Ένας Αρμενιστής Φάρος ,φρουρός των θαλασσών και της μνήμης.
Ένας ιστορικός φάρος που στέκει αγέρωχος επιτελώντας ακόμη το καθήκον του.
Από το Ακρωτήριο του ο Αρμενιστής κάθε βράδυ φωτίζει και καθοδηγεί την πορεία των πλοίων στο στενό θαλάσσιο πέρασμα Τήνου - Μυκόνου. Η γοητεία του εκπέμπει, ελκύει και εμπνέει τους ανθρώπους αυτού του τόπου .Επίσης αποτελεί έναν ιδιαίτερο πόλο έλξης για τους αμέτρητους επισκέπτες του νησιού, μιας και από εκεί κανείς μπορεί να απολαύσει το πιο ειδυλλιακό ηλιοβασίλεμα .
Πότε έγινε η κατασκευή του Φάρου και γιατί ;
Η κατασκευή του φάρου Αρμενιστή έγινε το 1890 . Την αφορμή έδωσε το ναυάγιο του ατμόπλοιου «VOLTA» το 1887 στα βόρεια παράλια της Μυκόνου όπου πνίγηκαν τα 11 μέλη του πληρώματος.Το βρετανικό ατμόπλοιο «VOLTA» άπλωνε τηλεγραφικό καλώδιο στη θάλασσα και έπλεε στο στενό πέρασμα Τήνου και Μυκόνου .Την ωρα του ναυαγίου στο στενό επικρατούσε ομίχλη με αποτέλεσμα οι δύο κορυφές , «Προφήτης Ηλίας ο Βορνιώτης» και «Ανωμερίτης», να μοιάζουν σαν στεριά που χωριζόταν από τη θάλασσα. Ο κυβερνήτης του πλοίου το οδήγησε στην υποτιθέμενη θάλασσα και το «VOLTA»προσέκρουσε στα βράχια και βυθίστηκε .Μετά το ναυάγιο ο φωτισμός του περάσματος κρίθηκε επιτακτικός.
Η ανέγερση του Φάρου και ο εξελιγμένος μηχανισμός του.
Ο Αρμενιστής της Μυκόνου εξοπλίστηκε με το πιο σύγχρονο φωτιστικό μηχάνημα της εποχής, που είχε εκτεθεί και βραβευτεί ένα χρόνο πριν, στη διεθνή έκθεση του Παρισιού. Ο μηχανισμός βασιζόταν σε μια εφεύρεση με κρυστάλλους του Αυγούστου Φρενέλ που έγινε αποκλειστικά για χρήση σε φάρους. Ο Φάρος της Μυκόνου ήταν από τους πρώτους που εξοπλίστηκαν με το πρωτοποριακό για την εποχή μηχάνημα.
Που βρίσκεται σήμερα αυτός ο πρωτοποριακός μηχανισμός;
Σήμερα ο αρχικός μηχανισμός του Φάρου βρίσκεται στον κήπο του Ναυτικού Μουσείου της Μυκόνου και εκτίθεται στο κοινό.
Υπήρχε ζωή στον Φάρο και πόσο εύκολη ήταν ;
Με το χτίσιμο του Φάρου ολόκληρη η περιοχή απέκτησε ζωή.Το κτίριο εκτός από το μηχανισμό, διέθετε δωμάτια για να μένουν οι φαροφύλακες, κουζίνα, τουαλέτα, βοηθητικούς χώρους και εσωτερική στέρνα.Κάποιες χρονιές εκτός από τους ίδιους , έμεναν στο Φάρο και οι οικογένειες τους.Οι οικογένειες που ζούσαν στο φάρο δημιούργησαν την δική τους μικρή κοινωνία.
Για τη σωστή του λειτουργία χρειάζονταν 3 έως 6 φαροφύλακες που άλλαζαν βάρδιες μεταξύ τους. Οι βάρδιες ήταν αρκετά δύσκολες, καθώς ήταν ολονύχτιες και απαιτούσαν μεγάλη μυϊκή δύναμη. Οι φαροφύλακες και οι οικογένειες τους χρησιμοποιώντας γαϊδούρια εκτελούσαν το δρομολόγιο στους δύσβατους βράχους, ανεφοδιάζονταν από τη χώρα της Μυκόνου. Ωστόσο, η ζωή στον Αρμενιστή δεν ήταν τόσο δύσκολη όσο σε άλλους φάρους, αφού το κτίριο δεν είναι απομονωμένο από το υπόλοιπο νησί.Έτσι τα «χωριά», οι μεμονωμένες οργανωμένες αγροικίες, κατά την Μυκονιάτικη διατύπωση, των οικογενειών Ξενάριου, Βαρδαλάχου, Γρυπάρη, (Βορνιώτες), αποτελούν και σημεία υποστήριξης των φαροφυλάκων.
Τι έγινε στον πόλεμο ;
Κατά τη διάρκεια του πολέμου, οι Γερμανοί κατέλαβαν τον Αρμενιστή και τον μετέτρεψαν σε παρατηρητήριο, εκμεταλλευόμενοι τη στρατηγική του θέση. Με το τέλος του πολέμου όμως, οι επικεφαλής των Γερμανών που αποχωρούσαν από την Ελλάδα, ήρθαν αντιμέτωποι με μια δυσάρεστη έκπληξη. Μια ομάδα από νεαρά παιδιά με την ονομασία «Αέρας» έκανε έφοδο στο Φάρο, αιφνιδίασε τους στρατιώτες και τους συνέλαβε. Η φήμη των αγοριών εξαπλώθηκε και η ομάδα τους έμεινε στην ιστορία της Μυκόνου.
Ο Φάρος μας είναι σημαντικό κεφάλαιο της ιστορίας του τόπου ;
O Αρμενιστής αποτελεί σπουδαίο κεφάλαιο της ιστορίας της Μυκόνου και της ναυτικής μας παράδοσης .Ευχόμαστε όλοι στην πλήρη αποκατάσταση του μνημείου και γιατί όχι και στην μετατροπή σε μουσείο .
Τιμή στους Μυκονιάτες και οχι μόνο Φαροφύλακες:
Ζουγάνες Βαρδαλάχος
Κώνσταντής Γαλούνης
Ιωάννης Βαρδαλάχος
(Διετέλεσε επίσης στην Ύδρα , Αίγινα, Αρκίτσα και Ικαρία )
Ντεμένεος Γρυπάρης (καφές)
Τάσος Κονταράτος
Ιωάννης Μαυροκέφαλος
Γεράσιμος Ζουγανέλης
Δημήτρης Κοντοδήμας (ο τελευταίος φαροφύλακας)
Μανώλης Ξενάριος (είχε αναλάβει τις μεταφορές και εφοδιασμό του φάρου με τα μουλάρια του
