Złoża uranu odkryto na terenie Dolnego Śląska w XIX wieku, kiedy zastosowanie pierwiastka nie było jeszcze znane. Ruda uranu stała się strategicznym surowcem dopiero w wyniku odkryć naukowych z przedednia II wojny światowej. Po wojnie Sowieci rozpoczęli intensywne poszukiwania źródeł uranu – jednym z nich miały być tajne Zakłady Przemysłowe R-1, czyli polskie kopalnie działające szczególnie na terenie Dolnego Śląska, m.in. kopalnia „Wolność” w Kowarach czy „Kopaliny” w Kletnie. W ramach międzypaństwowej umowy z 1947 roku zakłady rozpoczęły poszukiwanie, wydobycie i eksport rudy uranu do ZSRS. Jak przebiegała ta współpraca i kto pracował w kopalniach?

Z uwagi na tajemnicę broni atomowej zakłady działały pod nadzorem specjalnej jednostki bezpieki, która zajmowała się zwalczaniem prawdziwego i domniemanego szpiegostwa. Kim był pierwszy złapany przez nią szpieg i co się z nim stało? Ile jest prawdy w historii o tym, że pierwsza rosyjska bomba atomowa powstała z sudeckiego uranu?

W nieczynnej kopalni „Kopaliny” w Kletnie o wydobyciu uranu w Polsce opowiada prof. Robert Klementowski z Uniwersytetu Wrocławskiego, zajmujący się historią atomistyki w XX wieku.



#InstytutPileckiego

Instytut Pileckiego służy upamiętnianiu, dokumentowaniu i badaniu polskiego doświadczenia i losów polskich obywateli w XX wieku.

свернуть