شهروندان ایرانی اوضاع وخیم اقتصادی کشورشان را با جمله «ونزوئلایی شدیم» توصیف میکنند. این جمله شاید برای نشان دادن شرایط اقتصادی ایران که حاصل عملکرد خامنه ای و دارو دسته اش است، دقیق نباشد؛ اما چندان هم دور از واقعیت نیست.
اقتصاد ایران از ابتدای انقلاب ویرانگر 57 تاکنون یا درگیر رکود بوده یا با تورم دو رقمی دستوپنجه نرم میکند. این دو بلای خانمانسوز توان اقتصادی بنگاهها و بنیه مالی خانوارها را کاهش و به مرور فقر و شکاف طبقاتی را افزایش داده است. رکود، تورم و کاهش ارزش پول ملی از پیآمدهای اسفبار سیاست پولی غلط، فساد گسترده حکومتی و تحریمهای خارجی محسوب میشوند که هم در ایران و هم در ونزوئلای ورشکسته به چشم میخورند.
نخستین شباهت اقتصاد ایران با ونزوئلا سیاست پولی این دو کشور است. سیاست پولی بر مبنای رابطه بین نرخ بهره در اقتصاد (یعنی قیمتی که بر اساس آن میتوان پول قرض گرفت) و کل عرضه پول تعریف میشود. سیاست پولی از ابزارهای متنوعی برای کنترل یک یا هر دوی این موارد بهره میجوید تا بر مواردی مانند رشد اقتصادی، تورم، نرخ ارز و بیکاری اثر بگذارد.
بانک مرکزی ایران که عمیقاً تحت کنترل و سلطه رژیم قرار دارد، با چاپ بیرویه اسکناس و افزایش پایه پولی برای جبران کسری بودجه، مسیر اشتباهی را پیموده و اکنون مردم شاهد تبعات ناگوار این مسئله هستند. گفته میشود نسبت حجم نقدینگی به تولید ناخالص داخلی از 115 درصد فراتر رفته است؛ بنابراین، میتوان در کنار سایر عوامل، افزایش پایه پولی و خلق شبه پول در بانکها را از مهمترین دلایل افت ارزش ریال و فقیرتر شدن مردم ایران دانست.
چاپ و عرضه بیرویه پول از جمله دلایلی است که اقتصاد ونزوئلا را به ورشکستگی و مردم را به ورطه فقر کشانده است. برخی تصاویر در فضای مجازی منتشر شدهاند که نشان میدهد «بولیوار» به قدری کمارزش شده که در کف خیابانها ریخته است. این بحران کمنظیر نتیجه سیاست پولی غلط دولت سوسیالیستی نیکولاس مادورو است. اگرچه ایران هنوز به چنین درجهای از ورشکستگی نرسیده، اما در همین مسیر اشتباه گام بر میدارد.
فساد مالیِ سازمانیافته و گسترده از جمله ویژگیهای مشترک رژیمهای ایران و ونزوئلا محسوب میشود. در ونزوئلا خانواده مادورو و باندهای وابسته به حکومت از ظرفیتهای موجود سوءاستفاده میکنند و با کسب مال نامشروع، به وضعیت وخیم اقتصادی این کشور دامن زدهاند.
در ایران نیز رهبر جمهوری اسلامی و نهادهای وابسته به او کنترل بخش اعظمی از اقتصاد را در دست دارند و هرساله حجم بزرگی از ثروتهای ملی را بدون پرداخت یک ریال مالیات میبلعند. همچنین چهرههای مذهبی مانند «ناصر مکارم شیرازی» و نظامیانی مانند «مسعود مهردادی» و البته افراد صاحب قدرت و ثروت نیز مانند موریانه به جان اقتصاد ایران افتادهاند و ثروتهای کلانی را با چراغ سبز علی خامنهای از راههای نامشروع کسب میکنند.
سازمان «شفافیت بینالمللی» چندی پیش اعلام کرد که ایران در میان 180 کشور، در جایگاه 146ام فساد اقتصادی ایستاده است. فساد اقتصادی عمدتاً در کشورهایی شیوع پیدا میکند که از نظامهای حکومتی و حقوقی مستبد و تمامیتخواه رنج میبرند؛ یعنی دقیقاً همان رژیمهایی که در ایران و ونزوئلا حاکم هستند.
اما تورم بالا مهم ترین شباهت اقتصاد ایران و ونزوئلا است. یکی از عوامل عمده رکود و تورم ۱۰ میلیون درصدی در ونزوئلا، تحریمهای خارجی به ویژه تحریمهای آمریکا است. ایالات متحده و برخی قدرتهای دیگر بخشهای مختلف اقتصاد ونزوئلا از جمله بخش نفت، پتروشیمی و بانکهای این کشور را هدف تحریمهای قدرتمندی قرار دادهاند.
از سوی دیگر، ایالاتمتحده آمریکا از اردیبهشت 97 خورشیدی با خروج از توافق هستهای، بار دیگر تحریمهای خود را علیه جمهوری اسلامی نیز به اجرا گذاشته و خرید نفت ایران را برای همه کشورها ممنوع کرد. هماکنون تقریباً همه بخشهای اقتصادی ایران ایزوله هستند و شفافیت مالی در این کشور به پایینترین میزان ممکن رسیده است.
تحریمها در میانمدت و بلندمدت آثار بسیار بدی (از جمله کسری بودجه، تورم، رکود و بیکاری) بر اقتصاد ایران خواهد داشت؛ چنانکه رژیم سوسیالیستی ونزوئلا نیز در حال تحمل آثار ناگوار همین تحریمها است.
Ещё видео!