O αστερισμός Αντλία
του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου, συγγραφέα
ΓΕΝΙΚΑ: Η Αντλία [Λατ. Antlia, συντ. Ant] είναι ένας αστερισμός που σημειώθηκε πρώτη φορά το 1763 από τον Λακάιγ (Lacaille). Συνορεύει με τους αστερισμούς Πυξίδα, Ιστία, Κένταυρο και Ύδρα και έχει έκταση 238,9 τετ. μοίρες [62ος σε μέγεθος αστερισμός]. Ο Lacaille ονόμασε αρχικά τον αστερισμό αυτό Machine Pneumatique [στα λατινικά Machina Pneumatica =αεραντλία], αλλά μεταξύ των αστρονόμων επεκράτησε τελικά το απλό Antlia. Ο αστερισμός είναι πλήρως ορατός σε γεωγραφικά πλάτη από 49° Βόρεια έως και 90° Νότια [Νότιος Πόλος]. Είναι αμφιφανής στη Ελλάδα. Φαίνεται ολοκληρος μόνο τα ανοιξιάτικα βράδια. Οι Κινέζοι αστρονόμοι δεν διέκριναν την Αντλία ως ξεχωριστό αστερισμό, αλλά διαιρούσαν τους αστέρες της σε δύο διαφορετικούς αστερισμούς. Πολλοί αστέρες, στο νότιο τμήμα της Αντλίας, ήταν ένα μέρος του αστερισμού τους με την ονομασία "Dong'ou», που συμβόλιζε μια περιοχή στη νότια Κίνα. Ακόμη συμπεριέλαβαν τους αστέρες ε, η και θ Αντλίας στο λεγόμενο “Ουράνιο Ναό”, στον οποίον περιέχονται ακόμη αστέρες από τον αναγνωρισμένο αστερισμό Πυξίς.
ΑΣΤΕΡΕΣ: Η Αντλία περιλαμβάνει 42 ορατούς [φαινόμενο μέγεθος ≤ 6,5] αστέρες. Επειδή, όμως, οι αστέρες του είναι αμυδροί, κανένας τους δεν έχει ιδιαίτερο όνομα. Ο αστέρας α Αντλίας είναι και ο λαμπρότερος, με φαινόμενο μέγεθος 4,25. Απέχει από τη Γη 366 έτη φωτός.Ο δ Αντλίας είναι ένας γαλάζιος διπλός αστέρας, 481 έ.φ. μακριά. Τα φαιν. μεγέθη του ζεύγους είναι 5,6 και 9,6. Ο ζ Αντλίας είναι και αυτός ένας μεγάλος διπλός αστέρας, 373 έτη φωτός μακριά [φ.μ. 6,2 και 7,0].
ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ ΣΤΟΝ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟ: Παρότι βρίσκεται σε μία κατεύθυνση έξω από το γαλαξιακό επίπεδο, ο αστερισμός αυτός είναι πλούσιος σε μακρινούς γαλαξίες. Ο φωτεινότερος από αυτούς είναι ο NGC 2997. πρόκειται για έναν σπειροειδή γαλαξία με φ.μ. 9,4. Ο λεγόμενος Νάνος της Αντλίας [PGC 29194] είναι ελλειπτικός νάνος γαλαξίας, μέλος της Τοπικής μας Ομάδας, που απέχει από τη Γη 3,3 εκατομμύρια έτη φωτός, χρειάζεται ισχυρό τηλεσκόπιο για να παρατηρηθεί, αφού έχει φαιν.μέγεθος 15. Η ανακάλυψή του έγινε από τους M. Irwin, A. Whiting και G. Hau του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ στην Αυστραλία και ανακοινώθηκε στις 10/4/1997. Περιέχει περίπου ένα εκατομμύριο αστέρες και έχει διάμετρο 4.000 ως 6.000 έτη φωτός, δηλαδή οι αστέρες του βρίσκονται κατανεμημένοι πολύ αραιότερα από το κανονικό. Ο αστέρας S Αντλίας (S Ant), που ανακαλύφθηκε το 1888 και είναι ορατός και με κιάλια, κατείχε παλαιότερα τον άτυπο “τίτλο” του μεταβλητού αστέρα με τη μικρότερη γνωστή περίοδο, 7 ώρες και 47 λεπτά, μέχρι που τον έχασε από τον U Πηγάσου. Ο S Αντλίας ανήκει στην κατηγορία των μεταβλητών δι' εκλείψεων. Πρόκειται δηλαδή στην πραγματικότητα για δύο αστέρες που είναι ενωμένοι μεταξύ τους με ένα «λαιμό» ύλης, και όταν ο ένας κρύβει τον άλλον, προκαλείται αλλαγή στην ποσότητα του φωτός που φτάνει στο γήινο παρατηρητή.
konstantinosa.oikonomou@gmail.com
Ещё видео!