Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku i Biuro Programu „Niepodległa” zapraszają 8 i 9 listopada o godz. 18.00 do śledzenia online dwóch części debaty profesorskiej w konwencji zupełnie innej niż dotychczasowe. Sześciu wybitnych historyków badających dzieje najnowsze będzie reprezentować poglądy jednego z Ojców Niepodległości: Józefa Piłsudskiego, Ignacego Daszyńskiego, Romana Dmowskiego, Wojciecha Korfantego, Ignacego Jana Paderewskiego i Wincentego Witosa. Nie będą to jednak warsztaty aktorskie, a jak najbardziej naukowa próba skonfrontowania poglądów i programów, polityków, którzy odegrali kluczową rolę w odbudowie niepodległości Polski. W rzeczywistości najprawdopodobniej do takiego spotkania nigdy nie doszło.

Debatujący zasiądą w symbolicznym kręgu, aby zapatrywania każdej z postaci historycznych na proces odzyskiwania niepodległości, miały szanse wybrzmieć w równym stopniu. Naukowcy będą szukali odpowiedzi na fundamentalne pytania o kształt terytorialny, ustrojowy i społeczny odrodzonej RP. Choć listopadowe dni 1918 roku ostatecznie rozwiązały kwestię istnienia Polski, ale nie zostało rozstrzygnięte jaka ona ma być. Zagrożenie ze strony bolszewickiej Rosji, aż po schyłek roku 1920, w znacznym stopniu zdeterminowało tę dziejową odpowiedź.

Ojcowie Niepodległości reprezentowali wszystkie zabory, różniło ich polityczne doświadczenie, społeczna wrażliwość, a co za tym idzie wybrane przez nich metody walki. Debata rozpocznie się zatem od retrospektywnego spojrzenia jak każdy z nich wyobrażał sobie drogę do niepodległości. Fundamentalny spór między programami reprezentowanymi przez Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego przed 1918 rokiem, miał ciąg dalszy także po uzyskaniu wolności. Wówczas pomysły co do przebiegu granic, a tym samym obszaru odrodzonego państwa, przestały być teorią, a przełożyły się na realne rozwiązania. Oś sporu wyznaczali nadal Piłsudski i Dmowski, ale istotny wkład wnieśli też Ignacy Jan Paderewski, socjaliści z Ignacym Daszyńskim na czele i ludowcy reprezentowani przez Wincentego Witosa, a w wymiarze regionalnym również Wojciech Korfanty. Spory ustrojowe nie były aż tak zacięte, w tym zakresie kompromisowym rozwiązaniem stała się ustawa konstytucyjna. Warto zatem wskazać, jaki stosunek do niej i innych ustrojowych dylematów mieli Ojcowie Niepodległości. W debacie pojawi się także wątek reformy rolnej, tak ważnej dla ruchu ludowego, a procedowanej przecież w cieniu polsko-bolszewickich walk.

Historycy przyjrzą się politycznym sojuszom ze strategicznego, jak i taktycznego punktu widzenia: wielka polityka przeplatała się z utylitarnymi rozgrywkami. Jednak ostatecznie, w momencie zagrożenia niepodległości odradzającego się państwa, wszystkie te spory przestały mieć znaczenie. Zainspirowani ideą jedności w imię wyższego celu wspólnego, organizujemy spotkanie w ramach cyklu debat profesorskich na dwa dni przed Narodowym Świętem Niepodległości – dziełem wszystkich Ojców. Zapraszamy do śledzenia online debaty z sali noszącej imię Ignacego Jana Paderewskiego, a znajdującej się w Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku.

Uczestnicy debaty: dr hab. Grzegorz Bębnik, prof. Andrzej Friszke, prof. Krzysztof Kawalec, prof. Marek Kornat, prof. Grzegorz Nowik, prof. Włodzimierz Suleja, Miłka Skalska (prowadząca)

свернуть