Azot występuje w atmosferze. Jego naturalnym źródłem są także produkty przemiany materii organizmów żywych i rozkład martwej materii organicznej. Źródłami antropogenicznymi różnych form azotu jest rolnictwo, przemysł oraz ścieki komunalne.
Dzięki bakteriom nitryfikacyjnych naturalnie obecnym w wodach (zarówno morskich jak i słodkich), formy azotu najbardziej toksyczne: w postaci amoniaku NH3 , czy jonów azotanowych (III) NO2-, utleniane są do form mniej toksycznych, czyli jonów azotanowych (V) NO3- – które stanowią jony odżywcze dla roślinności wodnej. Reakcje te zachodzą sprawnie w środowisku tlenowym. Amoniak występuje zarówno w formie niezdysocjowanej NH3, jak i w postaci jonu amonowego NH4+, ponieważ pod wpływem wody ulega zjawisku częściowej dysocjacji elektrolitycznej. Stopień dysocjacji zależy od stężenia amoniaku, odczynu wody i temperatury reakcji.
Grupy bakterii nitryfikacyjnych, które biorą udział w tych ważnych przemianach to: Nitrobacter, Nitrosomonas i Nitrosospira oraz Nitrococcus.
W odcinku 18 przedstawiamy analizy spektrofotometryczne stężenia amoniaku, jonów azotanowych (III) i jonów azotanowych (V) w wodzie morskiej z Zatoki Puckiej, a także pokazujemy cykl azotowy, zachodzący w środowisku na przykładzie wód Morza Bałtyckiego.
Na podstawie uzyskanych wyników dokonujemy interpretacji stanu środowiska w miejscu pobrania próby. W sytuacji występowania śladowych stężeń amoniaku i jonu azotanowego (III) oraz niewielkich stężeń jonów azotanowych (V) wnioskujemy, że filtr biologiczny, jaki budują w wodach bakterie nitryfikacyjne, działa sprawnie, a w środowisku mamy odpowiednią ilość tlenu.
Na podstawie stężeń poszczególnych form azotu jesteśmy w stanie także wnioskować, czy w środowisku mamy świeży zrzut ścieków komunalnych. W takiej sytuacji stężenie amoniaku powinno być wysokie, a jonów azotanowych (III) śladowe. Scenariusze mogą być bardzo różne, a szerszy obraz sytuacji zwykle daje nam realizacja analiz w formie czasowego monitoringu, z rozmieszczeniem większej niż jeden liczby punktów pobierania wód do analiz.
W odcinku 18 „O azocie w wodzie” serii Niepodręcznik Oceaniczny opowiada Anna Judek z Akwarium Gdyńskiego.
Temat obiegu azotu w środowisku wodnym podejmujemy prowadząc zajęcia pn. „Chemia wody”, które przeznaczone są dla grup do 25 osób. Zajęcia trwają do 90 minut.
Więcej informacji na temat oferty płatnych zajęć, prowadzonych w Centrum Edukacji Akwarium Gdyńskiego znajdziecie pod linkiem: [ Ссылка ]
#NiepodręcznikOceaniczny to oddolna inicjatywa, którą wraz z Instytutem Oceanologii PAN, Sopockim Towarzystwem Naukowym i Today We Have rozpoczęliśmy w 2020 roku.
Tak powstała seria, której kolejne odcinki wspólnie tworzymy nadal!
Gościmy tu osoby, którym bliska jest troska o środowisko naturalne: naukowców, edukatorów, nurków, aktywistów.
Wszystkie dotychczasowe odcinki znajdziesz na: [ Ссылка ]
