TÜRKİYE İÇİN TARİHİ AN
Deprem erken uyarı sistemi geliyor
Deprem erken uyarı sistemi EDIS’in halkın kullanımına açılabilmesi için akademik danışma bilim kurulu ve istişare kurulu oluşturuldu. Kurul, 7 yıllık çalışmanın ardından hayata geçirilen erken uyarı sisteminin kullanımının yol haritasını belirleyecek.
Deprem erken uyarı sistemi EDIS, depremin merkez üssüne uzaklığa bağlı olarak 117 saniyeye kadar varan bir süre önce depremi haber veriyor. Dünyanın en yüksek teknolojisi olarak kurgulanan sistem dünyaya da örnek olacak özellikler içeriyor.
Türkiye’de deprem erken uyarı sisteminin kullanımı yönünde dev bir adım atıldı. Yaklaşık 7 yıldır onlarca bilim insanı ve üniversitenin üzerinde çalıştığı ve dünyadaki en üst sistem olarak kurgulanan Deprem Erken Uyarı Sistemi’nin (EDIS) kurulumu ve vatandaşa hizmet vermeye başlaması, oluşturulan akademik danışma bilim ve istişare kurulları tarafından masaya yatırıldı.
Türkiye’de Deprem Erken Uyarı Sistemi’nin Kurulumu ve Kullanıcılara Sinyal Verilmesi Projesi kapsamında oluşturulan Kurullar Yıldız Teknik Üniversitesi’nde toplandı.
Akademik Danışma ve İstişare Kurulları Türkiye’nin önde gelen 10 üniversitesinden deprem bilimci, afet yönetim uzmanı, sosyolog, psikolog gibi farklı disiplinlerinden öğretim üyeleri ile iş dünyası ve STK temsilcilerinden oluşuyor. Kurulda ayrıca ABD, Japonya, İtalya, Meksika ve Tayvan’dan da bilim insanları yer alıyor.
Deprem erken uyarı sistemi dünyada sadece 5 ülke tarafından kullanılıyor. Türkiye’de de EDIS’in oluşturulmasından sonra fabrikalarda, hızlı trende, AVM’lerde ve bazı bölgelerde pilot olarak uygulanmaya başlandı. Kurul, sistemin halkın kullanımına açılması ve sistemden genel olarak sinyal verilmesi konusunu karara bağlayacak ve yol haritasını belirleyecek.
Sistem, merkez üssüne bağlı olarak depremi, etkilenecek bölgeye 117 saniyeye kadar süre önceden bildiriyor. Bu bildirimi alanlara, depremin yıkıcı etkisinden korunma, içinde bulundukları yapıyı terk etme olanağı veriyor.
Hayat kurtaran haberci
Yıldız Teknik Üniversitesi Yıldız Teknopark bünyesinde faaliyet gösteren EDIS Afet ve Deprem Sistemleri A.Ş. CEO’su Ali Emre Erişen, kurulda yaptığı konuşmada, EDIS’in zamanla depremin dışındaki afetlerde de erken uyarı sistemi olarak kullanılacağını bildirdi.
Yüksek teknolojiyi kullanarak afetlerden kaynaklı kayıpları en aza indirmeye çalıştıklarını kaydeden Erişen, Türkiye’de her yıl yaklaşık 10 bin deprem olduğunu, milyonlarca binanın deprem riski altında bulunduğunu, Türkiye’de 500’den fazla fay hattı yer aldığını anlatan Ali Emre Erişen, “Bütün bunlar deprem erken uyarı sisteminin gerekliliğini ortaya koymak için yeterli” dedi.
Deprem fay hatlarına sensörler yerleştirdiklerini, depremi oluşturan kırılmayı anında belirleyerek kullanıcılara bildirdiklerini belirten Ali Emre Erişen, yapay zeka tabanlı EDIS’i “hayat kurtaran haberci” olarak tanımladıklarını kaydetti.
Kurul üyelerinin verdiği bilgiye göre, kurul, sinyalin halka verilmesini uygun görmesi durumunda, sistem DASK mobil uygulaması üzerinden aktif olarak kullanılabilecek.
