Παραδοσιακό τραγούδι γάμου από την Κάτω Παναγιά και την Κρήνη (Τσεσμέ) Ερυθραίας Μικράς Ασίας.
Το τραγούδι αυτό αρχικά το κατέγραψε ο Σίμων Καράς και το συμπεριέλαβε στη σειρά των εκπομπών του Κρατικού Ραδιοφώνου «ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ» (Ηχογραφήσεις ομωνύμων ραδιοφωνικών εκπομπών περιόδου 1958 -1961 σε επιμέλεια του Σίμωνος Καρά).
Το εν λόγω τραγούδι επιλέχθηκε, ερμηνεύτηκε και συμπεριελήφθη στο διπλό cd του Ομίλου Ερευνών Πηλίου, με τίτλο «Ο ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ ΓΑΜΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ».
Ο Όμιλος είναι ένα κοινωφελές μη κερδοσκοπικό σωματείο με έδρα την Αγριά Πηλίου. Ιδρύθηκε από Πηλιορείτες το Νοέμβριο του έτους 1985. Σκοπός του είναι η έρευνα και η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, κυρίως της περιοχής του Πηλίου, αλλά και όλου του ελλαδικού χώρου εν γένει. Κατά τη διάρκεια της εξελικτικής πορείας του, κατόρθωσε να πετύχει το στόχο του με τη δημιουργία μεταξύ άλλων ελληνικής παραδοσιακής ιματιοθήκης, με τη διοργάνωση συνεδρίων ελληνικής μουσικής, χορού και γλώσσας και με τη συγκρότηση πολλών τμημάτων χορού, τα οποία έλαβαν μέρος και εκπροσώπησαν τη χώρα μας σε εκθέσεις και φεστιβάλ εντός και εκτός των ελληνικών συνόρων.Η χορωδία ελληνικού παραδοσιακού τραγουδιού λειτουργεί από το 2001 στους κόλπους του Ομίλου, αποτελείται από τριάντα περίπου μέλη και υπηρετεί με σεβασμό το παραδοσιακό μας τραγούδι. Δάσκαλος της χορωδίας από το έτος 2001 είναι ο καταξιωμένος στο χώρο Γιάννης Μπακαλέξης, συστηματικός μελετητής για περισσότερο από 45 χρόνια, της λαϊκής μας παράδοσης και ιδιαίτερα του Παραδοσιακού μας τραγουδιού, του οποίου είναι εξαιρετικός ερμηνευτής.
Θερμές ευχαριστίες στους κκ. Γιάννη Μπακαλέξη για την επιμέλεια της παραγωγής, Κώστα Λιάπη, λαογράφο και ιστορικό, για την σύνταξη και επιμέλεια των κειμένων των τραγουδιών, καθώς και τα συγχαρητήριά μου στους εξαίρετους μουσικούς και χορωδούς!
Το συγκεκριμένο τραγούδι, όπως και όλα τα άλλα, απέδωσαν η Γυναικεία Χορωδία Παραδοσιακού Τραγουδιού του Ομίλου Ερευνών Πηλίου, υπό τη διεύθυνση του δασκάλου της χορωδίας Γιάννη Μπακαλέξη.
Επιλογή τραγουδιών -καλλιτεχνική επιμέλεια -επιμέλεια παραγωγής: Γιάννης Μπακαλέξης.
Ενορχήστρωση -διεύθυνση ορχήστρας: Νίκος Μούτσελος.
Κείμενα -επιμέλεια έντυπης έκδοσης: Κώστας Λιάπης, λαογράφος, ιστορικός ερευνητής.
Παραγωγή: Όμιλος Ερευνών Πηλίου –Αγριά Βόλου.
Έπαιξαν στο εν λόγω τραγούδι οι μουσικοί:
Κιτσόπουλος Χρήστος, καβάλι,
Μούτσελος Νίκος, τουμπερλέκι,
Στέφανος Γεωργίου, βιολί,
Καραδέμετρος Κώστας, λαούτο και
Γεωργαλιός Ζήσης, κανονάκι.
ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΠΡΟΞΕΝΗΤΗΣ (4σημος ρυθμός, στίχοι):
Ποιος ήταν ο προξενητής π’ ανέβαινε τη σκάλα,
ωχ, π’ ανέβαινε τη σκάλα,
κι ταίριαξε τον αϊτό μαζί με τη σουρτάνα.
ωχ, μαζί με τη σουρτάνα.
Αλατσατιανέ μ’ αέρα, που φυσάς νύχτα και μέρα.
Τσεσμελιά μου παινεμένη και στον κόσμο ξακουσμένη!
Γαμπρέ μου σε παρακαλώ, μια χάρη να μας κάνεις,
ωχ, μια χάρη να μας κάνεις,
τη νύφη που σου δώκαμε να μην τηνε πικράνεις,
ωχ να μην τηνε πικράνεις.
Τσεσμελίδική μου γλάστρα, με τα πούλουδά σου τ’ άσπρα.
Κατωπαναγιούσαινά μου, συ μου πήρες την καρδιά μου!
Στη μέση τον ηβάλανε τον ουρανό με τ’ άστρα,
ωχ, τον ουρανό με τ’ άστρα,
τη Μπαρμπαριά με τα σπαθιά, τη Πόλη με τα κάστρα,
ωχ, τη Πόλη με τα κάστρα.
Αλατσατιανή μου γλάστρα, με τα πούλουδά σου τ’ άσπρα.
Τσεσμελίδικέ μ’ αέρα, που φυσάς νύχτα και μέρα.
Διευκρινήσεις:
σουρτάνα = Ερυθραιώτικος όρος, παινεμένη νύφη, όμορφη, καλοντυμένη και από καλή και πλούσια οικογένεια.
Μπαρμπαριά ή = η χώρα των αλλοτινών Βερβέρων στην Βόρεια Αφρική.
πούλουδα = έτσι αποκαλούσαν τ’ άνθη των λουλουδιών στην Ερυθραία της Μικράς Ασίας.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΜΕ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
Οφείλω ειλικρινέστατα να εκφράσω δημόσια ένα από τα βάθη της καρδιάς ευχαριστώ στους βασικούς συντελεστές του ποιοτικότατου αυτού πονήματος, του διπλού αυτού CD με 34 τραγούδια του γάμου απ’ όλη την Ελλάδα, την Κύπρο, αλλά και από τις αλησμόνητες πατρίδες της Ανατολής!
Με κατέπληξε η άμεση και με μεράκι ανταπόκριση, τόσο της Προέδρου και των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου του Ομίλου Ερευνών Πηλίου, τα οποία άμεσα και μετά χαράς μου απέστειλαν το διπλό αυτό CD, όσο και του δάσκαλου κ. Γιάννη Μπακαλέξη, ο οποίος μέσα από τη συνομιλία μας, μου ανέδειξε το μεγαλείο του πραγματικού δασκάλου, τόσο με την μουσική του κατάρτιση και γνώσεις, όσο και με το πηγαίο του πόθο για προσφορά στην μουσική μας Κληρονομιά!
Πραγματικά, ακούγοντας κανείς μια –μια τις μοναδικές αυτές ερμηνείες, κατανοεί απόλυτα ότι, όταν το έμφυτο ταλέντο αναμειγνύεται με το μεράκι της ψυχής, η λαμπρότητα της επιτυχίας και της καταξίωσης είναι αναπόφευκτη! Βρισκόμαστε σε πραγματικά μουσικά διαμάντια και όχι μόνο! Και αυτό, αφού μέσα απ’ αυτά καθρεφτίζεται ο μουσικός πλούτος του έθνους μας, που είναι σφιχτά δεμένος με την ιστορική μας κληρονομιά!
Ένα ιδιαίτερο προσωπικό ευχαριστώ στον δάσκαλο, για την ευγενική αποδοχή του στο να αναρτηθεί και εκ μέρους μου το συγκεκριμένο παραδοσιακό τραγούδι του γάμου, που περιλαμβάνεται στο διπλό CD του Ομίλου Ερευνών Πηλίου!
Δημήτρης Θωμαδάκης
