May This Year brings you Happiness, Success and health.
سرنا و کَرنا هر دو به معنی بوق و با لغت "Horn" در انگلیسی از یک ریشه است. این سازها در اصل در میان اقوامی که به زبان هندواروپائی اولیه صحبت می‌کردند، رواج داشته است.

سرنا و کرنا به دلیل این که از شاخ حیوانات ساخته می‌شد، چنین نامیده شده‌است. شاهد دیگری که به این ادعا مهر تائید می‌زند، نام ذوالقرنین، به معنی دارندۀ دو شاخ است.
قَرن که مُعَرَّب کَرن است (و ساز کَرنا به آن نام خوانده می‌شود) به معنی شاخ است. البته سُرنای کنونی به مراتب از بوق‌های شاخی اولیه پیشرفته‌تر است، ولی عضوی از خانوادۀ سازهای بادی یا بوقی به شمار می‌آید.

در اشعار ایرانی به دفعات نام سرنا یا سورنا یا سورنای آمده‌است. در نواحی بختیاری و دزفول نواختن سرنای کوچک، همین سازی که موسیقی "تحویل سال نو ایرانی" را شکل داده، بسیار معمول است. سرنای بختیاری معمولاً با دهل نواخته می‌شود.

مشخصۀ جالب توجه این دو ساز که نوای آن با سال نو و بهار آمیختگی پیدا کرده، به دلیل صدای پرحجم آن در فضای باز است و چه فصلی بهتر از بهار برای نواختن سازی که در فضای باز نواخته می‌شود و رسیدن نوروز را بشارت می‌دهد.

بدین ترتیب، در سرزمینی که چهارراه مذاهب و زیستگاه اقوام گوناگون است، موسیقی مقامی بختیاری صدای پای بهار است. نام مقام‌ها در این موسیقی بیانگر نسبت هر نغمه با موضوع و سرگذشت ابداع آنهاست و این به آن معناست که هر مقام اصیل موسیقی بختیاری در نسبت با نواختن سرنا وکرنا و دهل در آستانۀ نوروز با نوروزخوانی یا بهارخوانی همراه است که گونه‌ای از آوازخوانی است که در گذشته‌های نه‌چندان دور در ایران رواج داشته‌است. در شهرهای بزرگ ایران محل‌های ویژه‌ای با نام "نقاره‌خانه" یا "طبل‌خانه" وجود داشت، که در آن طبل و دهل و کوس و کرنا و نقاره می‌نواختند. نقاره‌خانۀ تهران تا چند دهه پیش در بالای سردر میدان مشق که اکنون محل وزارت خارجه و ادارات دیگر است، واقع بود. نقاره‌خانۀ بالای سردر ورودی صحن عتیق در شهر مشهد از معدود نقاره‌خانه‌هایی است که همچنان فعال است.

در نوروزخوانی افرادی که به آنها نوروزخوان گفته می‌شود، پیش از آغاز فصل بهار به صورت دوره‌گرد به شهرها و روستاهای مختلف می‌رفتند و اشعاری در مدح بهار و گاه با ذکر مفاهیم مذهبی به صورت بداهه و به زبان فارسی و یا زبان‌های محلی می‌خواندند.مراسم، آیین‌ها و یا سنت‌های ایل بختیاری تکوین یافته‌است.

свернуть