Miniaturka pochodzi z domeny Pixabay. Licencja CC0: do powszechnego użytku. Nie wymaga przypisania.

Odpowiedź na pytanie zawarte w tytule została udzielona w filmie.

ERRATA: w filmie użyłem określenia "kwas alfa-linolowy". W tym przypadku chodzi oczywiście o kwas linolowy (LA) (omega-6). Mówiąc o kwasie alfa-linolenowym (ALA) (omega-3), wyraźnie zostało to w filmie zaznaczone.

Kwas tłuszczowy omega-3 (ALA – kwas alfa-linolenowy) jest niezbędny do życia i chociaż organizm w pełni wykorzystuje dopiero jego metabolity w postaci EPA (kwas eikozapentaenowy) oraz DHA (kwas dokozaheksaenowy), to jednak nie stanowią one niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT, witamina F).

Kwas tłuszczowy omega-6 (LA – kwas linolowy) jest niezbędny do życia i zaliczany do NNKT, chociaż główne związki biologicznie czynne powstają dopiero z jego metabolitów, takich jak GLA (kwas gamma-linolenowy) i AA (kwas arachidonowy).

Z ALA powstają EPA i DHA, jednak jest to proces mało wydajny na poziomie 1-8% (u kobiet nieco większym, do 20%). Przemianę ALA w EPA i DHA zwiększają: estrogeny (estradiol), insulina, hormony tarczycy (tyroksyna), hormon wzrostu, mała ilość omega-6 w diecie, a zmniejszają: adrenalina, kortyzol, ACTH, choroby (niedoczynność tarczycy cukrzyca), nadmiar kwasów omega-6.

Proporcja omega-6:omega-3 powinna wynosić (3-6):1. Kwasy omega-3 i omega-6 wykorzystują te same enzymy do przemian metabolicznych takie jak delta-6-desaturaza i elongaza. Przesunięcie równowagi reakcji w stronę metabolitów omega-3 bądź omega-6 zależy od ich aktualnej ilości w diecie. Z omega-3 powstają przeciwzapalne prostaglandyny (PGE3, PGI3) oraz słabo prozapalne leukotrieny (LTB5, LTE5, TXA3). Natomiast z omega-6 są produkowane silnie prozapalne eikozanoidy dienowe (PGE2, TXA2) i leukotrieny (LTB4, LTE4) oraz przeciwzapalna PGE1 i PGI2. Nie wiadomo, czy duże stężenie omega-3 w stosunku do omega-6 może mieć istotne klinicznie negatywne skutki zdrowotne, poza rzadko obserwowanymi zaburzeniami krzepnięcia krwi, krwawieniem z nosa, zbyt dużym obniżeniem ciśnienia tętniczego, łagodną biegunką i ostatnio sugerowaną pozytywną korelacją z rakiem prostaty. Wydaje się, że znacznie mniej poważne niż nadmiar omega-6 w stosunku do omega-3.

Piśmiennictwo:
1. Simopoulos A.P. Exp. Biol. Med., 2008; 233: 674-688.
2. Naruszewicz M., Kozłowska-Wojciechowska M., Kornacewicz-Jach Z., Członkowska A., Januszewicz A., Steciwko A. Family Med. Primary Care Rev., 2007; 9: 175-176.
3. Kris-Etherton P.M., Hill A.M.: J. Am. Diet. Assoc., 2008; 108: 1125-1130.
4. Bang H., Dyerberg J. Acta Med. Scand., 1972; 192(1-2): 85-94.
5. Galli C., Calder P.C. Ann. Nutr. Metab., 2009; 55: 123-139.
6. Simopoulos AP. The importance of the ratio of omega-6/omega-3 essential fatty acids. Biomed Pharmacother. 2002; 56:365-79.

свернуть