Owady na talerzu to źródło białka. Ale jest też "ciemna strona"...
=============================================================================
Pomimo że owady są źródłem pełnowartościowego białka oraz zawierają zmienną ilość tłuszczu, złożonego głównie z zestryfikowanych kwasów tłuszczowych omega-9 (kwas oleinowy) i omega-6 (kwas linolowy), a także witamin i składników mineralnych (w tym żelaza i witaminy B12, której brakuje w roślinach). Owady zawierają także cholesterol wytwarzany ze steroli roślinnych. Wydaje się zatem, że to pokarm zdrowy i warty uwagi.
===============================================================================
Niemniej jednak spożywanie "robaków" ma też swoje wady i wymaga wprowadzenia odpowiednich regulacji prawnych:
1. Białko owadzie może być źródłem alergenów, zwłaszcza dla osób uczulonych na białka skorupiaków (owady i skorupiaki należą do tego samego typu taksonomicznego - stawonogów). Należy zatem spodziewać się reakcji alergicznych krzyżowych, a także w postaci najgroźniejszej dla zdrowia i życia - nadwrażliwości typu I (reakcja anafilaktyczna).
2. Niektóre owady, zwłaszcza suszone i smażone, mogą być źródłem dużej ilości histaminy. Zatrucie histaminą - skombrotoksizm - jest niekiedy obserwowane u ludzi po zjedzeniu wędzonej makreli lub tuńczyka. Duża zawartość histaminy będzie także problemem dla osób z niedoborem diamonooksydazy (DAO).
3. Owady są źródłem bakterii, które mogą być szczególnie niebezpieczne dla kobiet w ciąży i osób starszych (Listeria monocytogenes), a także całej populacji (Salmonella spp., Eschericha coli, Clostridium, Bacillus spp., Acinetobacter). Bakterie te powodują głównie choroby biegunkowe.
4. Owady są wektorami niektórych pasożytów, w tym pierwotniaków, takich jak np.: Balantidium, Isospora, Entamoeba, Cryptococcus (powodują stany zapalne jelit z biegunkami).
5. Owady są źródłem wirusów, w tym powodujących tzw. "żółtaczkę pokarmową" i biegunki (HAV, norowirusy).
6. Owady mogą kumulować zanieczyszczenia (pestycydy, kadm, rtęć, ołów, arsen). Stanowią one zagrożenie dla zdrowia i mogą kumulować się w organizmie.
7. Owady mogą być źródłem grzybów pleśniowych, ich zarodników i aflatoksyn (Fusarium spp., Penicillum, Geotrichum, Aspergillus spp.)
8. Owady zawierają chitynę, która nie jest trawiona przez człowieka i może powodować bóle brzucha, gdy spożywa się ją w nadmiarze - z tego powodu owady mogą być ciężkostrawne (podobnie jak grzyby). Obróbka termiczna nie zwiększy strawności, ponieważ chityna nie rozkłada się podczas pieczenia i gotowania. Ze względu na zawartość chityny szczególnie na uwadze należy mieć kobiety w ciąży, małe dzieci i osoby starsze.
============================================================================
Powyższe problemy zależą od konkretnych gatunków owadów przeznaczonych do spożycia. Zanieczyszczenia mikrobiologiczne można wyeliminować dzięki kontroli sanitarno-epidemiologicznej, zachowaniu dobrych praktyk wytwarzania (GMP) oraz stosując obróbkę termiczną owadów przed ich spożyciem (gotowanie, pieczenie, smażenie, suszenie w wysokiej temperaturze). Wprowadzenie owadów jako nowej żywności (ang. "novel food") wymaga jednak określenia w aktach prawnych dopuszczalnych stężeń substancji szkodliwych dla zdrowia, takich jak mykotoksyny czy metale ciężkie. Takie regulacje dotyczą już żywności obecnie wprowadzonej na rynek, ale nadal brakuje w nich owadów.
==============================================================================
Dobrowolne darowizny na rozwój kanału:
PKO Bank Polski SA: 16 1020 5297 0000 1802 0085 6575
W tytule: "Darowizna"
================================================================================
Piśmiennictwo:
1. Allegretti, G., Talaminia, E., Schmidt, V., Bogorni, C. and Ortega, E., 2018. Insect as feed: an emergy assessment of insect meal as a sustainable protein source for the Brazilian poultry industry. Journal of Cleaner Production 171: 403-41.
2. Belluco, S., Losasso, C., Maggioletti, M., Alonzi, C., Paoletti, M.G. and Riggi, A., 2013. Edible insects in food safety and nutritional perspective. Comprehensive reviews in Food Science and Food Safety 12: 296-31.
3. Niassy, S., Ekesi, S., Hendriks, S.L. and Haller-Barker, A., 2018. Legislation for the use of insects as food and feed in the South African Context. In: Halloran, A., Flore, R., Vantomme, P. and Roos, N. (eds.) Edible insects in sustainable food systems. Springer, Berlin, Germany, pp. 457-4.
4. Looking at edible insects from a food safety perspective. FAO, 2021.
5. Collavo, A., Glew, R.H., Huang, Y.S., Chuang, L.T., Bosse, R., Paoletti, M.G. 2005. House
cricket small-scale farming. In: Ecological Implications of Minilivestock: Potential of In-
sects, Rodents, Frogs and Snails. Ed. Paoletti, M. G. New Hampshire Science Publishers. p.
519-544.
6. DeFoliart, G.R. 1997. An overview of the role of edible insects in preserving biodiversity.
Ecology of Food and Nutrition 36: 109-132.
