.
Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ παρουσιάζουν το ποίημα «δέδυκε μεν α σελάννα» της αρχαίας λυρικής ποιήτριας ΣΑΠΦΟΥΣ,
μελοποιημένο από τον συνθέτη κ. ΝΙΚΟ ΞΑΝΘΟΥΛΗ, συνοδείᾳ αρχαιοελληνικής επτάχορδης λύρας.
Το ποίημα ακούγεται στο πλαίσιο της παρουσίασης «ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΤΑΧΟΡΔΗ ΛΥΡΑ», ως «ΜΟΥΣΙΚΟΝ ΠΡΟΟΙΜΙΟΝ» στο
6ο Διεπιστημονικό Συνέδριο "Φιλοσοφία και Κοσμολογία".
Η νεοελληνική απόδοση του ποιήματος είναι του Σίμου Μενάρδου.
Κινηματογραφήθηκε την Τετάρτη 18 Ὀκτωβρίου 2017, στο αμφιθέατρο "Άλκης Αργυριάδης" του κεντρικού κτηρίου του ΕΚΠΑ.
Εικόνα τίτλων παρουσίασης - Πίνακας: «Τον καιρό της Σαπφούς», έργο του Τζον Γουίλιαμ Γκόντγουαρντ, (1904).
(In the Days of Sappho, John William Godward, Museum J. Paul Getty)
---------------------------------------------
FRYKTORIES present the song "MIDNIGHT POEM" of SAPPHO,
composed by Dr. NIKOS XANTHOULIS for ancient greek seven-string lyre.
Sappho - Midnight poem
“The moon and the Pleiades have set,
it is midnight,
and the time is passing,
but I sleep alone.”
The poem describes the speaker – a woman, as the adjective "μόνα" in the final line is feminine – lying alone at night.
Clay suggests that this was intended to allude to, and contrast with, the myth of Selene and her mortal lover Endymion, who were reunited each night.
Odysseus Tsagarakis says that "the feeling of loneliness is most beautifully expressed by Sappho" in this fragment.*
---------------------------------------------
ΑΡΧΑΙΟ ΚΕΙΜΕΝΟ και ΑΠΟΔΟΣΗ
δέδυκε μὲν ἀ σελάννα καὶ πληιάδες· μέσαι δὲ
νύκτες, παρὰ δ΄ ἔρχεθ΄ ὥρα· ἐγὼ δὲ μόνα
καθεύδω.
ΣΑΠΦΩ
Η μεν Σελήνη έδυσε,
και οι Πλειάδες (ενν. έδυσαν), είναι
μεσάνυχτα, η ώρα παρέρχεται/περνά,
εγώ δε μόνη κοιμάμαι.
(Απόδοση κατά λέξη από τις Φρυκτωρίες)
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ΠΟΙΗΤΙΚΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ
Έδυσ' η Πούλια τώρα
και το φεγγάρι. Μα ψυχή...
Μεσάνυχτα. Φεύγει η ώρα
κι εγώ κοιμούμαι μοναχή!
(απόδοση Σίμου Μενάρδου. Είναι η απόδοση που ακούγεται από τον κ. Ξανθούλη.)
Πάει το φεγγάρι, η Πούλια σβεί στον ουρανό,
μεσάνυχτα σημαίνει,
περνάν οι ώρες... κι άχ εγώ
μονάχη πλαγιασμένη!
(απόδοση Αλεξάνδρου Πάλλη)
Το φεγγαράκι εμίσεψε
μεσάνυχτα σημαίνει,
οι ώρες φεύγουν και περνούν
κι εγώ κοιμάμαι μόνη....
(απόδοση Αργύρη Εφταλιώτη)
Βασίλεψε η σελήνη.
Κι η Πούλια. Μεσονύχτι.
Η ώρα περνά. Κι εγώ
κοιμούμαι μόνη.
(απόδοση Θρασύβουλου Σταύρου)
Η Σελήνη και οι Πλειάδες έδυσαν,
είναι μεσάνυχτα
εποχή, ώρα, νιότη παρέρχονται
κι εγώ κοιμάμαι μόνη.
(απόδοση Κορνήλιου Καστοριάδη)
ΣΑΠΦΙΚΟΝ ΠΑΡΑΠΟΝΟΝ
Πίσω απ' τον λόφον έγειρεν ερωτικά η Σελήνη,
έσβησε η Πούλια στον γλαυκό της Λέσβος ελαιώνα
και τα γλυκά μεσάνυχτα στρώνουνε γάμου κλίνη...
Ώ σαπφικό παράπονον: "Εγώ καθεύδω μόνα."
(παράφραση Παύλου Νιρβάνα)
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ΣΗΜΕΙΩΜΑ των ΦΡΥΚΤΩΡΙΩΝ
Η βαθειά και ουσιαστική σχέση που συνδέει και ενοποιεί τις ελληνικές γενεές ανά τους αιώνες, που εμπνέει τον πολιτισμό μας και που δηλώνει την συνέχεια της παράδοσής μας φανερώνεται και σε τούτο:
- Γράφει η Σαπφώ: «Έδυσε η Σελήνη, έδυσε κι η Πούλια, είναι μεσάνυχτα, περνούν οι ώρες κι εγώ κοιμάμαι μοναχή».
- Η λαϊκή ποίηση, 26 αιώνες μετά, μεταγράφει τα ίδια ακριβώς λόγια στο παρακάτω δίστιχο:
«Το φεγγαράκι πάει μπροστά κι η Πούλια πάει πίσω,
κι εγώ το κακορίζικο δεν λέει ν' αγαπήσω».
Είχε διαβάσει ο λαϊκός, ανώνυμος ποιητής τα έργα της Σαπφούς; Μάλλον όχι.
Είναι απλή ένδειξη; Για εμάς είναι, μία ακόμα, ΑΠΟΔΕΙΞΗ ότι η κυτταρική μνήμη ΥΠΑΡΧΕΙ και μεταπλάθεται γνησίως τε και ικανώς!
Απαραίτητη διευκρίνηση για λόγους τάξης και δικαίου: το κείμενο γράφτηκε επ’ αφορμή και τη εμπνεύσει δημοσιεύματος του κου Κώστα Γεωργουσόπουλου.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΟΜΙΛΗΤΟΥ
Ο Δρ. Νίκος Ξανθούλης είναι συνθέτης, Επιστημονικός Συνεργάτης της Ακαδημίας Αθηνών, Καλλιτεχνικός Σύμβουλος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Αντεπιστέλλον Μέλος του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου της Αμερικής και καθηγητής σύνθεσης και ανωτέρων θεωρητικών στο Ωδείο Αθηνών.
Υπηρέτησε ως κορυφαίος Α΄ τρομπεττίστας της Ορχήστρας της Λυρικής Σκηνής από το 1984 έως το 2009. Από το 2009 έως το 2012 υπήρξε υπεύθυνος των Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του ίδιου οργανισμού. Από το 2004 έως το 2017 ήταν καθηγητής – σύμβουλος του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου.
Ως σολίστ και συνθέτης έχει παρουσιασθεί σε πάνω από 30 χώρες. Έχει εκδώσει δεκατρείς προσωπικούς δίσκους και συμμετείχε σε άλλους τέσσερις ομαδικούς.
Η έρευνά του για την αναβίωση της τεχνικής της αρχαίας σάλπιγγας και της αρχαίας ελληνικής λύρας χαίρει διεθνούς αναγνωρίσεως.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Για οποιαδήποτε πληροφορία ή καταγγελία, παρακαλώ, ενημερώστε μας στην κεντρική ιστοσελίδα: [ Ссылка ]
