يک کنيزک يک خرى بر خود فکند
از وفور شهوت و فرط گزند
آن خر نر را بگان خو کرده بود
خر جماع آدمى پى برده بود
يک کدويى بود حيلت‌سازه را
در نرش کردى پى اندازه را
در ذکر کردى کدو را آن عجوز
تا رود نيم ذکر وقت سپوز
گر همه کير خر اندر وى رود
آن رحم و آن روده‌ها ويران شود
خر همى شد لاغر و خاتون او
مانده عاجز کز چه شد اين خر چو مو
نعل‌بندان را نمود آن خر که چيست
هیچ عِلَّت اَنْدَرو ظاهِر نَشُد
هیچ کَس از سِرّ او مُخْبِر نَشُد
در تَفَحُّص اَنْدَر اُفتاد او به جِد
شُد تَفَحُّص را دَمادَم مُسْتَعِد
جِدّ را باید که جانْ بنده بُوَد
زان که جِدْ جوینده یابَنده بُوَد
چون تَفَحُّص کرد از حالِ اُشَک
دید خُفته زیرِ خَر آن نَرگِسَک
از شِکافِ دَر بِدید آن حال را
بَس عَجَب آمد از آن آن زال را
خَر هَمی‌گایَد کَنیزک را چُنان
که به عقل و رَسمْ مَردان با زنان
در حَسَد شُد گفت چون این مُمکِن است
پَس من اولی تَر که خَر مُلْکِ من است
خَر مُهَذَّب گشته و آموخته
خوان نَهاده‌ست و چراغ اَفْروخته
کرد نادیده وْ دَرِ خانه بِکوفت
کِی کَنیزک چند خواهی خانه روفْت؟
از پِیِ روپوش می‌گفت این سُخُن
کِی کَنیزک آمدم دَر باز کُن
کرد خاموش و کَنیزک را نگفت
راز را از بَهْرِ طَمْعِ خود نَهُفت
پَس کَنیزک جُمله آلاتِ فَساد
کرد پنهان پیش شُد دَر را گُشاد
رو تُرُش کرد و دو دیده پُر زِ نَم
لب فرو مالید یعنی صایِمَم
در کَفِ او نَرمه جاروبی که من
خانه را می‌روفْتم بَهْرِ عَطَن
چون که با جاروب دَر را وا گُشاد
گفت خاتون زیرِ لب کِی اوسْتاد
رو تُرُش کردیّ و جاروبی به کَف؟
چیست آن خَر بَرگُسَسته از عَلَف؟
نیمْ کاره وْ خشمگینْ جُنْبان ذَکَر
زِ انْتِظارِ تو دو چَشمَش سویِ دَر
زیرِ لب گفت این نَهان کرد از کَنیز
داشْتَش آن دُمْ چو بی‌جُرمانْ عَزیز
بَعد از آن گُفتَش که چادر نِهْ به سَر
رو فُلان خانه زِ من پیغام بَر
این چُنین گو وین چُنین کُن وآن چُنان
مُخْتَصَر کردم من افسانه یْ زنان
آنچه مَقْصود است مَغزِ آن بگیر
چون به راهَش کرد آن زالِ سَتیر
بود از مَستیّ شَهْوتْ شادمان
دَر فُرو بَست و هَمی‌گفت آن زمان
یافتم خَلْوَت زَنَم از شُکر بانگ
رَسته‌ام از چارْ دانگ و از دو دانگ
از طَرَب گشته بُزانِ زن هزار
در شَرارِ شَهوتِ خَر بی‌قَرار
چه بُزان؟ کان شَهوتْ او را بُز گرفت
بُز گرفتن گیج را نَبْوَد شِگِفت
مَیْلِ شَهوتْ کَر کُند دل را و کور
تا نِمایَد خَر چو یوسُفْ نارْ نور
ای بَسا سَرمَستِ نار و نارجو
خویشتن را نورِ مُطْلَق دانَد او
جُز مگر بَنده‌یْ خدا یا جَذْبِ حَق
با رَهَش آرَد بِگَردانَد وَرق
تا بِدانَد کان خیالِ ناریه
در طَریقت نیست اِلّا عاریه
زشت‌ها را خوبْ بِنْمایَد شَرَه
نیست چون شَهْوت بَتَر ز آفتابِ رَهْ
صد هزاران نامِ خوش را کرد نَنگ
صد هزاران زیرَکان را کرد دَنْگ
چون خَری را یوسُفِ مصری نِمود
یوسُفی را چون نِمایَد آن جُهود؟
بر تو سَرگین را فُسونَش شَهْد کرد
شَهْد را خود چون کُند وَقتِ نَبَرد؟
