Գուրգեն Յանիկյան Ծնվ. 24.12.1895թ., Կարին: 1895-96-ի հայկական կոտորածների Յանիկյանների ընտանիքն անցել է Կարս:
Սովորել է Ժնևում, Նոր Նախիջևանում, Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցում, ավարտել է ՄՊՀ ճարտարագիտության դասընթացը:
Առաջին աշխարհամարտի (1914- 1918) սկզբին հայկական կամավորական 2-րդ գնդի կազմում մասնակցել է Կովկասյան ռազմաճակատի մարտերին:
1929-30-ին Հս. Կովկասում հօգուտ սովյալների կատարած աշխատանքի համար պարգևատրվել է խորհրդային կառավարության կողմից:
Այնուհետև անցել է Պարսկաստան:
Թավրիզում հիմնել է առաջին մետաղաձուլարանը, արժանացել Պատվո նշանի, կառավարության պատվերով կառուցել երկրի առաջին զինագործարանը, այլ կարևոր կառույցներ:

Երկրորդ աշխարհամարտի (1939-45) ժամանակ ԱՄՆ-ին մատուցած ծառայությունների համար ստացել է ԱՄՆ-ի քաղաքացիություն, որից հետո արդյունաբերողի և գյուտարարի իր գործունեությունը շարունակել է ԱՄՆ-ում:

ԳՈՒՐԳԵՆ ՅԱՆՒԿՅԱՆը փորձել է Մեծ եղեռնի իրողությունն ու Հայկական հարցը ծանոթացնել օտարներին, այդ նպատակով ցեղասպանության մասին ֆիլմ է նկարել (ԱՄՆ-ի կառավարությունը, սակայն, արգելել է այն ավարտել):
Ի վերջո համոզվելով, որ միայն ուժի գործադրմամբ կարելի է միջազգային հանրության ուշադրությունը բևեռել հայ ժողովրդի արդարացի դատի վրա, 1973-ի հունվարի 27-ին Կալիֆոռնիայի Սանտա Բարբարա քաղաքում սպանել է թուրքական հյուպատոսին ու նրա օգնականին և դատապարտվել ցմահ բանտարկության:

1984-ի հունվարին ազատ է արձակվել առաջացած տարիքի ու քայքայվող առողջության պատճառով:
ԳՈՒՐԳԵՆ ՅԱՆՒԿՅԱՆի ահաբեկչական արարքով սկզբնավորվել է Հայ դատի հետապնդման նոր՝ նաև զինված փուլը, որն իրագործել են Հայաստանի ազատագրության հայ գաղտնի բանակը (ASALA), Հայկական ցեղասպանության արդարության մարտիկները և այլ կազմակերպություններ:
Հեղինակ է գրական-իմաստասիրական մի շարք երկերի (թարգմանվել են ֆրանսերեն, անգլերեն, գերմաներեն) և հուշերի, որոնք տպագրվել են 1990-ին «Սփյուռք» (Բեյրութ) պարբերաթերթում:

ԳՈՒՐԳԵՆ ՅԱՆՒԿՅԱՆի անձնական արխիվը գտնվում է Հայաստանի պետական կենտրոնական արխիվում: Մեծ Եղեռնի ականատես։ Սովորել է Մոսկվայի համալսարանում, հետագայում հաստատվել ԱՄՆ-ում, որտեղ ճանաչման է հասել որպես անգլալեզու գրող, արժանացել «Մարկ Տվեն» մրցանակին։
1972 թվականին ԱՄՆ-ից այցելել է Հայաստանի Մարտիրոս Սարյանի անվան տուն-թագարանը և նվիրաբերել է Սարյանի «Արևելյան սենյակ» նկարը (ստեղծված 1918 թ., 39x59 սմ, թուղթ, ջրաներկ, գուաշ), որը երկար տարիներ համարվում էր անհայտ կորած։
77 տարեկան հասակում սպանել է ԱՄՆ-ում Թուրքիայի հյուպատոսին և փոխ-հյուպատոսին, արդարություն պահանջել Հայոց Ցեղասպանության համար։ Դատարանում հանդես է եկել թուրքական ժխտողականության դեմ, պաշտպանել Արևմտյան Հայաստանի ազատագրության գաղափարը։
Դատապարտվել է ցմահ բանտարկության։ 1981 թվականին, 8 տարվա բանտարկությունից հետո, Յանիկյանը տեղափոխվել է այցելուների համար փակ հիվանդանոց, որտեղ և մահացել է երկարատև հիվանդությունից հետո 1984 թվականի մարտի 27-ին։
Ձայնագրված է բանտում` ցմահ ազատազրկման խցում 1979թվ

свернуть