composition and performance-Maria Pomianowska
Michał Malinowski, Jerzy Szkamruk- filming
Andrzej Rewak-audio recording
Instrument made by Dominik Główka (2020).
Maria Pomianowska- film editing

The basic instrument of the Polish folk music is a violin. Since modern violin is a relatively new element in the folk music, Maria Pomianowska with Ewa Dahlig and Andrzej Kuczkowski in 1993 decided to revive the distinct past time tradition, namely instruments played using a so-called fingernail technique, including suka from Bilgoraj, (Bilgoray suka) which survived until the end of the 19th C. 16th C. fiddle from Plock. The 6-string Plock fiddle was excavated in 1985. The 4-string suka has been reconstructed on the base of iconographic sources ( water -paint from XIX C), since no specimen of the instrument had survived until the modern days. Contemporary reconstruction of playing technique was possible, thanks to the long and profound experiences of Maria Pomianowska with instruments from India, Mongolia, Middle East , Far East and cello.

Jedną z cech wyróżniających polskie instrumentarium ludowe od niemieckiego, słowackiego czy białoruskiego jest występowanie niemal wyłącznie instrumentów smyczkowych. Fidele stanowią trzon wszystkich tradycyjnych kapel Rozróżniamy dwa rodzaje instrumentów smyczkowych: fidele ramieniowe i kolanowe. Te drugie przez wieki były szczególnie rozpowszechnione na ziemiach polskich. O popularności pozycji kolanowej na ziemiach polskich świadczą zapiski niemieckiego teoretyka muzyki Martina Agricoli w jego dziele z 1545 r. dotyczące tzw. polskich skrzypiec. Jako charakterystyczną dla kultury polskiej opisuje Agricola trzymanie instrumentu w pozycji pionowej oraz grę tzw. techniką „paznokciową”. Polega ona na skracaniu strun poprzez odepchnięcie ich w bok płytką paznokcia palców lewej ręki. Dwadzieścia siedem lat temu, wsparta ogromną wiedzą Ewy Dahlig-Turek i mistrzowską ręką lutnika Andrzeja Kuczkowskiego, Maria Pomianowska podjęła się rekonstrukcji praktyki wykonawczej zapomnianych staropolskich fideli kolanowych: suki biłgorajskiej, suki mieleckiej i fideli płockiej. Opracowała sposób strojenia, gry oraz repertuar.
Oryginał sześcio-strunowej fideli płockiej odnaleziono w 1985 r. podczas prac wykopaliskowych prowadzonych w Płocku. Pochodzenie warstwy zawierającej instrument określono na połowę XVI w. Jest to jedyny zachowany egzemplarz XVI-wiecznego ludowego instrumentu smyczkowego. O jego wyjątkowości decyduje rzadki typ podstawka o dwóch nóżkach nierównej długości oraz bardzo zachowawcze cechy konstrukcyjne (brak podstrunnicy i strunociągu), nawiązujące do Średniowiecza. Cztero-strunowa suka biłgorajska zrekonstruowana została przez artystę lutnika Andrzeja Kuczkowskiego na podstawie źródeł ikonograficznych, jako że nie zachował się żaden oryginał instrumentu. Były to wzmianki prasowe z końca XIX w. oraz akwarela namalowaną przez Wojciecha Gersona (1895 r.). Pięciostrunna suka mielecka zrekonstruowana została na bazie akwareli Stanisława Putiatyckiego, przedstawiającej „włościanina ze skrzypcami z okolic Mielca” (1840 r.). Akwarela znajduje się w zbiorach Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie.
[ Ссылка ]
[ Ссылка ]
[ Ссылка ]
[ Ссылка ]

свернуть