Όλοι γνωρίζουμε τα βασικά στοιχεία της τροφικής αλυσίδας: τα φυτά τρέφονται με το φως του ήλιου, τα ζώα με τα φυτά και τα μεγαλύτερα ζώα με τα μικρότερα. Στον κόσμο της φύσης, όμως, υπάρχουν πάντα εξαιρέσεις, όπως αποδεικνύεται από τα φυτά που προσελκύουν, παγιδεύουν και χωνεύουν ζώα (κυρίως έντομα, αλλά και περιστασιακά σαλιγκάρια, σαύρες ή ακόμη και μικρά θηλαστικά). Στις εικόνες που ακολουθούν, θα γνωρίσετε 12 σαρκοφάγα φυτά, από τη γνωστή μυγοπαγίδα της Αφροδίτης μέχρι τον λιγότερο γνωστό κρίνο της κόμπρας.
Νηπενθές
Το κύριο πράγμα που διακρίνει το τροπικό φυτό στάμνας, το γένος Νηπενθές, από άλλα σαρκοφάγα λαχανικά είναι η κλίμακα του: οι "στάμνες" αυτού του φυτού μπορούν να φτάσουν πάνω από 0.30 m σε ύψος, ιδανικό για τη σύλληψη και την πέψη όχι μόνο εντόμων, αλλά και μικρών σαυρών, αμφίβιων, ακόμη και θηλαστικών. Τα καταδικασμένα ζώα προσελκύονται από το γλυκό αρωματικό νέκταρ του φυτού, και μόλις πέσουν στη στάμνα, η πέψη μπορεί να διαρκέσει έως και δύο μήνες. Υπάρχουν περίπου 150 είδη Νηπενθές διάσπαρτα στο ανατολικό ημισφαίριο, τα οποία κατάγονται από τη Μαδαγασκάρη, τη Νοτιοανατολική Ασία και την Αυστραλία. Γνωστό και ως κύπελλο πιθήκου, οι στάμνες ορισμένων από αυτά τα φυτά χρησιμοποιούνται ως ποτήρια από τους πιθήκους (οι οποίοι είναι πολύ μεγάλοι για να βρεθούν στο λάθος άκρο της τροφικής αλυσίδας).
Φυτό κόμπρα
Ονομάστηκε έτσι επειδή μοιάζει με φίδι κόμπρα που ετοιμάζεται να χτυπήσει, το κρίνο κόμπρα, Νταρλινγκτόνια Καλιφόρνια (Darlingtonia californica), είναι ένα σπάνιο φυτό που ενδημεί στους βάλτους ψυχρού νερού του Όρεγκον και της βόρειας Καλιφόρνιας. Αυτό το φυτό είναι πραγματικά διαβολικό: όχι μόνο προσελκύει τα έντομα στην κανάτα του με τη γλυκιά μυρωδιά του, αλλά οι κλειστές κανάτες του έχουν πολυάριθμες, διάφανες ψευδείς "εξόδους" που εξαντλούν τα απελπισμένα θύματά του καθώς προσπαθούν να ξεφύγουν. Παραδόξως, οι φυσιολάτρες δεν έχουν ακόμη εντοπίσει τον φυσικό γονιμοποιητή του κρίνου της κόμπρας. Προφανώς, κάποιο είδος εντόμου συλλέγει τη γύρη αυτού του λουλουδιού και επιβιώνει για να δει άλλη μια μέρα, αλλά είναι άγνωστο ποιο ακριβώς.
