Халқы көп емес Қазақстанға 30-дан астам банк көптеу. Сарапшы, экономистер осындай пікір білдіріп жатыр.
Қазір «Қазком» мен «Халық банк» келіссөздер жүргізуде. Оңтүстіккореялық банк «Центр кредиттегі» акциясын сататынын мәлімдегені және бар. Банк секторындағы бұл өзгерістерге не түрткі болып отырғанын әріптесіміз Индира Жылқайдарова анықтап көрді.
Ұлттық банктің шұғыл түрде берген қарызының тең жартысын қайтарып үлгерген «Қазком» енді тағы бір мәселелер бойынша «Халық банкімен» келіссөз жүргізіп жатқанын үш күн бұрын хабарладық. Алайда «Қазкомның» баспасөз қызметі әлі нақты ақпар жоқтығын жеткізді. Бірақ экономистер бұл қаржы ұйымының ахуалын былай деп сараптап отыр.
Павел Коктышев, экономист
-Өткен жылы банк «Б» дағдарыс рейтінгінен төмен жағдайда болды. Жыл соңында «Б минус» несие рейтингі қайтарылғаны белгілі болды. Ал «Халық банктің» жағдайы әлдеқайда жақсырақ. Екі банктің бірігуі мүмкін деген сөздің жаны бар. Осы процедураның арқасында активтер тазартылып, көптеген ресми шаралар атқарылады.
Павел Коктышевтің пікірінше, тіпті ұзақ трансформация процесі, өзгерістер жүріп жатыр. Тіпті банктер бірікпеуі де мүмкін.
«Қазком мен «Халық банкті» қоса алғанда олардың үлесі елдің банк секторының 37 пайыз активін құрап отыр.
Сарапшы Жангелді Шымшықов болса, «Банк саласындағы мұндай өзгерістерге бірнеше фактор себеп», – дейді. Яғни қаржылық, экономикалық қиындықтар, жаһандану үрдісі де септігін тигізіп отыр. Ал басты себеп қандай?
Жангелді Шымшықов, сарапшы
-Негізгі себебі ДСҰ кіруімізге байланысты оның жарғысы бойынша еркін капиталдың келуі, еркін жұмыс күшінің көшіп-қонуы қарастырылған. Ертең шетелдің банкілері келетін болса, олардың несиесі 2-3 пайыз болады. Сонда біздің банкілер бәсекеге түсе алады ма? Ертең олар қатты бәсекеге ұшырағанда банкілерді ірілендіру керек.
Тағы бір ақпарат. Кеше ғана «Центр кредит» банкінің 41,9 пайыз үлесіне ие болған оңтүстіккореялық банк акцияны сататынын мәлімдеді. 8 жылдай жұмыс істеп келген шетелдік банк неліктен мұндай қадамға барып отыр?
Жангелді Шымшықов, сарапшы
-Акцияны неғұрлым көп сатып жатса, оның ұсынысы жоғары болса, сұраныс аз болса, онда бағасы төмендейді. Қазір акцияның бағасы, дивиденді жоғары.
Осылай деген сарапшы пайыздық үстемақысы төмен шетелдік банктердің біздің нарыққа нақты қашан келетіні жайлы болжам айтқан жоқ. Демек, ол шаруа уақыт еншісінде.
Авторлары: Индира Жылқайдарова, Серік Қоңырбаев
