тілі мен Қазақстан тарихы пәндерінен өзгесін тек ағылшын тілінде оқытып отырған Алматыдағы қазақ-түрік ұлдар лицейінің ұжымы бұл бастаманы қолдап отыр.

Қанат Тутенов, химия пәнінің мұғалімі

-Халықаралық қазіргі тіл – ағылшын тілі. Бірінші рет енгізгеннен кейін халық менің ойымша, қорқып жатыр. Ол үшін оқытуды ағылшын тілінде енгізген кезде бір деференциалды метод қолданса.

Мектептермен қатар еліміздің 42 жоғары оқу орнында үш тілде оқыту жүйесі енгізілген. Мәселен, Шоқан Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университетінде 8 бірдей мамандық бойынша 200-ге жуық студент үш тілде білім алады. Оқу орны жоспарды кезең-кезеңмен орындап отыр.

Сәуле Ескендірова, Ш. Уәлиханов атындағы ҚМУ оқу-әдістемелік қызметінің жетекшісі

-Бұл бағдарлама 640 сағаттан, үш кезеңнен тұрады. Бірінші кезең – тілді мұғалімдерге үйрету. Тіл деген бір айда, бір күнде үйренетін нәрсе емес, біздің үш жылымыз бар. Үш жылда толық үйреніп меңгеруге жеткілікті.

Үштілділік жүйесі атүсті енгізіліп отырған жоқ. Алғаш рет 2007 жылы 33 мектепте тәжірибелік сынақ жүргізілген. Қазір жүздеген мектеп бұл жүйеге сақадай сай әзір. Елбасы үштілділікті біреудің назы, қалауы бойынша емес, өмірге қажеттіліктен енгізгелі отырғанымызды айтқан болатын.

Индира Жылқайдарова, тілші

-Әл-Фарабидей 70 тіл білмесек те, үш тілділікті енгізу – бүгінгі заман талабы. Жаңа бағдарламаның түпкі мақсат-міндеті – біздегі халықтың жаппай қазақ тілін, орыс тілін, ағылшын тілін меңгеруі. Қазір Қазақстанда ресми тілді білмейтін жан кемде кем. Қазақ тілі мен ағылшын тілін үйренудің кілті көп. Ол – аудио-кітаптармобильдік қосымшалар, онлайн курстар, сөздіктер, тіпті кәдімгі оқулықтар. Бұл – қиынсынып, жеңіл бағдарлама жоқ деп, тағы бір сылтау айтып тіл үйренгісі келмейтіндерге аргумент.

Айтпақшы мемлекеттік тілді үйренудің жеңіл әдістемесін Алматыға келген канадалық лингвистер ойлап тауыпты. Алматылық Константин Орлов қазір осы әдісті пайдаланып, қалаған жанға мемлекеттік тілді үйретіп отыр.

Константин Орлов, тілді оқыту орталығының жетекшісі

-Қазіргі әдістемелер тиімсіз. Сондықтан біз тіл үйренудің жаңа тәсілін пайдаланып отырмыз. Мәселен, базар, дүкендерге барып немесе әуе билетін сатып алу барасында тілді үйренеміз. Өте қызықты.

Демек аңсары ауған адамға мүмкіндік бар. Қазір жаңа құрылған үштілділікті дамыту орталығы мектептердің жаңа жүйеге әзірлігін тексеріп жатыр. Иә, үштілділік қажет-ақ. Бірақ «Ана тілің арың бұл, ұятың боп тұр бетте, өзге тілдің бәрін біл, өз тіліңді құрметте» дегенді ұмытпасақ игі.

Авторлары: Индира Жылқайдарова, Қанат Әбілдин

свернуть