1. DERS: Giriş
Bu derste İmam-ı Gazzâlî'nin Ledün Risalesi isimli eserini okuyacağız. Esasen kitap ilimlerin tasnifi ve tedris usulü (ilim öğrenmenin yolu) ile alakalıdır.
Fakat herkes Ledün İlmi denildiğinde bunun sanki kendiliğinden öğrenilen bir şey olduğunu zannetmektedir. Oysa meselenin aslı hiç de öyle değildir. Kitabın önsözünde mütercim meseleyi pek güzel dillendirmiştir:
"İlm-i ledün denilen, ismi var cismi yok bir zümrüd-ü anka kabilinden olan bu hakikati akla sığıştıramamaktaki temel problemlerden birisi “kesb-vehb” meselesini anlayamamak ve ikisini birbirinden külliyyen ayırmakla ilgili. Halbuki her “kesb” aynı zamanda “vehb”tir.
Herşey “sebebler dairesi”nden bakıldığında “kesb”, ama “itikad ve kudret dairesi”nden bakıldığında “vehb”tir. Herşey her an bir “Vehhab-ü Zü’l-İkram” tarafından “verilmekte”dir.
Kesb’in içinde vehb’i görememek ilmin sadece katı sebep-sonuç zinciri içinde kalınarak, sadece sınırlı şartlar içinde elde edilen bilgi ve kültür yığınlarından ibaret olduğu zehabını uyandırıyor. İnsanın mahiyetinin ne kadar geniş ve engin olduğunu anlayamayıp insanı sadece bir “akıl varlığı” olarak görmekten kaynaklanıyor. Zaten akl’ı kalb'ten kopuk bir vaziyette kendi başına ve kendine ait olarak düşünmek de başlı başına bir fecaat arzediyor. Halbuki insan kalp, ruh, akıl, hayal, sır v.s. gibi ve daha pekçok manevî azâ ve lâtife denilen ince, hassas hislerden mürekkep bir mahluktur. Bu çerçevede düşünüldüğünde ise, ilm-i ledün; cüz’i iradenin sarfedilmesinden sonra ruha ilka edilen bir nurdur, diyebiliriz.”
Hasan Ürkmez, metin eşliğinde meseleyi detaylandırarak ve kavramlar üzerinde yoğunlaşarak, kendi üslubu ile anlatıyor.
