Pessinus Antik Kenti
Antik Yunan ve Romalı yazarlara göre Pessinus MÖ 8. yüzyılda bir tarihte yarı mitolojik Frigya Kralı Midas tarafından Kibele kültünün kutsal kenti olarak kurulmuştur.
Pessinus, Sivrihisar’ın 13 km güneydoğusunda, Ballıhisar köyünün bulunduğu, Orta Frigya’nın doğu bölümünde yer almaktadır . Köyde Pessinus kalıntılarını ilk tespit eden kişi, 1834 yılında Ballıhisar’ı ziyaret eden Charles Texier’dir. Antik kentin kalıntılarına ilişkin bir tür hayali plan ve restitüsyon çizimi bırakmıştır. 1882’de köyü ziyaret eden Karl Humann ise o zaman görünür halde olan antik yapıların bir eskizini yapmıştır. Alandaki kazılar ancak 1967’de, Gent Üniversitesi’nden Pierre Lambrechts’in yönetimindeki bir Ekibin Alana gelişiyle başlamıştır – bu kazının amacı, antik yazarların eserlerinde sıklıkla bahsi geçen ve tasvir edilen ünlü Kibele tapınağını keşfetmek olarak açıklanmıştır. Lambrechts 1973’te ölümüne kadar kazılara devam etmiştir. Gent kazıları 1987’de John Devreker tarafından yeniden başlatılmış ve 2008 yılına kadar sürdürülmüştür. Bunun ardından, Melbourne Üniversitesi’nden Gocha Tsetskhladze’nin başkanlığındaki bir ekip çalışmaları yürütmüştür.
Ballıhisar, Orta Anadolu platosunun tepeleriyle çevrili ve doğuda Sivrihisar dağ dizisine yaslanan, deniz seviyesinden yaklaşık 950 m yükseklikteki bir vadide bulunmaktadır. Bu alan oldukça kurak olmasına rağmen, antik dönemdeki su tabanının daha yüksek olduğuna dair izler bulunmaktadır. Pessinus, bugün kuru bir kanal olan ve yalnızca sel veya yoğun yağmur dönemlerinde dolan Gallos Nehri’nin üzerindedir – bunun gerçekten antik bir nehir yatağı olup olmadığı hala bir soru işaretidir, çünkü nehrin antik dönemde çok kez akışını değiştirmiş olması muhtemel görünmektedir.
30 yılı aşkın kazılara rağmen hala alanla ilgili pek çok soru işareti mevcuttur ve Kibele’nin tapınağı henüz keşfedilememiştir.
Antik Yunan ve Romalı yazarlara göre Pessinus MÖ 8. yüzyılda bir tarihte yarı mitolojik Frigya Kralı Midas tarafından Kibele kültünün kutsal kenti olarak kurulmuştur.
Kibele’nin ana tapınağını taşıyan bu şehir daha sonra tapınak kenti haline gelmiştir. Pergamonlu Attalos Hanedanı şehri hâkimiyeti altına aldığında Kibele’nin tapınağını yeniden inşa etmiş ve beyaz mermerden inşa edilmiş portikolar eklemiştir. MÖ 3. yüzyılın sonunda, cennetten düştüğü rivayet olunan bir kült taşı Pessinus’tan Roma’ya taşınmış ve Palatine Tepesi’ndeki Zafer Tapınağı’na (MÖ 191’de açılmıştır) yerleştirilmiştir. MÖ 25 civarında, Augustus İç Anadolu’da Galatya eyaletini oluşturduğunda, Pessinus Roma yönetimindedir. MS 362’de imparator Julian burada ibadet etmiştir.
Pessinus’a bugüne kadar keşfedilen en erken yerleşim kanıtı yaklaşık MÖ 1600’den bir Eski Hitit testi parçasıdır. “Tapınak Alanı” adı verilen ana kazı çukurunda bulunmuştur. Burada aynı zamanda küller içeren bir “özellik” de görülmüştür. Bunların radyokarbon tarihlemesi yaklaşık olarak MÖ 1500’ü göstermektedir. Bunlar, alana en azından MÖ 2. binyılın ortasından itibaren yerleşilmiş olduğunu göstermektedir.
Aynı çukurda bronz bir Frig yaka iğnesi ve Orta ve Geç Frig döneminden (MÖ 6. ve 4. yüzyıllar) kalma taş duvar parçaları ve bazı çömlekler de bulunmuştur. Frig kaya mezarları, cepheleri ve Frigya yerleşiminin diğer görünür kalıntıları, Ballıhisar’ın 8-14 km kuzeyindeki (Pessinus alanı) dört konumda açığa çıkartılmıştır. Bunlardan en önemlisi, Pessinus’a 8 km mesafede yer alan ve tümü MÖ 8.-6. yüzyıla tarihlenen bir Frig mezar odası bir üç basamaklı sunak.
Modern köyün çeşitli bölümlerinde, Geç Hellenistik, Roma ve Bizans döneminden evlerin kalıntılarının yanı sıra, atölyeler ve bir Bizans kilisesi ve kalesi kazılmıştır. Bunların hepsinde yerel taş ve mermer kullanılmıştır – İstiklalbağı yakınlarında yaklaşık 12 km uzaklıkta bir mermer ocağı bulunmuştur. Tepelerle çevrili geniş bir vadide yer alan bu alan antik dönemde mezarlık alanları olarak kullanılmıştır. Burada çok sayıda mezarlık belirlenmiş ve bazıları kısmen kazılmıştır. MÖ 3.-2. yüzyıllardan kalmış olan mezarların çoğu zengin mezar eşyaları içeren mermer lahitlerden oluşmaktadır.
Modern köyün doğusuna doğru kuzeye bakan eğimde, Roma imparatoru Hadrian döneminde (MS 117-138) inşa edildiği veya yeniden yapıldığına inanılan ve 8000 seyirci barındırabilen bir tiyatro bulunmaktadır. Mermer oturma yerleri son iki yüzyıl boyunca yerliler tarafından tamamen sökülmüştür.
Kazı Evi ile köye (ve alana) hâkim tepenin üzerindeki Araştırma Merkezi arasında anıtsal bir yapının duvarı görünür bir şekilde durmaktadır. Bu yapı bir “Geç Roma Dönemi yapısı” olarak tanımlanmıştır. Alan 1960’larda kısmen kazılmıştır.
---------------------------
►🎬ABONE OL:[ Ссылка ]
---------------------------
👉 TAKİP ET 👈
►🎬Youtube: [ Ссылка ]
►📸 Instagram : [ Ссылка ]
►📘Facebook : [ Ссылка ]
#eskişehir #sivrihisar #pessinus
