21 - głosowe organy, zmontowane i opatrzone architektonicznie nowoczesnym prospektem przez powojennych organmistrzów rybnickich, wywodzących się ze słynnej w okresie międzywojennym śląskiej firmy organmistrzowskiej "Klimosz & Durschlag". Sytuacja powojenna świata organmistrzów polskich była bardzo trudna. Ciężko było o materiały, narzędzia i wszelkie inne kwestie ku sprawnemu funkcjonowaniu rzemiosła. Często dla oszczędności finansowych decydowano sie na adaptacje częściowe dawnych instrumentów do nowych funkcji, jako zrewitalizowana materia techniczno - brzmieniowa. Taką też drogą powstał obecny instrument organowy w kościele św. Mikołaja na Starej Wsi - dzielnicy Raciborza. Dyspozycja głosów obecnego instrumentu to umniejszony o 15 głosów instrument firmy Gebruder Rieger, Jagerndorf (obecnie Krnov) z 1902 r. Ale po upływie tylu lat tracą na znaczeniu względem nas kwestie sytuacyjne rzeczywistości życia powojennego. Młodsze pokolenia patrzą na fakt i wartość omawianego problemu, sytuacji, sprawy, rzeczy. Tym bardziej poruszając kwestie zabytkowych instrumentów zwłaszcza organowych można by śmiało rzec, że nieobecność owych 15 głosów "pracuje" na krzywdę wspomnianych 21 głosów, jakby wyjętych z pierwotnego kontekstu całokształtu estetyki brzmieniowej, jaka była swoistym wyróżnikiem, tym samym cechą znamionową brzmienia organów w pierwszych latach XX w. Posłuchajmy więc namiastki piękna... może warto by było dać się ponieść "pokusie" wiernej odbudowy starowiejskiego instrumentu organowego? Zapewniam, że wówczas byłby to instrument stanowiący ważny wyróżnik dla miasta Raciborza w dziedzinie sztuki muzycznej, architektonicznej, organologicznej, plastycznej i ogólnie historycznej. Instrument byłby poszukiwanym egzemplarzem o romantycznej estetyce brzmienia, doskonale nadającym się do wykonywania całego XIX wiecznego romantycznego repertuaru organowego i wielu transkrypcji muzyki operowej, symfonicznej i filmowej. Jak na razie doskonałych i ciekawych organów takiej miary w Raciborzu i jego najbliższych okolicach nie ma, a szkoda.
Gra Arkadiusz Popławski, kamera - Grzegorz Mejłun.

свернуть