شهوت از خوردن بُوَد کمَ کُن زِ خَور
یا نِکاحی کُن گُریزان شو زِ شَر
چون بِخورْدی می‌کَشَد سویِ حَرَم
دَخْل را خَرجی بِباید لاجَرَم
پَس نِکاح آمد چو لاحَوْلَ وَ لا
تا که دیوَت نَفْکَند اَنْدَر بَلا
چون حَریصِ خوردنی زَن خواه زود
وَرْنه آمد گُربه و دُنْبه رُبود
بارِ سنگی بر خَری که می‌جَهَد
زود بَر نِه پیش از آن کو بَر نَهَد
فِعْلِ آتش را نمی‌دانی تو بَرد
گِردِ آتش با چُنین دانش مَگَرد
عِلْمِ دیگ و آتش اَرْ نَبْوَد تورا
از شَرَر نه دیگ مانَد نه اَبا
آبْ حاضِر باید و فرهنگ نیز
تا پَزَد آب دیگْ سالِمْ در اَزیز
چون نَدانی دانشِ آهنگری
ریش و مو سوزد چو آنجا بُگْذَری
دَر فُرو بَست آن زن و خَر را کَشید
شادمانه لاجَرَم کَیْفَر چَشید
در میانِ خانه آوَرْدَش کَشان
خُفْت اَنْدَر زیرِ آن نَر خَر سِتان
هم بر آن کُرسی که دید او از کَنیز
تا رَسَد در کامِ خود آن قَحْبه نیز
پا بَر آوَرْد و خَر اَنْدَر وِیْ سُپوخت
آتشی از کیرِ خَر در وِیْ فُروخت
خَر مُؤدَّب گشته در خاتون فَشُرد
تا به خایه در زمانْ خاتون بِمُرد
بَر دَرید از زَخْمِ کیرِ خَر جِگَر
روده‌ها بِسْکُسته شُد از همدِگَر
دَم نَزَد در حال آن زن جان بِداد
کُرسی از یک‌سو زن از یک‌سو فُتاد
صَحْنِ خانه پُر زِ خون شُد زن نِگون
مُرد او و بُرد جانْ رَیْبُ اَلْمَنون
مرگِ بَد با صد فَضیحَت ای پدر
تو شهیدی دیده‌یی از کیرِ خَر؟
تو عَذابُ الْخِزْی بِشْنو از نُبی
در چُنین نَنْگی نَکُن جان را فِدی
دان که این نَفْسِ بَهیمی نَر خَراست
زیرِ او بودن از آن نَنْگین‌تَراست
در رَهِ نَفْس اَرْ بمیری در مَنی
تو حقیقت دان که مِثْلِ او زنی
نَفْسِ ما را صورتِ خَر بِدْهَد او
زانک صورت‌ها کُند بر وَفْقِ خو
این بُوَد اِظْهارِ سِر در رَسْتخیز
اللهْ الَلهْ از تَنِ چون خَر گُریز
کافِران را بیم کرد ایزد زِ نار
کافِران گفتند نارْ اولی ز ِعار
گفت نی آن نارْ اَصلِ عارهاست
هَمچو این ناری که این زن را بِکاست
لُقمه اندازه نَخورْد از حِرْصِ خَود
در گِلو بِگْرفت لُقمه یْ مرگِ بَد
لُقمه اندازه خور ای مَرد حَریص
گَرچه باشد لُقمه حَلْوا و خَبیص
حَق تَعالی داد میزان را زبان
هین زِ قرآن سورهٔ رَحْمان بِخوان
هین زِ حِرْصِ خویش میزان را مَهِل
آز و حِرصْ آمد تو را خَصْمِ مُضِل
حِرْص جویَد کُل بَر آیَد او زِ کُل
حِرْص مَپْرَست ای فُجُلّ ابْنِ الْفُجُل
آن کَنیزک می‌شُد و می‌گفت آه
کردی ای خاتونْ تو اُسْتا را به راه
کارْ بی‌اُستاد خواهی ساختن؟
جاهِلانه جان بِخواهی باختن
ای زِ من دُزدیده عِلْمی ناتمام
نَنْگَت آمد که بِپُرسی حالِ دام؟
هم بِچیدی دانه مُرغ از خَرمَنَش
هم نَیُفتادی رَسَن در گَردَنَش
دانه کمتر خور مَکُن چندین رَفو
چون کُلوا خوانْدی بِخوان لا تُسْرِفوا
تا خوری دانه نَیُفتی تو به دام
این کُند عِلْم و قَناعَت وَالسَلام
نِعْمَت از دنیا خورَد عاقلْ نه غَم
جاهِلان مَحْروم مانْده در نَدَم


#کدووکنیزک
#مولانا
#حکایتکدو

свернуть