Φυτό σκανδάλης
Παρά το επιθετικό όνομα που ακούγεται, δεν είναι σαφές αν το φυτό σκανδάλης (γένος Stylidium) είναι πραγματικά σαρκοβόρο ή απλώς προσπαθεί να προστατευτεί από ενοχλητικά έντομα. Ορισμένα είδη φυτών σκανδάλης είναι εξοπλισμένα με "τριχώματα" ή κολλώδεις τρίχες, οι οποίες συλλαμβάνουν μικρά ζωύφια που δεν έχουν καμία σχέση με τη διαδικασία γονιμοποίησης - και τα φύλλα αυτών των φυτών εκκρίνουν πεπτικά ένζυμα που διαλύουν αργά τα άτυχα θύματά τους. Εν αναμονή περαιτέρω ερευνών, ωστόσο, δεν γνωρίζουμε αν τα φυτά σκανδάλης αντλούν πράγματι κάποια τροφή από τα μικρά, σπαρταριστά θηράματά τους ή απλώς απομακρύνουν τους ανεπιθύμητους επισκέπτες.
Τριφυόφυλλο (Triphyophyllum)
Ένα είδος φυτού γνωστό ως λιάνα, το Τριφυόφυλλο (Triphyophyllum peltatum) έχει περισσότερα στάδια στον κύκλο της ζωής του από το ξενόμορφο του Ρίντλεϊ Σκοτ. Αρχικά, αναπτύσσει απρόσμενα φύλλα ωοειδούς σχήματος. Στη συνέχεια, περίπου την εποχή που ανθίζει, παράγει μακριά, κολλώδη, "αδενικά" φύλλα που προσελκύουν, συλλαμβάνουν και χωνεύουν έντομα. Και τέλος, μετατρέπεται σε αναρριχώμενο αμπέλι εξοπλισμένο με κοντά, αγκιστρωτά φύλλα, που μερικές φορές φτάνουν σε μήκος πάνω από 30.48 m. Αν αυτό ακούγεται ανατριχιαστικό, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας: Εκτός από τα θερμοκήπια που ειδικεύονται στα εξωτικά φυτά, το μόνο μέρος όπου μπορείτε να συναντήσετε το T. peltatum είναι αν επισκεφθείτε την τροπική Δυτική Αφρική.
Πορτογαλική Sundew
Το πορτογαλικό ηλιοτρόπιο, Ντροσοφύλλου (Drosophyllum lusitanicum), αναπτύσσεται σε φτωχά σε θρεπτικά συστατικά εδάφη κατά μήκος των ακτών της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και του Μαρόκου, οπότε μπορείτε να του συγχωρήσετε το γεγονός ότι συμπληρώνει τη διατροφή του με περιστασιακά έντομα. Όπως και πολλά άλλα σαρκοφάγα φυτά σε αυτή τη λίστα, το πορτογαλικό ηλιοτρόπιο προσελκύει τα έντομα με το γλυκό του άρωμα, τα παγιδεύει σε μια κολλώδη ουσία που ονομάζεται βλεννώδης ουσία στα φύλλα του, εκκρίνει πεπτικά ένζυμα που διαλύουν αργά τα άτυχα έντομα και απορροφά τα θρεπτικά συστατικά ώστε να μπορέσει να ζήσει για να ανθίσει άλλη μια μέρα.
Roridula
Ενδημικό στη Νότια Αφρική, το Roridula είναι ένα σαρκοφάγο φυτό με μια ιδιαιτερότητα: δεν χωνεύει στην πραγματικότητα τα έντομα που συλλαμβάνει με τις κολλώδεις τρίχες του, αλλά αφήνει αυτό το έργο σε ένα είδος εντόμου που ονομάζεται Παμερίδεα Ρορίντουλα, με το οποίο έχει συμβιωτική σχέση. Τι παίρνει ως αντάλλαγμα το Roridula; Λοιπόν, τα εκκρινόμενα απόβλητα του Παμερίδεα Ρορίντουλα είναι ιδιαίτερα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά που απορροφά το φυτό. (Παρεμπιπτόντως, απολιθώματα Roridula ηλικίας 40 εκατομμυρίων ετών έχουν ανακαλυφθεί στην περιοχή της Βαλτικής στην Ευρώπη, ένδειξη ότι το φυτό αυτό ήταν πολύ πιο διαδεδομένο κατά τη διάρκεια του Καινοζωικού αιώνα απ' ό,τι σήμερα).
