Xüsusilə ölüm mövzusuyla əlaqədar olaraq xalq arasında tale haqqında bir çox yanlış məntiq vardır. Taleyini məğlub etmək, taleyini dəyişdirmək kimi səhv məntiqlər cəmiyyətdə olduqca məşhurdur. Allah zamana və məkana tabe deyil. Zaman və məkan anlayışlarını yoxdan var etmiş, bunları tamamilə idarəsi və hakimiyyəti altında saxlamaqdadır.
Tale, Allahın keçmiş və gələcəkdəki bütün hadisələri zamansızlıq ölçüsündə təsbit etməsi və yaratmasıdır. Yaşanmış və yaşanacaq bütün hadisələr zənciri anbaan, detallı olaraq Allah qatında planlanmış və yaradılmışdır. Allah qatında hər şeyin əvvəli və sonu da, sonsuzluqdakı yeri də müəyyəndir. Hər şey olub bitmişdir.
Necə ki, bir film izləyən adamın o film üzərində hər hansı bir dəyişiklik etməyə güc və imkanı yoxdursa, insanların da tabe olduqları taleyi üzərində heç bir təsirləri ola bilməz. İnsanlar tale üzərində deyil, tale insanlar üzərində müəyyən edici və icra edici ünsürdür. Hər şeyi ilə talenin bir parçası olan insan, tale ilə müstəqil şəkildə davrana bilməz.
Taleyini dəyişə bilməz. Bu səbəbdən, taleyini məğlub etmə, taleyinin axışını dəyişdirmə kimi bir vəziyyətdən söz gedə bilməz. Unutmamalıyıq ki, "mən taleyimi dəyişdirdim" deyən bir insan da, əslində taleyində yazılı olan bir cümləni söyləməkdədir.
Bunu bir örnəklə açıqlamaq istəsək, bir insan günlərlə komada qala bilər. Yenidən həyata qayıtması qeyri-mümkün kimi görünə bilər. Lakin eyni insanın təkrar əvvəlki sağlamlığına qovuşması onun taleyini məğlub etdiyi, ya da həkimlərin onun taleyini dəyişdirdiyi mənasını verməz. Bu hadisə o insanın taleyində onun üçün təyin olunmuş müddəti doldurmadığını göstərər. Bu da, eyni talenin bir parçasından başqa bir şey deyil. Hər şey kimi, xəstələnməsi və təkrar sağalması da, Allah qatında yazılıb təsbit edilmişdir. Allah bir ayədə belə buyurur:
"… Uzunömürlünün uzun ömür sürməsi də, onun ömrünün qısaldılması da ancaq Yazıda (Lövhi-məhfuzda) yazılmışdır. Həqiqətən, bu, Allah üçün çox asandır."
(Fatir surəsi, 11)
İnsan taleyini dəyişə bilər?
Теги
talekaderqədərdəyişməkhəyatinsanölümxəstəlikhəkimdərmanyazılövhülməhfuzsurəquranayəimanhəqiqətməntiqlərinsan talehi dəyişə bilərmitaleyimtaleyimiztaleləracı taledəyişiklikinsanlarəxlaqdindinimizalınalın yazısıyazısıinanmaqinanmamaqölüm haqqındamövzumövzularateizmateisthadisəhadisələrətraflıdetallıplanplanlarplanımızhəkimlərdərmanlarkomakarmadirilməkdiriölüməğlubməğlubiyyətməlub oldumqalibqalibiyyətasanlıqayələrsurələrislamaz