شرایط ذکر، به سه گروه عمده قابل تقسیم می‌باشد: شرایط مربوط به ذکرپرداز، که فاعل ذکر به شمار می‌رود، شرایط مربوط به غایت و هدف ذکر، که تحقق امری خاص می‌باشد و شرایط مربوط به خود ذکر.
تمامی این شرط‌ها بر دو گروه عمده می‌باشد: شرایط نفسی و شرایط غیری. شرایط نفسی (ذاتی) در هویت و حقیقت ذکر و در بنیاد آن دخیل می‌باشد و حکم زیرساخت را دارد. رعایت این شرط‌ها برای هر ذکرپردازی لازم و ضروری می‌باشد؛ مانند حلال‌درمانی و داشتن حس قربت.
شرایط غیری، به دلیل درگیری با استعدادها و شرایط گوناگون، متغیر می‌گردد و برای برخی لازم و برای بعضی ضروری نمی‌باشد؛ از این‌رو، شرایط نسبی نامیده می‌شود. این شرایط برای دادن حس ذکر به ذکرپرداز، حکم مؤید و و امدادرسان را دارد و از شرایط اِعدادی و زمینه‌ساز برای نفس صافی و غیرآلوده می‌باشد و به ذکرپرداز، قدرت استجماع و تمرکز نیرو می‌دهد. گاه گزاردن دو رکعت نماز، پیش از گفتن ذکر، به فرد، حس گفتن ذکر را القا می‌کند و جان وی را برای آوردن ذکر و پذیرش آن، آماده می‌سازد و در حکم اذن دخول برای ذکر می‌گردد.
شرایط غیری (نسبی)، شرایط روبنایی می‌باشد و حکم مادهٔ انرژی‌زا و توان‌بخش را دارد و رعایت آن، برای افراد ضعیف لازم می‌باشد. از این‌گونه است شرط رو به قبله بودن در هنگام گفتن ذکر، بودن در مکان خلوت، تاریک، زیر آسمان، و آوردن ذکر در حالت خاص، مانند نماز یا قنوت یا سجده.
اگر دو شرط حلال‌خواری و طهارت نفس و نیز داشتن حس ذکر و نیت قربت نباشد، رعایت تمامی شرایط غیری و نسبی، در استجابت ذکر و آوردن ذکر سالم، دخالتی ندارد و نفسِ آلوده، سنگین، تیره یا خبیث، برای تمامی این شرایط، حکم اسید را دارد و آن‌ها را غیر قابل بهره‌برداری می‌سازد.
هریک از ذکرها برای انجام کاری خاص می‌باشد؛ همان‌طور که هر وسیلهٔ ورزشی برای تحقق حرکتی خاص طراحی شده است. همان‌طور که از وسایل ورزشی برای تمرین و تقویت عضلات یا بالا بردن قدرت یا سرعت عملیات استفاده می‌شود، با ذکرها نیز، باطن به تمرین می‌نشیند تا بر تحقق کاری خاص، توانایی یابد و از آن کسب انرژی برای بر شدن به عوالم ماورایی و پیوند با پدیده‌های غیبی نماید. از این‌رو، نحوهٔ استفاده از اذکار و تناسب آن‌ها با انرژی لازم و مورد نیاز، باید لحاظ شود تا کارآمدی خود را نشان دهد. کارآمدی ذکر در اتصال به عوالم غیبی، چنان حدّت و قوّتی دارد که گاه برخی از اذکار، بیش از مربی تأثیر دارد؛ اما برای استفاده از همان ذکر نیز به مربی نیاز است؛ زیرا توان بیش‌تر یک ذکر از برخی مربیان، به معنای بی‌نیازی از مربی نیست. استفادهٔ بدون مربی از ذکر، به سبب ناآگاهی‌هایی که به حتم پیش می‌آید، ترس را به باطن فرد می‌اندازد و وی را برای همیشه، از عوالم معنوی و ربوبی رمیده می‌سازد. کتاب دانش ذکر اثر آیت الله محمد رضا نکونام فیلسوف عصر حاضر

свернуть