Ο λόφος του Προφήτη Ηλία έχει όμορφη θέα και ήταν ανέκαθεν στρατηγικό σημείο ελέγχου της περιοχής. Βρίσκεται κοντά στην Αρναία και θεωρείται η ακρόπολη των αρχαίων Αρνών που αναφέρει ο Θουκυδίδης στον Πελοποννησιακό πόλεμο. Οι ανασκαφές του 2003 από τη 10η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων με επικεφαλής τον αρχαιολόγο Ι. Παπάγγελο ανέδειξαν το τείχος, ενώ στις πλαγιές σώζονται τα ερείπια της Ακρόπολης. Εχουν βρεθεί κεραμικά, νομίσματα και τάφοι. Ο λόφος πήρε το όνομά του από το ξωκλήσι που υπάρχει εκεί. Αναφέρεται από την περίοδο του μακεδονικού αγώνα (1904- 8), αλλά ίσως ξανακτίστηκε μεταγενέστερα.
Ο αρχαιολογικός χώρος του Προφήτη Ηλία ταυτίζεται από μερίδα μελετητών με την θέση της αρχαίας Αρναίας, χωρίς η θεωρία να έχει τεκμηριωθεί απόλυτα. Ο Θουκυδίδης ίσως να είναι και η μοναδική αξιόπιστη πηγή για την αρχαία πόλη. Ο μεγάλος Αθηναίος στρατηγός και ιστορικός αναφέρει ότι ο Σπαρτιάτης στρατηγός Βρασίδας, κατευθυνόμενος με τον στρατό του από την αρχαία Άκανθο προς την Αμφίπολη, αναχώρησε από την πόλη Αρναί.
Επί ταύτην (τήν ΄Αμφίπολιν) ουν ο Βρασίδας άρας εξ’ ΄Αρνών της Χαλκιδικής επορεύετο τω στρατώ και αφικόμενος περί δείλην επί τον Αυλώνα και Βορμίσκον.
(Θουκυδίδης IV,103).
Βασιζόμενοι σε ιστορικά στοιχεία και αρχαιολογικά ευρήματα υποθέτουμε ότι η θέση της αρχαίας πόλης Αρναί βρισκόταν στα βόρεια του λόφου του Προφήτη Ηλία. Κατά άλλους μελετητές αρχαιολόγους, περιμετρικά του λόφου βρισκόταν μια άλλη αρχαία πόλη, η Αυγαία, και στην κορυφή του ήταν κτισμένη η ακρόπολή της. Για την πόλη Αρναί λέγεται ότι ήταν αποικία των Ανδρίων, υπόθεση που ενισχύεται από το γεγονός ότι στην Ανδρο, μετά την περίοδο των Περσικών Πολέμων, αναφέρεται πόλη με το όνομα Αρνη. Αγνωστος είναι, επίσης, ο χρόνος αλλά και η αιτία καταστροφής των Αρνών. Ισως ακολούθησε την τύχη των πόλεων της Ολυνθιακής Ομοσπονδίας τις οποίες κατέστρεψε ολοσχερώς ο βασιλιάς της Μακεδονίας, Φίλιππος ο Β΄.
Αυτό το οποίο έχει επιβεβαιωθεί είναι το ότι στο λόφο του Προφήτη Ηλία η ανθρώπινη εγκατάσταση ήταν οργανωμένη ήδη κατά τους προϊστορικούς χρόνους (περί τον 15ο αι. π.Χ.) και συνεχίστηκε, σχεδόν αδιάλειπτα, μέχρι τον 14ο αιώνα μ.Χ. Οι λόγοι για τους οποίους στην περιοχή υπήρχε συνεχής κατοίκηση είναι προφανείς: το σημείο διαθέτει φυσική οχύρωση, υπάρχει πόσιμο νερό, υπάρχουν εύφορα εδάφη στον παρακείμενο κάμπο, τα δάση της περιοχής είναι πλούσια και οι περιοχές με τα μεταλλεία –από τον Στανό μέχρι τον Iσβορο– είναι σχετικά κοντά.
Οι ενδείξεις συγκλίνουν στο ότι ο οικισμός στον Προφήτη Ηλία, ή στον Αϊ-Λιά όπως ονομάζουν το λόφο οι κάτοικοι της περιοχής, έφτασε στην μεγάλη του ακμή κατά τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ., και για δεύτερη φορά κατά την ρωμαιοκρατία. Οι περίοδοι αυτές πρέπει να έχουν άμεση σχέση με την έξαρση της μεταλλευτικής δραστηριότητας στην περιοχή, η οποία ως γνωστόν ήταν από την αρχαιότητα πλούσια σε μεταλλεύματα ασημιού και χρυσού. Υπάρχουν, εξάλλου, και σαφείς ενδείξεις που υποστηρίζουν αυτή τη θεωρία, αφού οικοδομικά υλικά που χρησιμοποιήθηκαν στο κάστρο και στις οικίες του μεσαιωνικού οικισμού προέρχονται από τον τεμαχισμό λίθινων τριβείων από τον εξοπλισμό των αρχαίων μεταλλείων.
Και ενώ οι ιστορικές πηγές επιβεβαιώνουν ότι ο ρωμαϊκός οικισμός υπήρχε μέχρι και τον 4ο αιώνα μ.Χ. με πιθανή περίοδο καταστροφής του τα μέσα του 6ου αιώνα, από τις ανασκαφές φαίνεται ότι στο λόφο του Προφήτη Ηλία υπήρξε κι ένας μεσοβυζαντινός οικισμός πάνω στον οποίο κτίστηκε το κάστρο και ο μετέπειτα οικισμός. Το κάστρο περικλείει μια έκταση 2.200 τετραγωνικών μέτρων, είχε σχήμα ακανόνιστου κύκλου και κατασκευάστηκε στην κορυφή του λόφου με τους λίθους που είχαν χρησιμοποιηθεί σε πρότερες οικοδομικές φάσεις. Κάποια τμήματά του σώζονται σε ύψος μέχρι 2 μέτρα, ενώ σύμφωνα με τους αρχαιολόγους δεν ξεπερνούσε τα 5 μέτρα. Ηταν κτισμένο με λάσπη και είχε χρησιμοποιηθεί ασβεστοκονίαμα μόνο σε μερικά σημεία της εξωτερικής πλευράς.
Info
Επιπλέον στοιχεία για τον αρχαιολογικό χώρο του Προφήτη Ηλία Αρναίας αντλήσαμε από το άρθρο «Η ανασκαφική έρευνα στον λόφο του Προφήτη Ηλία της Αρναίας κατά το έτος 2003», του αρχαιολόγου Δρ Ιωακείμ Αθ. Παπάγγελου, το οποίο περιλαμβάνεται στο βιβλίο «Ο αρχαιολογικός χώρος του υψώματος Προφήτης Ηλίας Αρναίας», του Δημητρίου Θ. Κύρου.
Κάντε εγγραφή στο κανάλι μας ΜΠΑΞΕ TV subscribe :[ Ссылка ]
Όποιος θέλει να βοηθήσει οικονομικά το κανάλι μας μπορεί να το κάνει στο παρακάτω link : [ Ссылка ]
Ακολουθήστε μας στα Social media
Facebook :[ Ссылка ]
Istagram :[ Ссылка ]
#ΜΠΑΞΕTV #ΠροφήτηςΗλίας #Αρναία
