دسته ای از درشت مولکول های زیستی هستند که نقش بسیار حیاتی برای سلول ها دارند و جزو فراوان ترین ماکرو مولکول
های بدن هستند؛ به طور کلی همهی پروتئین ها پلی مری خطی هستند که عمدتا از 20 نوع آمینو اسید استاندارد ساخته
شده اند که در ادامه به شرح هر کدام می پردازیم. پروتئین ها در هر قسمتی از بدن ایفای نقش میکنند و در واقع واحدهای
عملکردی و کاربردی هستند که توسط ژنها به وجود آمده اند و در آخر با روابطی که دارند باعث ایجاد اجزا یا واکنش هایی
خاص شده اند مثل شکل های زیرشاخ کرگدن یا نوری که از شب تاب ساطع می شود و یا حتی هموگلوبین موجود در گلبول
قرمز همه به خاطر پروتئین ها هستند!
ساختار آمینواسید استاندارد: اصولا قوانین خاصی وجود دارد برای این که یک آمینواسید را به نام استاندارد بخوانیم: کربن آلفا کایرال است چراکه 4 لیگاند متفاوت را در اطراف خود دارد، کربن مرکزی را کربن آلفا گویند )در واقع کربن آلفا کربنی است که به گروه کربوکسیلات یا کبوکسیلیک متصل است(. با توجه طرح فیشر که از قبل می شناسیم گروه کربوکسیلات را در بالا و روی خط عمودی رسم میکنیم همچنین را روی خط عمودی و در پایین می گذاریم. بر روی خط افقی زنجیره جانبی یعنی همان گروه R قرار داره. یک گروه آمین در سمت چپ و یک اتم هیدروژن در سمت راست قرار می گیرد و این گونه ساختار یک اسید آمینه استاندارد به وجود می آید.
چگونگی پلیمر شدن آمینواسید ها: همانطور که از شیمی آلی می دانیم در صورتی که یک جفت الکترون به کربن موجود در گروه عاملی کربوکسیل حمله کند امکان دارد که این کربن گروه OH خود را رها کند و با ایجاد یک پیوند کوالان با مولکول دهنده یک پیوند جدید بسازد؛ حال
همین اتفاق را در پلیمر شدن اسیدهای آمینه شاهد هستیم یعنی این که یک گروه آمین با جفت الکترون ناپیوندی خود به کربن حمله کرده و در نتیجه یک پیوند کوالان ساخته می شود که نام پیوند پپتیدی را برای آن در نظر گرفته اند که خود نوعی از پیوندهای آمیدی است. باید توجه داشته باشیم به صورت قراردادی همواره یک رشته آمینو اسید از گروه آمین به سمت گروه کربوکسیل است و این گونه است که ابتدا و انتهای آن شناسایی می شود.
نکته: واکنش پلیمر شدن اسیدهای آمینه در ساختمان ریبوزوم اتفاق می افتد و طول این مولکول را هم طول ژن یا mRNA
تعیین می کند.
نکته: هرگاه یک مونومر از اسیدهای آمینه در رشته پروتئین باشد به آن ریشه یا رزیدو گویند و اگر بیرون از رشتهء پلی پپتید
بود آن گاه به آن آمینو اسید گویند.
ایزومرهای فضایی در آمینواسید ها: آمینو اسیدها دارای دو فرم هستند که نور قطبیده را دچار تغییر زاویه میکند که به آن ها چپ گردان و راست گردان گویند که با علامت های اختصاری L و D شناسایی میشوند.
نکته: باید توجه داشت فرم غالب ایزومری در آمینو اسیدها )در واقع پروتئین ها( فرم چپ گردان است و فرم راست گردان کاربرد خیلی کمی دارد )در برخی پروتئین های دیواره سلولی باکتری ها وجود دارد(.
#پروتئین# آمینواسید
