Śri Nisargadatta Maharaj, jeden z najbardziej znanych mistrzów indyjskiego advaita-wedanty, wywarł ogromny wpływ na rozwój duchowości na Zachodzie i wschodnich nurtach kontemplacyjnych. Jego nauki, zawarte przede wszystkim w książce Ja Jestem (oryg. I Am That), przyciągnęły wielu uczniów, poszukujących głębszego zrozumienia natury istnienia. Przekaz Maharaja często koncentruje się na bezpośrednim doświadczeniu i odkrywaniu "Jaźni", co w zasadniczy sposób łączy go z takimi tradycjami jak buddyzm, taoizm i zen, choć różni się od nich w wielu kluczowych aspektach.
00:00 Cytaty duchowość
1. Natura rzeczywistości i "Jaźń" (Świadomość)
Nauki Nisargadatty Maharaja skupiają się na idei, że każdy człowiek jest esencjonalnie czystą świadomością, stanem "Ja Jestem", który jest niezależny od identyfikacji z ciałem, myślami i emocjami. W advaita-wedancie ten aspekt świadomości nazywany jest Atman, czyli wyższa jaźń, która jest identyczna z Brahmanem – absolutnym, wszechobecnym bytem.
Podobne podejście występuje w buddyzmie mahajany, który naucza o pustce (śūnyatā) wszystkich zjawisk. Buddyzm jednak unika idei niezmiennego "ja" lub "duszy". Uważa, że wszelkie zjawiska, w tym "ja", są nietrwałe i pozbawione istoty – wszystko jest dynamicznym procesem wzajemnie zależnych zjawisk. Maharaj, choć uznaje przejściowość, twierdzi, że za iluzją zmian istnieje niezmienne, nieosobowe "Jaźń", która jest prawdziwą naturą człowieka.
W taoizmie koncepcja "Dao" (Tao) pełni podobną funkcję jak Brahman w advaita-wedancie, reprezentując bezosobowy, absolutny porządek wszechświata. Jednak w przeciwieństwie do nauk Maharaja, taoizm kładzie nacisk na naturalny przepływ energii, akceptację przemijalności i harmonijne podążanie z rytmem życia. Nie dąży do poznania absolutnej Jaźni, lecz do życia w zgodzie z Dao, akceptacji wszystkiego, co jest.
Z kolei zen, jako odłam buddyzmu, postuluje osiągnięcie stanu "pustki" (mu), czyli doświadczenia wolnego od dualistycznych myśli, gdzie nie istnieje "ja" ani "nie-ja". Choć oba podejścia (Maharaj i zen) prowadzą do doświadczenia jedności, różnią się tym, że zen unika intelektualnych rozważań o prawdziwej naturze "ja", polegając na bezpośrednim doświadczeniu poprzez medytację i praktykę zazen.
2. Metoda i Droga do Przebudzenia
Nisargadatta Maharaj zalecał swoim uczniom kontemplację "Ja jestem" jako klucz do samopoznania. Jego podejście jest radykalne i bezpośrednie – wzywa do nieustannego zwracania uwagi na czystą obecność, na samo istnienie bez przywiązywania się do szczególnych myśli czy emocji. Uczył, że prawdziwe oświecenie to po prostu "być", bez potrzeby konceptualizacji tego, czym się jest. Jego metoda przypomina techniki samoobserwacji i kontemplacji obecne w różnych praktykach buddyjskich, choć bardziej przypomina podejście zen do medytacji na naturę rzeczywistości.
W buddyzmie ścieżka do przebudzenia często obejmuje praktyki etyczne, koncentrację i mądrość. Buddyzm therawady koncentruje się na rozwijaniu świadomości i analizie fenomenów mentalnych przez medytację wglądu (vipassana), co ma na celu zrozumienie nietrwałości, cierpienia i braku niezmiennego "ja". Maharaj odrzucał jednak analizę i pojęciowe podejście, preferując bezpośrednie skierowanie uwagi na świadomość – krok, który jest także bliski zen, z jego radykalnym podejściem "tu i teraz".
Taoizm z kolei podkreśla wartość bezwysiłkowego działania (wu wei) – życia zgodnego z naturą i rytmem wszechświata. W taoizmie nie istnieje wyraźna "ścieżka oświecenia" ani ścisła praktyka medytacyjna, jaką promuje Maharaj, ale idea akceptacji i "niewtrącania się" w naturalny bieg życia jest bliska jego podejściu nieprzywiązywania się do tożsamości czy myśli.
3. Jaźń a brak "ja" – Porównanie ontologiczne
Różnice między naukami Nisargadatty Maharaja a buddyzmem są wyraźne na poziomie ontologicznym, czyli zrozumienia samej natury rzeczywistości. Maharaj nauczał, że ostateczna prawda to świadomość pozbawiona wszelkich identyfikacji – istnienie bez treści, czysta jaźń. W advaita-wedancie stan ten nazywa się sat-chit-ananda – prawdą, świadomością i błogością – i jest postrzegany jako niezmienny, prawdziwy stan bytu.
Podsumowanie
Nisargadatta Maharaj proponuje podróż ku samopoznaniu, która jest zarówno głęboka, jak i pełna wolności. Jego nauki, podobnie jak w buddyzmie, taoizmie czy zen, prowadzą nas do transcendencji dualizmu i odkrycia prawdy, która leży poza formą, imieniem i myślą. Nisargadatta uczy, że prawdziwa natura człowieka jest pełnią i jednością, że jest doświadczeniem samego bycia, wolnym od koncepcji.
Głębokie cytaty | Nisargadatta Maharaj. O życiu i świadomości. Ścieżka do samopoznania.
Zobacz cytaty Paramahansy Joganandy:
[ Ссылка ]
Zapraszamy Cię do naszego sklepu:
[ Ссылка ]
Jeżeli masz chęć, to możesz również kupić mi wirtualną kawę. Dziękuję :)
[ Ссылка ]
Dziękuję, że jesteś :)
