«بند سلطان» در غزنی، از معروف‌ترین بندهای تاریخی و آبی افغانستان است که در زمان «سلطان محمود غزنوی» احداث شده است.
بند سلطان در منطقه «خواجه عمری» ولایت غزنی یکی از قدیمی‌ترین بندهای آبی افغانستان است که از شهرت فروانی برخوردار است.
این سد آبی در زمان سلطان محمود غزنوی احداث گردید و از همین جهت به «بند سلطان» شهرت یافته است.
این بند در فاصله 18 کیلومتری شمال غرب شهر غزنی قرار دارد و بین 68 درجه و 22 دقیقه و 47 ثانیه طول جغرافیای شرقی و 33 درجه و 41 دقیقه و 41 ثانیه عرض جغرافیایی شمالی واقع شده است که بین سال‌های (378-421 ه. ق) به دستور سلطان محمود غزنوی ساخته شد.
این دیوار عظیم خاکی دارای 150 متر طول و 80 متر ارتفاع می‌باشد.
آنگونه که عظیمی نوشته است، در زمان «امیر حبیب الله خان» کمی پایین‌تر از دیوار قدیمی بند سلطان و در مجرای فوقانی نهر غزنی دیوار جدیدی بر اساس فنون معماری و به سرپرستی مهندس «ملر» انگلیسی احداث گردید که به «بند سراج» موسوم گشت.
این بند زیبا نه تنها نیازهای مردم غزنی را مرتفع ساخت بلکه به زمین‌های کشاورزی و باغ های آنان سرسبزی و حاصلخیزی بخشید.
بند سراج به عرض بند سلطان و در امتداد آن ساخته شده، بنابراین بند سلطان از 2 قسمت تشکیل می‌شود یکی بند اصلی و دیگر بند قدیمی (تاریخی) که بند دوم یا بند سراج در قسمت پایین 90 متر و در قسمت بالا 220 متر طول دارد.
بنای این دیوار به گونه‌ای است که به داخل کوه رفته و به آن اتصال یافته است، ارتفاع بند از سطح آب 32 متر تخمین زده می‌شود.
در قسمت پایین بند 2 اتاق کوچک که دروازه بند را تشکیل می‌دهند ساخته شده که آب در آن جریان یافته و از بند خارج می‌شود.
در واقع کار ایجاد بند سراج از سال 1318 خورشیدی آغاز و در 27 مهر 1322 دریچه‌های سد باز شده، آب مورد بهره برداری قرارگرفت و برای بار دوم در تاریخ این شهر، آب در شریان حیات غزنی جاری شد.
آب این بند از منطقه پشت دشت ناور غزنی سرچشمه گرفته، پس از این که دره ی سرسبز «جغتو» را آبیاری می کند، با طی 35 کیلومتر به بند سراج می ریزد.
طبق نوشته «عظیمی» در کتاب «جغرافیای ولایت غزنی»، چنانچه در اطراف این بند امکانات تفریحات گوناگون از قبیل چای خانه، رستوران، وسایل ورزش‌های آبی و قایق‌های مختلف فراهم شود، بند سلطان به یکی از زیباترین نقاط در افغانستان تبدیل خواهد شد.
9 سال پیش، به علت فرسودگی و ظرفیت بیش از حد آب، بخش‌های زیادی از این سد آبی، فرو ریخت.
در نخستین روزهای سال جاری نیز دیوار شرقی این بند فروریخت، که در اثر سیلاب آن، خسارات مالی بسیاری به مردم منطقه و شهر غزنی وارد شد.
همچنین بر اثر انفجار مواد منفجره که در «برغول» در فاصله 5 کیلومتری این سد توسط آمریکایی‌ها صورت گرفت، قسمت هایی از این سد تخریب شد.
از چند سال پیش مسئولان دولتی وعده باسازی این سد آبی را داده بودند و آنگونه که در رسانه‌های خبری مطرح شد، گویا تاکنون کار چندانی برای باسازی این سد انجام نشده است.
#بندسلطان
#ولسوالی‌خواجه‌عمری
#غزني
#بندسلطان‌غزنی
#هزاره
#هزارستان #هزارستانی
#کابل
#افغانستان
#پشتون
#تاجک
#ازبیک
#آهنگ_دمبوره
#آهنگ_پشتوشاد
