Το μπάζωμα της ακτής από Λευκό Πύργο μέχρι το Καραμπουρνάκι και η κατασκευή της νέας παραλίας

Η επιχωμάτωση έγινε σε δύο στάδια μια το 1917 λόγω των μπάζων που δημιουργήθηκαν από το γκρέμισμα του κάστρου του Λευκού Πύργου και μια το 1960 με Κ.Καραμανλή που διήρκεσε εδώ το 1970 και έφτασε έως το Μέγαρο Μουσικής ..

Ας τα πάρουμε, λοιπόν, τα πράγματα απ΄την αρχή. Στα μέσα του 19ου αιώνα, η δυτικοποίησης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, με το τέλος του Κριμαϊκού πολέμου και τη Συνθήκη των Παρισίων, έχει σαν αποτέλεσμα και μια νέα γραμμή για διαφορετικό χειρισμό του αστικού χώρου.
Το 1866, ο κλήρος, μαζί με το βάρος της εφαρμογής του μεταρρυθμιστικού σχεδίου, πέφτει στον βαλή Σαμπρή πασά -διοικητής της πόλης- για να γράψει ιστορία. Μ’ ένα ασημένιο σφυρί, δίνει το πρώτο χτύπημα στις ετοιμόρροπες πολεμίστρες στη δυτική πτέρυγα των τειχών, στη Χρυσή Πύλη και έτσι εγκαινιάζει την αρχή του έργου που είχε ανατεθεί στην εταιρία Suez Canal Company.
Μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια οι εργάτες θα γκρεμίσει το μεσαιωνικό θαλάσσιο τείχος της πόλης. Μόνο το Μπεάζ Κουλέ, ο κόκκινος Πύργος – φυλακή θα μείνει για να θυμίζει τις παλιές εποχές, έως ότου το 1890 καθαριστεί και ξαναβαπτιστεί ως Λευκός Πύργος.
Η πόλη δεν είναι πια περιτειχισμένη, ενώ με τα μπάζα των τειχών κατασκευάζεται η προκυμαία και ο πρώτος στενός παραλιακός δρόμος, μήκους 1,5 km, η λεγόμενη «Παράλληλη οδός». Ήταν άλλωστε επιτακτική και η ανάγκη χάραξης ενός δρόμου που θα ένωνε τα νέα αρχοντικά των ανατολικών προαστίων -περιοχή των Εξοχών (σημερινή Βασ. Όλγας)- με τα εμπορεύματα του λιμανιού αλλά και με τον Φραγκομαχαλά στον οποίο δέσποζαν οι τράπεζες και τα ξενοδοχεία. Το ρόλο αυτό έπαιξε αυτή η παράλληλη οδός, ειδικά μετά την τροχοδρόμηση του τραμ από το 1893.
Το χειμέριο κύμα φτάνει συχνά μέχρι τις ξύλινες σκάλες και τις αυλόπορτες των αρχοντικών των εύπορων Θεσσαλονικέων. Στις ακτές, κατά τη διάρκεια του θέρους, οι κάτοικοι της πόλης κάνουν μπάνιο στις παραλίες «Μιραμάρ», «Τάμαριξ», «Ανάκτορα» και «Αλλατίνη» και συχνάζουν στα υπαίθρια καφενεία και τις ταβέρνες. Και κάπως έτσι φτάνουμε στα μέσα της δεκαετίας του ’50, χωρίς μεγάλες διαφοροποιήσεις του χώρου, πέρα από την εμφάνιση των πρώτων πολυκατοικιών εδώ κι εκεί.
Είναι όμως τώρα που η μετεμφυλιακή Ελλάδα ξεκινάει το μεγάλο εκσυγχρονιστικό ταξίδι προς τον εξευρωπαϊσμό της. Το 1955 ο Κ. Καραμανλής αφαίρεσε συμβολικά μια ράγα της τροχιοδρομικής γραμμής μπροστά στο Λευκό Πύργο για να ακολουθήσει η μεγαλύτερη, ίσως, μεταμόρφωση στην ιστορία της πόλης.
Το 1959 ξεκινάει η μεγάλη επιχωμάτωση με το ξήλωμα των υπαίθριων καφενείων και ταβερνών, το μπάζωμα της ακτής από το πάρκο του Λευκού Πύργου μέχρι το Καραμπουρνάκι και την κατασκευή της νέας ανατολικής παραλίας. Χιλιάδες τόνοι μπάζα, από τις κατεδαφίσεις και τις εκσκαφές των νέων οικοδομών της πόλης, μετέτρεψαν τη δαντελένια ανατολική ακτή του όρμου του Θερμαϊκού σε ευθύγραμμη προκυμαία.
Στη νέα παραλία ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα δίνονται με πλειστηριασμό σε νέους προνομιούχους ιδιοκτήτες και τα παραθαλάσσια αρχοντικά βρίσκονται πια εσώκλειστα στον αστικό τσιμεντένιο ιστό.
Κατά μήκος της νέας προκυμαίας απλώθηκαν πάρκα με διάσπαρτους χώρους πρασίνου και θέσεις στάθμευσης αυτοκινήτων, έγινε η διάνοιξη της λεωφόρου Κένεντι -νυν Μ. Αλεξάνδρου (που ουσιαστικά λειτούργησε σαν σύνορο ανάμεσα στην πόλη και τη θάλασσα) και κατά μήκος της ορθώθηκαν πενταώροφες πολυκατοικίες και αργότερα το ανεκδιήγητης αισθητικής κτίριο του «Μακεδονία Παλλάς». Η μορφή της Νέας Παραλίας, ολοκληρώνεται στα τέλη της δεκαετίας του ‘70.

свернуть