Qalxanabənzər vəzi xəstəlikləri qadınlarda menstrual tsikli və ovulyasiyanı (yumurtlama) pozaraq hamiləliyə mane olur.

Uşaq istədiyi halda hamilə qala bilməyən qadınlarda TSH, sərbəst T3, sərbəst T4 və anti-TPO (tireoperioksidazaya qarşı anticisimlər) yoxlanılmalıdır. TSH (tireoid stimulə edici hormon) səviyyəsi 1.5-dən yüksək olan qadınlara tireoid hormonu əvəzedici dərmanlar yazıla bilər. Anti-TPO səviyyəsi yüksək olan lakin hamilə qala bilməyən qadınlara da əvəzedici tireoid terapiyası tətbiq edilə bilər. Selenium terapiyası da bu qadınlar üçün faydalı ola bilər.

Tireoid hormonlarının sekresiyası yüksək olan qadınlara isə başqa müalicə planı təyin olunur.

Hamilə qala bilməyən qadınlarda yod çatışmazlığının olub-olmadığı yoxlanılmalıdır. Yod çatışmazlığı ovulyasiyasını poza bilər.

İn vitro mayalandırma (süni mayalandırma) yolu ilə dünyaya uşaq gətirmək istəyən qadınlarda anti-TPO səviyyəsi yüksək olduqda, uğursuzluq riski artır. Bəzi tədqiqatlar bu xəstələrdə aspirin və ya aşağı dozada heparinin qəbulunun faydalı olduğunu göstərmişdir.

Qalxanabənzər vəzi hormonların çox və ya az sekresiyası qadınlarda menstrual tsikli pozur və hamiləliyə mane olur.

Hamilə qala bilməmək və ya sonsuzluq problemi qadınlarda əsasən endometriozis adlanan yumurtalığın daxilini örtən təbəqənin xəstəliyi (11%), yumurtalıq kanallarının xəstəliyi (30%) və yumurtalıqların düzgün işləməməsi (59%) səbəbiylə yaranır.

Hamilə qala bilməyən qadınların 18%-də qanlarında anti-TPO səviyyəsini yüksək olduğu aşkarlanmışdır. Bununla yanaşı, endometriozis xəstəliyi olan qadınların 50%-də, yəni hər iki xəstədən birində anti-TPO səviyyəsini yüksək olduğu müəyyən edilir. Bu antitelin yüksək olmasının hamiləliyə necə mane olduğu isə tam öyrənilməmişdir. Məlum olan mexanizm bu antitellərin tireoid hormonlarının sekresiyasının azalmasına səbəb olması və ovulyasiyanı pozmasıdır.

Anti-TPO antiteli yüksək olan və tireoid hormonlarının sekresiyası az olan qadınlarda süni mayalandırmada müvəffəqiyyət faizi aşağıdır. Bu səbəbdən bu qadınlar süni mayalandırmadan öncə müalicə almalıdır.

Qalxanabənzər vəzinin normadan az işləməsi menstrual tezliyi azaldır və menustruasiya zamanı qanaxmanın miqdarını artırır. Qanaxmanın yüksək olması bu xəstəlikdə yaranan qan laxtalanmasının azalmasına və ya qanın həddindən artıq durulaşması ilə bağlıdır. Hipotiroidizmi olan qadınların 23.4%-də menstrual nizamsızlıq müşahidə olunur.

Qalxanabənzər vəzi normadan az işləyən qadınlarda cinsi istək azaldığı üçün ovulyasiya pozulur və hamilə qalma şansı azalır. Yüngül qalxanabənzər vəzin çatışmazlığı olan qadınlar (sadəcə TSH hormonu yüksək, T3 və T4 hormonu normal olanlar) hamilə qalsalar da, düşmə riski yüksəkdir.

aparılan elmi araşdırmalar nəticəsində tireoid hormonları az olan anadan doğulan uşaqlarda zəka səviyyəsinin 35%-dən az olduğu aşkar olunmuşdur. Bu uşaqların məktəbdə uğurları və dostları ilə münasibətləri də aşağı səviyyədədir. Bu səbəbdən hamilə olduğunu öyrənən bütün analar vaxt itirmədən tireoid hormonlarını müayinə etdirməlidir.

Hər 100 hamilə qadının 2 və ya 3-də diaqnoz qoyulmamış qalxanabənzər vəzi çatışmazlığı var. Bu, xüsusilə qanında anti-TPO səviyyəsi yüksək olan hamilə qadınlarda daha yüksək olub 15% nisbətində rast gəlinir. Bu səbəbdən hamilə qalmadan öncə qanınızda anti-TPO səviyyəsinin yüksək olması hamiləlikdə qalxanabənzər vəzi çatışmazlığının baş verməsi riskinin yüksək olması deməkdir.

Hamiləlik dövründə yod çatışmazlığı olan qadınlarda da tireod hormonlarının sekresiyasında azalma baş verir. Bu səbəbdən hamiləlik dövründə yodlaşdırılmış duz qəbul etmək vacibdir.

Qalxanabənzər vəzin çatışmazlığı olan hamilə qadınlarda düşmə riskinin yüksəldiyini unutmayın. Tireoid hormonları normadan az işləyən qadınlarda uşaq salma sayının hamiləliyin 4-6-cı ayları arasındakı müddətdə dörd dəfə daha çox olduğu müəyyən edilmişdir.

Tireoid çatışmazlığı aşkarlanan hamilə qadınlara müalicə çox asandır. İstifadə edəcəyiniz Levotiroksin dərmanı hormonlarınızı dərhal tənzimləyir.

Körpənin beyninin inkişafına təsir edən digər bir hal ananın zəruri miqdarda yod qəbul edib-etməməsidir. Hamiləlik və süd ilə qidalandırma dövründə yod çatışmazlığı körpələrin beyninin inkişafdan geri qalmasına səbəb olur. Hamilə və ya körpəsini süd ilə qidalandıran qadınlar yod ehtiyacını yodlaşdırılmış duz və ya tərkibində yod olan multivitaminlər qəbul edərək ödəyə bilər. Hamilə qadınlar gündə 200 mq yod qəbul etməlidir. Bu miqdarda yod multivitaminlərin tərkibində olan yodla təmin edilə bilər. Süd ilə qidalandırma dövründə isə qadınların gündə 290 mq yod qəbul etməsi vacibdir.

Endokrin Mərkəz
Ünvan: Bakı, Azərbaycan, Həsənoğlu küç., 4A
Tel: (012) 514 45 01; (012) 514 45 02
Mobil: (050) 210 23 44
Facebook: Endokrin Merkez
İnstaqram: endokrin.merkez

свернуть