Debata towarzyszyła wręczeniu Nagrody im. Beaty Pawlak.
W dyskusji udział wzięli: Konstanty Gebert, laureat Nagrody, nominowany za książkę „Ostateczne rozwiązania. Ludobójcy i ich dzieło” (Wydawnictwo Agora, Warszawa 2022), Wojciech Rogacin, nominowany za książkę „Zełenski. Biografia” (Wydawnictwo Wielka Litera, Warszawa 2022), Katarzyna Surmiak-Domańska, nominowana za książkę „Czystka” (Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2021) oraz Ludwika Włodek, nominowana za książkę „Buntowniczki z Afganistanu” (Wydawnictwo W.A.B, Warszawa 2022). Debatę poprowadził Edwin Bendyk, prezes Fundacji Batorego.
Z nominowanymi do Nagrody rozmawialiśmy o tym, jak rozumieją swoją rolę w opisywaniu pogrążającego się w przemocy świata. Skąd czerpią do niej siły? Jak znajdują tematy? Czy próba nawiązania dialogu i zrozumienia Innego są elementem dziennikarskiego warsztatu również wtedy, gdy zmierzyć się przychodzi z przemocą, wojną czy czystką etniczną? Czy ich książki są wyrazem nadziei czy formą buntu?
Inwazja Rosji na Ukrainę, a zwłaszcza kolejne okrucieństwa i zbrodnie wojenne popełniane przez rosyjskich żołnierzy uświadomiły wielu z nas coś, co dla uważniej przyglądających się współczesnemu światu pisarzy i dziennikarzy było jasne już od dawna – tak często powtarzane słowa: „Nigdy więcej!” są pustym, bo nieskutecznym zaklęciem. Hegel, mając w pamięci wojny napoleońskie pisał, że „doświadczenie i historia uczą, że ani ludy, ani rządy niczego się z historii nie nauczyły”. A może sprawy mają się jeszcze gorzej? Może rację miał René Girard, gdy dowodził, że przemoc, nie należąc do porządku natury, jest jednym ze źródeł ludzkiej kultury, a świat nowoczesny utraciwszy religijne formy kontrolowania tej źródłowej przemocy, skazany jest na autodestrukcję?
