Miniatury filmów i zdjęcia w filmie zostały wykonane samodzielnie przez autora niniejszego kanału lub pobrane na zasadzie CC0 (Creative Commons Zero) z domen publicznych i w żaden sposób nie naruszają niczyich praw autorskich.
W cz. 1 filmu wyjaśniłem przykłady zmiany wyglądu języka w różnych stanach patologii i fizjologii. Tutaj pragnę udzielić kilka praktycznych wskazówek, jak odróżnić zmiany niepokojące od tych, które są spowodowane chorobą. Pamiętaj, że diagnoza choroby i leczenie należą do zadań lekarza.
1. Nalot na języku. Fizjologia czy patologia?
Zdrowy język zawsze posiada widoczny, delikatny nalot o barwie od białej, beżowej po lekko żółtą. Nalot jest spowodowany obecnością brodawek nitkowatych, złuszczonych nabłonków i keratyny, bakterii i grzybów. Różna barwa nalotu pochodzi od barwników z pożywienia (kawa, herbata, czekolada, kakao), leków (chlorheksydyna, sole żelaza i bizmutu), substancji barwiących (cukierki, lizaki, gumy do żucia), bakterii (Porphyromonas, Veillonela, Eiknella, Streptococcus). Czarna i brązowa bawra jest spowodowana związkami siarki (siarczki żelaza). Nalot na języku staje się bardziej intensywny pod wpływem odwodnienia, gorączki, nieprawidłowej higieny jamy ustnej, czasami w chorobach zatok, gardła, migdałków podniebiennych i żołądka. ZAPAMIĘTAJ! Nie można na podstawie nalotu na języku i jego barwy rozpoznać choroby narządowej!
2. Jeśli nie candida, to co?
Często mylimy nalot na języku związany z przerostem brodawek nitkowatych z infekcją grzybiczą wywołaną candida albicans. Jak je odróżnić? W infekcji grzybiczej nalot występuje w całej jamie ustnej, na policzkach, podniebieniu, pod językiem itp. Ma wygląd serowatych struktur („pleśń”). Obserwowany jest u niemowląt, po długotrwałej antybiotykoterapii, u osób wyniszczonych (w kacheksji), w ciężkich zaburzeniach odporności (np. AIDS). Brodawki językowe mogą być przyczyna grubego nalotu. Ogranicza się on do grzbietowej części języka. W razie wątpliwości wykorzystaj patyczek higieniczny i szkło powiększające – przerost brodawek ma wygląd chropowatego nalotu, składa się jakby z cienkich włosków, przylegających gęsto do siebie na języku. W takim przypadku wystarczy tylko szczotkowanie języka miękką szczoteczką. Leki przeciwgrzybicze nie są potrzebne! UWAŻAJ! Naturoterapeuci zinterpretują nalot na twoim języku jako chorobę (infekcję grzybiczą wywołaną przez candida albicans i zalecą drogą, niepotrzebna terapię suplementami diety – wyciągiem z pestek winogron, grapefruita oraz olejku z dzikiego oregano).
3. Język pofałdowany na brzegach, z wrębami od zębów
Nie świadczy o chorobach narządów wewnętrznych! Zwyle jest to po prostu specyficzna budowa anatomiczna. Czasami odciski zębów pojawiają się w makroglosji lub są związane z bruksizem albo nerwicą. Delikatne „falbanki” na brzegach języka są norma anatomiczną i nie wymagają leczenia.
4. Kiedy wygląd języka naprawdę świadczy o chorobie?
W niedokrwistości złośliwej Addisona – Biermera język jest charakterystycznie wygładzony, bez brodawek i nalotu (zapalenie języka - glossitis Hunteri)
W płonicy (szkarlatynie) język przyjmuje malinową barwę.
Język geograficzny może towarzyszyć chorobom gruczołów wydzielania wewnętrznego.
Żadnej z tych chorób nie diagnozujemy tylko na podstawie wyglądu języka!
Piśmiennictwo:
1. Scully, Crispian. Edinburgh: Churchill Livingstone, 2008, 349-350.
2. Cawson, R. A.; Odell, E. W. Churchill Livingstone. 2002, 351.
3. Bouquot, Brad W. Neville , Douglas D. Damm, Carl M. Allen, Jerry E. Oral & maxillofacial pathology. Philadelphia: W. B. Saunders. 2002, 13-14.
