Жаздың күні Ұлыбритания Еуроодақта қалу-қалмау туралы референдум өткізіп, аралдағы ел азаматтарының жартысынан көбі шығамыз деп дауыс бергенде бүкіл әлем елең ете қалған болатын. Биржалардың индексі төмендеп, фунт стерлингтің бағамы күрт құлдырады.
Ел есін жинаған соң, болашаққа басқаша жоспар құра бастады. Сол брекситтің біздің елге әсері қандай болады?
Әбдез Рахманұлы, тілші:
-Көпшілік Еуроодақ өзгереді, дегенмен ыдырай қоймайды деген болжам жасайды.
Бірақ барлықтарының да көкейінде күмән бар. Оған себеп жоқ та емес. Франциядағы «Ұлттық майдан» партиясының төрайымы, президенттікке үміткер, Еуропарламенттің депутаты Марин Ле Пен президент болып сайланса, Одақтан шығатынын мәлімдеді. Еуропадағы экономикасы қуатты, Еуроодақтағы жетекші мемлекеттердің бірі Франциядағы сайлау қорытындысын елдің елеңдеп күтіп отырғаны содан.
Марин Ле Пен, Франция президенттігіне үміткер:
-Еуроодақ ыдырайды. Себебі ұйымның адамдарға қажеті болмай қалды. Гегемонистік империялардың күні санаулы. Федерализмді жақтаушылар, көр қазушылар Еуропа идеясын құрбандыққа шалып жіберді. Ал біз осы идеяны жаңғыртып, Еуропаны өзгертетін боламыз. Оған біздің одақтастарымыз көмектеседі.
Дей тұрғанмен, таразының екінші басы бар. Еуроодақтан шығатын болып жатқан Ұлыбританияның құрамындағы Шотландия кеше ғана егемендік туралы референдум өткізетін болып, шешім қабылдады. Өйткені брекзитпен келіспейді. Еуроодақтың құрамында қалған сауда-саттыққа да, саяси өркениетке де орынды деп санайды. Бұл жағдайлар Еуроодақтың құрылым ретінде құрамындағы елдердің көңілінен шығатындай болып өзгеруі керек екенін білдірсе керек. Ал Қазақстан үшін Еуропадағы әр елмен жеке-жеке келіскеннен, жалғыз одақпен келіскен әлдеқайда тиімді. Оның үстіне біз Еуроодақпен Кеңейтілген әріптестік және ынтымақтастық туралы келісім жасағанбыз. 29 сала бойынша байланысымыз бар. Сыртқы саудамыздың жартысы осы Еуроодақ елдерімен жасалады. Былтыр арадағы тауар айналымы 24,1 миллиард АҚШ долларын құрады. Тікелей инвестицияның жартысынан көбі Еуроодақ елдерінен тартылған.
Рүстем Қадыржанов, саясаттанушы:
-Брекзит біздің Еуропа елдерімен қарым-қатынасымызға кереметтей әсер ете қоймайды. Бұрынғы сауда сол күйінде жалғаса береді деп ойлаймын. Ал одақ ыдырайды дегенге мен аса сене қоймаймын, өйткені мен – оптимистпін.
Ұлыбритания Еуроодақпен ажырасқанымен, алыстамаймыз деп отыр. Ол солай болады да. Өйткені ішкі байланысы шиырласқан көршілер. Дегенмен ортақ өгізден оңаша бұзауды жөн көрді. Бұл жағдайлардың барлығы әлемдік нарыққа уақытша болса да салқынын тигізеді. Бірақ біраз уақыттан соң бәрі де реттеледі, қалпына келеді.
Ал Қазақстан тұрақты дамып келе жатқан мемлекет ретінде Еуроодақпен де, одан бөлініп шыққан мемлекетпен де байланысын жалғастыра береді.
