Μεσσιανό, Το ταφικό έθιμο την 2η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ «σα΄ταφεία»
Μεσσιανό - Γιαννιτσών , Δήμος Πέλλας,
2η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ Το ταφικό έθιμο :
«σα΄ταφεία»
Η δεύτερη ημέρα του Πάσχα θεωρείται ημέρα μνήμης των νεκρών.
Την ημέρα αυτή αναβιώνει ένα έθιμο, με ρίζες στους αιώνες και την πλούσια παράδοση των Ποντίων.
Την ημέρα αυτή, “γιορτάζουν”, μαζί με τους νεκρούς συγγενείς, φίλους και προσφιλή τους πρόσωπα, την Ανάσταση του Κυρίου. Τηρώντας την παράδοσή , που θέλει να τιμώνται οι νεκροί.
Οι γυναίκες, σύμφωνα με το έθιμο, ετοιμάζουν από νωρίς το πρωί διάφορους μεζέδες, κεφτέδες ,τηγανιές, τσουρέκια, πασχαλινά αυγά, τυρόπιτες, πιροσκί , λαβάσσε κρεμιδοτίγανα, στίπα (τουρσί) , και διάφορες σαλάτες , μετά τη λειτουργία θα κατευθυνθούν στους τάφους των συγγενών τους έχοντας μαζί κόκκινο κρασί όπως και τσίπουρο.
Εκεί, αφού άνάψουν κεριά στους τάφους των νεκρών τους προς ανάπαυση των ψυχών , θα ψαλεί και τρισάγιο υπέρ των ψυχών αυτών.
Στην συνέχεια θα απλωθούν τα τραπεζομάντιλα και θα μοιραστούν εδέσματα σε γνωστούς και αγνώστους, υπό τους ήχους της ποντιακής λύρας.
Οι συγγενείς μαζί με τους φίλους πίνουν κρασί και λένε διάφορα χωρατά . Το γέλιο αντηχεί στο νεκροταφείο, αλλά κανείς δεν ξαφνιάζεται, αφού η μέρα αυτή συμβολίζει την Ανάσταση κι όχι το πένθος.
Πάνω στους τάφους γιορτάζουν μαζί με τις ψυχές για να δείξουν ότι δεν τους ξεχνάνε, ότι δεν φοβούνται τον θάνατο.
"Κανείς δεν νιώθει θλίψη, κανείς δεν λυπάται, δεν κλαίει, είναι μέρα χαράς, είναι μια γιορτή.
Χαρά της πίστης για την ανάσταση των νεκρών, για την Ανάσταση"
Το έθιμο αυτό για τους επιστήμονες έχει ρίζες στους αρχαίους χρόνους.
Ήκμασε στον Πόντο και στην Ελλάδα το επανέφεραν οι πρώτοι πρόσφυγες Πόντιοι.
Επίσης, το ποντιακό αυτό ταφικό έθιμο, το βρίσκουμε σε αττική λευκή λήκυθο,( η λήκυθος είναι τύπος ελληνικής αγγειοπλαστικής) που χρονολογείται περίπου στο 440 π.Χ. Εκεί, απεικονίζεται μια επίσκεψη σε τάφο (μια γυναίκα καταθέτει στον τάφο νεαρού άνδρα κάνιστρο με προσφορές), μια σκηνή ιδιαίτερα συνηθισμένη σε λευκές ληκύθους, οι οποίες, εκείνη την εποχή, χρησιμοποιούνταν αποκλειστικά στην ταφική διαδικασία.
