У 2024 годзе ў Вільні быў адчынены Сквер вялікай князёўны Літоўскай і каралевы Рэчы Паспалітай Боны Сфорцы (1494-1556).
Міланская прынцэса Бона Сфорца д’Арагон стала жонкай польскага караля і вялікага князя Літоўскага Жыгімонта І Старога. Бона ўвайшла ў гісторыю з неадназначнай рэпутацыяй. З аднаго боку яна была неверагоднай прыгажуняй, добрай маці, разважлівай палітычнай дзеячкай, а з іншага боку з’яўлялася жудаснай свякрухай, якой прыпісваліся заўчасныя смерці двух першых жонак яе сына – Лізаветы Аўстрыйскай і Барбары Радзівіл. І няма ніводнага беларуса, які б не ведаў гісторыю трагічнага кахання Жыгімонта ІІ Аўгуста і Барбары Радзівіл. Але адначасова з маладой Бонай у шляхты з’явілася тонкая раскоша і еўрапейскі стыль. Відэльцы, апельсіны, лімоны, аліўкі сталі з’яўляцца на сталах шляхты дзякуючы каралеўне, а ў сядзібы пачалі завозіцца экзатычныя папугаі. Пры падтрымцы Боны Сфорц была выдадзена “Песнь пра зубра” Міколы Гусоўскага, а на землях ВКЛ у моду пачалі ўваходзіць больш адкрытыя і яркія сукенкі. Каралеўна атрымлівала ад мужа ў якасці падарункаў беларускія і ўкраінскія землі. Так на тэрыторыі сучаснай Беларусі яна валодала мястэчкамі Рагачоў, Матоль, Кобрын, Лыскава. На сваіх землях яна будавала замкі, касцёлы, шпіталі і школы. Шляхта Рэчы Паспалітай дзялілася на два бакі – адныя ёй захапляліся, а другія абураліся.
Менавіта ў ганар такой яркай асобы ў Вільні названы Сквер. Па іроніі лёсу знаходзіцца Сквер Боны Сфорцы побач з Кафедральным касцёлам, дзе пахаваны атручаныя нявесткі – Лізавета і Барбара.
Віленскі Сквер каралевы Боны Сфорцы спраектаваны ў стылі Рэнесанс (Адраджэнне). Стыль зарадзіўся ў Італіі ў ХIV ст. У перыяд калі жыла Бона Сфорца адбываецца росквіт Адраджэння ў еўрапейскіх краінах, ён уплывае на архітэктуру, мастацтва і культуру. У садова-паркавым дызайне асноўнымі рысамі стыля былі тэрасы з падпорнымі каменнымі сценамі, гроты, фантаны, нішы і антычныя скульптуры. Рэнесанскія сады былі замкнутыя ў прасторы са строгай планіроўкай. Паабапал прамых, але вузкіх алей, раслі дрэвы з шырокімі кронамі, а для размежавання зон прымяняліся стрыжаныя самшыты, лаўры, мірты, кіпарысавікі. Усе зоны злучаліся маленькімі лесвіцамі, праходамі і тунэлямі. Такім чынам стваралася камернасць шматлікіх зялёных пакоя сада, якія мелі сваё прызначэнне і афармленне. Кветкі ў садах выкарыстоўвалася шмат, але яны мелі вельмі стрыманы і прадуманы стыль.

#garden #lithuania

In 2024, the Square of the Grand Duchess of Lithuania and Queen of the Polish-Lithuanian Commonwealth Bona Sforza (1494-1556) was opened in Vilnius.
The Milanese princess Bona Sforza d'Aragona became the wife of the Polish king and Grand Duke of Lithuania Zhigimund I Old. Bona had an ambiguous reputation in history. On the one hand, she was an incredible beauty, a kind mother, a thoughtful politician, and on the other hand, she was a terrible mother-in-law, who is credited with the deaths of her son's first two wives - Elizabeth of Austria and Barbara Radziwill. There is not a single belarusian who does not know the story of the tragic love of Zhigimund II Augustus and Barbara Radziwill. But at the same time as the young queen, the Lithuanian gentry acquired subtle luxury and European style. Forks, oranges, lemons, olives began to appear on the tables of the gentry thanks to the queen, and exotic parrots began to be brought into the estates. With the support of Bona Sforza, "The Song of the Bison" by Mikola Husoŭski was published, and more open and bright dresses began to come into fashion in the lands of the Grand Duchy of Lithuania. The queen received Belarusian and Ukrainian lands from her husband as gifts. Thus, on the territory of modern Belarus, she owned Ragaczou, Motal, Kobryn, Lyskava. In her possessions, she built castles, churches, hospitals and schools. The gentry of the Polish-Lithuanian Commonwealth was divided into two camps - some admired, while others were indignant. That park was created in honor of such a bright personality. Ironically, Bona Sforza Square is located next to the Cathedral, where the poisoned daughters-in-law - Elizabeth and Barbara - are buried.
Queen Bona Sforza Square is designed in the Renaissance style. The style originated in Italy in the 14th century. And during the period when Bona Sforza lived, the Renaissance was at its height in European countries, influencing architecture, art and culture. In garden and park design, the main features of the style were terraces with retaining stone walls, grottoes, fountains, niches and antique sculptures. Renaissance gardens were always enclosed in space with a strict layout. Trees with wide crowns grew on the sides of straight and narrow alleys, and trimmed boxwood, laurel, myrtle and cypress were used to separate the park zones. All park zones were connected by small stairs, passages and tunnels. In this way, privacy was created for each green room of the garden. Flowers were used in the gardens a lot, but they had a very restrained and thoughtful style.

свернуть