Τα επιβλητικά βουνά της Δ. Μακεδονίας και της Ηπείρου, όπου γράφτηκαν χρυσές σελίδες της ελληνικής εθνικής αντίστασης, μετά την απελευθέρωση από τη γερμανική κατοχή, έγιναν τα τελευταία θέατρα του αιματηρού εμφυλίου (1946-1949). Ήταν ο πιο αιματηρός και καταστροφικός πόλεμος, από όλους όσους προηγήθηκαν μέσα στο ελληνικό έδαφος στον 20 αι. άμεσα συνδεδεμένος με το διεθνές κλίμα της εποχής, που οδήγησε στον Ψυχρό Πόλεμο. Η λήξη του άφησε χιλιάδες νεκρούς και πρόσφυγες και μια κοινωνία διχασμένη μέχρι τη μεταπολίτευση (1974), οπότε η χώρα άρχισε σταδιακά να συμφιλιώνεται με αυτό το κομμάτι της ιστορίας της. Σήμερα 64 χρόνια μετά τη λήξη του εμφυλίου, ορισμένα από τα καταστραμμένα χωριά ξαναζωντανεύουν από απογόνους των ξεριζωμένων τότε κατοίκων και αρκετοί τουρίστες επισκέπτονται την περιοχή για να ενημερωθούν για την ιστορία της.
