Od svih složenih hemijskih laboratorija našeg tijela, jetrene
ćelije su najzanimljivije. Milijarde ovih radnih jedinica, koje se
nalaze u sastavu jetre, usmjerene su prema krvi i krvnim žilama
koje dolaze iz tankog crijeva. Razmatrat ćemo sve ove pojedinač
ne strukture kao jedan nevjerovatan organ, koji zovemo jetra.
Ona je najveća žlijezda našeg tijela i pridodata je organima za
varenje. Teška je oko 1500 grama. Njena dužina iznosi oko 30
cm, širina oko 16 cm, a debljina 8cm. To je organ crvenkasto -
smeđe boje i meke konzistencije. Kod oboljenja jetre i
žučne kese javlja se bol u predjelu desne lopatice.
Jetra, koja leži u desnom gornjem uglu trbušne šupljine,
funkcioniše kao izuzetan filter u krvnom sistemu. I dok
bubreg filtrira proste vodene rastvore, viškove materijala u ljudskom
tijelu, jetra čisti složene rastvore, kao što su lijekovi i hormoni.
Zbog svog položaja i funkcionalne povezanosti sa drugim
organima tijela, poremećaji u funkcionisanju jetre imaju veliki
uticaj na metabolizam tijela i na rad drugih organa, a naročito
slezene, koštane srži, endokrinih žlijezda, bubrega i centralnog
nervnog sistema.
Jetra je svakodnevno izložena djelovanju različitih toksina,
tako da nema bolesti organa u tijelu, a da pri tome nije oštećena
i jetra. Jetra ne funkcioniše samo kao filter za hranu i viškove
metabolizma, već takođe proizvodi globuline i enzime, koji
obnavljaju krvne žile.
U jetri nastaje oko 90-95 % svih proteina plazme. Zanimljivo
je pomenuti da jetra može za 4-7 dana proizvesti polovinu
ukupne količine proteina plazme u našem tijelu. Gubitak plazme
izaziva naglu diobu ćelija jetre, pa se jetra ustvari povećava dok
se ne obezbjedi dovoljna količina proteina u plazmi. Među
najvažnije funkcije jetre ubraja se njena sposobnost da sintetizira
aminokiseline.
Sposobnost jetre da odstranjuje amonijak pretvarajući ga u
karbamid, spašava naše tijelo sigurne smrti. Specijalne ćelije
pronađene u jetri uništavaju bakterije u krvi koje prolaze kroz
jetru, naročito kada dolaze iz crijeva. Krv iz crijeva, zajedno sa
toksinima i bakterijama, ulazi u jetrene ćelije i njihove sinuse.
Unutrašnja površina svih sinusa jetre je krcata tim specijalnim
Kupferovim ćelijama koje strše u krv koja ovuda protiče. Te su
ćelije toliko aktivne da iz krvi mogu ukloniti 99% i više bakterija
prije nego one dospiju do kraja svog jetrenog puta.
Kada se broj čestica ili otpadnih materija u krvi povećava ove
specijalne ćelije se takođe povećavaju i beskompromisno otklanjaju
te nepoželjne elemente. Jetra proizvodi izvore energije za
tijelo. Jedna od najznačajnijih osobina jetre jeste proizvodnja
glikoze, koja predstavlja glavni izvor energije u organizmu.
Glikoza se svakog dana uzima iz hrane, pretvara u glikogen
i skladišti u jetri. Tako jetra kontinuirano kontroliše nivo glukoze
u krvi.
U periodu između obroka nivo glukoze u krvi počne da
opada, jetra pretvara uskladišteni glikogen u iskoristivo gorivo -
glikozu. Dakle, jetra ne dopušta da nivo glikoze padne ispod
dozvoljene vrijednosti.
Kod čovjeka sa oboljenjem jetre, neposredno nakon obroka
bogatog šećerima, koncentracija glikoze u krvi poraste oko tri
puta više nego kod zdrave osobe. Jetra takođe može proizvesti
glikozu od masnih kiselina i aminokiselina, baš kao što može
pretvoriti druge ugljene hidrate, koji se ne mogu lako koristiti u
proizvodnji energije, u glikozu. Kroz jetru svake minute protiče
oko 1,5 litra krvi, a u specifičnim uslovima može poprimiti
ulogu rezervoara krvi.
e sastoje se od režnjića, koji predstavljaju osnovnu
jedinicu njene građe. Režnjići su u obliku piramida, promjera 1-
2 mm. Ljudska jetra sadrži 50 000-100 000 režnjića.
arenje. Teška je oko 1500 grama. Njena dužina iznosi oko 30
cm, širina oko 16 cm, a debljina 8cm. To je organ crvenkasto -
smeđe boje i meke konzistencije. Kod oboljenja jetre i
žučne kese javlja se bol u predjelu desne lopatice.
Jetra, koja leži u desnom gornjem uglu trbušne šupljine,
funkcioniše kao izuzetan filter u krvnom sistemu. I dok
bubreg filtrira proste vodene rastvore, viškove materijala u ljudskom
tijelu, jetra čisti složene rastvore, kao što su lijekovi i hormoni.
