Gabriel Narutowicz herbu własnego (ur. 17 marca 1865 w Telszach, zm. 16 grudnia 1922 w Warszawie) inżynier hydrotechnik, profesor Politechniki w Zurychu, minister robót publicznych, minister spraw zagranicznych, pierwszy prezydent II Rzeczypospolitej Polskiej, wolnomularz.

Po wyborze Narutowicza na urząd, endecja rozpoczęła przeciwko niemu napastliwą kampanię zarzucając mu ateizm, przynależność do masonerii oraz zdobycie urzędu dzięki głosom mniejszości narodowych. Nagonkę poparł generał Józefa Hallera. Przeciwko zaprzysiężeniu elekta endecja wznieciła w Warszawie rozruchy uliczne. Jego zaprzysiężenie odbyło się 11 grudnia 1922. W dniu zaprzysiężenia demonstranci próbowali powstrzymać elekta siłą, tarasując ulice prowadzące do gmachu sejmowego.

Gabriel Narutowicz pełnił urząd prezydenta tylko tydzień. Dnia 16 grudnia 1922 roku udał się do Zachęty, aby otworzyć wystawę obrazów. W czasie 22 gdy prezydent oglądał obrazy, padły trzy strzały. Strzelał malarz Eligiusz Niewiadomski. Prezydent upadł na wznak, a wezwany lekarz stwierdził zgon. Morderca prezydenta został rozbrojony i aresztowany i skazany na karę śmierci. Karę wykonano 31 stycznia 1923 na Cytadeli.

Pogrzeb Gabriela Narutowicza, pierwszego prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, odbył się 19 grudnia 1922 roku. Uczestniczyło w nim tysiące ludzi. Prezydent został pochowany w podziemiach katedry św. Jana w Warszawie.

Przełom lat 1922/23 ukazał to co w Polakach najgorsze. Burza polityczna, która została rozpętana po tym wydarzeniu odcisnęła się na narodzie głębokim piętnem.

свернуть