اهمیت آموزش زبان مادری در کودکستان‌های سیستان و بلوچستان و مناطق بلوچ نشین

✍روزَل بلوچ / کمپین فعالین بلوچ

حق آموزش به زبان مادری از اولین حقوق انسانی هر کودک است!

از دوره حکومت پهلوی و اینک جمهوری اسلامی تحصیل در مدارس سرتاسر ایران به زبان فارسی یک الزام بوده و این قانون ضد حقوق بشری باعث شده که آموزش کودکان به زبانی غیر از زبان مادری‌اش صورت پذیرد و گرفتار آسیب های ناشی از آن شوند؛ گرچه بظاهر بندی در قانون اساسی جمهوری اسلامی بعنوان حق آموزش به زبان مادری در نظر گرفته شده اما این قانون همواره نقض شده و مدرسین زبان های محلی با تهدید و حتی شکنجه و زندان مواجه بوده‌اند.

جمعیت شهروندان غیرفارسی‌ زبان در ایران، برخلاف آمارهای حکومتی که بدون درنظر گرفتن لورها و مهاجران ملیت‌های دیگر در شهرهای مرکزی ارایه شده تا ۶۰ درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند.

در اثر سیاست های دو حکومت پهلوی و جمهوری اسلامی در طول نزدیک به یکصد سال کودکان غیرفارس از حق آموزش به زبان مادری خود محروم بوده و از سال اول دبستان وادار به یادگیری زبان فارسی شده‌اند که به تبع آن کودکان با اضطراب دایمی و فرسایش روان روبرو شده و ترک تحصیل کرده اند، بخصوص ترک تحصیل کودکان در مناطق روستایی سیستان و بلوچستان و مناطق بلوچ‌نشین به علت چنین مسائلی آمار بالایی دارد.

دو حکومت با تحمیل آموزش زبان فارسی به کودکانی که زبان مادری‌شان بلوچی است، آنان را با یک توقف چند ساله در حساس‌ترین سال‌های عمر در فرایند اجتماعی شدن‌شان روبه‌رو کرده‌اند.

این که بر اساس آمارهای رسمی دولتی، ۶۷ درصد مردودی دانش‌آموزان پایه یک و دو دبستان متعلق به ۹ استان دو زبانه کشور است که بلوچستان هم جزء ۹ استان است.

کودکان بلوچ در سرتاسر ایران و سیستان‌وبلوچستان بالاجبار غیرفارسی‌ زبان، زمانی با زبان فارسی کنار می‌آیند و آن را یاد می‌گیرند که سنین کودکی را از دست داده‌اند؛ سنینی که سرنوشت‌سازترین دوره برای یادگیری و تمرین ویژگی‌هایی است که بعدا برای حضور موثر و مستمر در فرایند رشد شخصیتی و آفرینش توسعه مورد نیاز است.

کودکان بلوچ که در سیستان‌ و‌ بلوچستان و مناطق عمدتاً بلوچ‌نشین و در سرتاسر ایران با تحصیل اجباری به زبان فارسی مواجه هستند هویت باختگی را تجربه میکنند در حالیکه ملت بلوچ با سابقه ۱۱ هزار ساله تاریخی، هویت، زبان و فرهنگ مشخص افتخاری برای نسل بشر است، اما انکار روح و شخصیت خویشتن در اثر مغلوب شدن دربرابر یک زبان و فرهنگ دیگر کودکان را به بیگانگانی در جامعه خود تبدیل کرده است.

هویت باختگی پیامدها و مشکلات روانشناختی همچون ضعف در ایجاد رابطه عاطفی و ناتوانی در بکارگیری زبان احساس و عدم درک درست زندگی در پی داشته و بالندگی فردی را با مشکل مواجه میکند؛ زبان مادری بخش مهمی از هویت جوهری و خویشتن خویش انسان است که باید آن را حفظ کرد.

موضوعی که دردناک‌تر از ظلم حکومت بر کودکان در مقاطع تحصیلی است، اجبار آموزش به زبان فارسی در کودکستان ها می‌باشد که اندیشمندان و نخبگان ملتهای غیرفارس توجهی به آن نداشته‌اند؛ گرچه در مناطق و استان هایی که امنیتی اداره می‌شوند حتی به آموزش در کودکستان ها هم به زبان فارسی تاکید میشود و چون سواد و آگاهی عمومی در چنین مناطقی پایین بود و مردم از سنین کم برای رفع مشکلات اقتصادی مجبور به ترک تحصیل شده‌اند و گرفتن مجوز برای غیربومیان راحت‌تر و تسهیلات بیشتری برای آنان دارد کودکستان ها هم تحت مدیریت و نظارت غیربومیان اداره می‌شوند که به تبع آن باز هم کودکان بلوچ با آموزش اجباری به زبانی غیر از زبان مادری درگیر میشوند.

راه‌حل برای این مشکل در زمانی که هیچگونه حمایت دولتی در کار نیست مدیریت مردمی است که بصورت محله محور اجرا شود و اینکه نخبگان و دلسوزان منطقه با مالکان کودکستان ها وارد گفتگو شده و جزواتی درباره اهمیت آموزش به زبان مادری در دوره کودکستان در اختیار آنان قرار داده و با تشویق آنها و یادآوری لزوم این امر این خدمت بزرگ را برعهده بگیرند.

همچنین کارشناسان ما در «کمپین فعالین بلوچ» برای ارائه راهکارها و مشاوره در این زمینه در خدمت شما هستند تا با همکاری هم آنچه را که برای حال و آینده #کودکان_بلوچ مهم و لازم است انجام دهیم.

свернуть