سندرم تخمدان پلی کیستیک شایعترین بیماری سیستم غدد خانمهای سنین باروری هست. درسته که یکی از مشخصات این بیماری وجود کیست های متعدد در تخمدان هست ولی علت اصلی این بیماری این کیستها نیستند و این کیست ها در واقع یکی از نشانه های بیماری هستند. این بیماری یه مشکل خیلی شایعی در خانمهای سنین باروری هست طوری که در بعضی جوامع تا 26% گزارش شده.علی رغم آمار بالای این بیماری ولی هنوز علت این مشکل مشخص نیست.افزایش هورمونهای مردانه ,عدم تخمک گذاری ,مقاومت به انسولین , و اختلالات سیستم عصبی غددی از خصوصیات اصلی این بیماری هست.
از نظر علایم بالینی دروه های قاعدگی نامنظم و یا عدم قاعدگی ایجاد مشکلاتی برای باردار شدن ,چاقی (40 تا 50 درصد خانم های مبتلا به این سندرم دچار چاقی می شوند) آکنه رویش مو در منطقه ریش، پشت لب، خط ریش، قفسه سینه، منطقه اطراف نوک سینه ها و یا قسمت تحتانی شکم در طول خط وسط پوست تیره و ضخیم در ناحیه زیر بغل (گاهی ظاهری مخملی پیدا می کند) افزایش فشار خون، افزایش قند خون یا مشکلاتی در کلسترول.با توجه به تنوع مشکلاتی که این بیماران دارن و تشخیص افتراقی های متعددی که برای هر کدام از علایم بیمار وجود داره از خیلی وقت پیش
همیشه بین پزشکا در مورد تشخیص دقیق این بیماری بحث و اختلاف نظر بوده و هنوز هم هست ولی آخرین تعریف این مواردی هست که الان اشاره میکنم ولی باید توجه داشته باشید که برای تشخیص باید هر سه باشه 1- افزایش هورمونهای مردانه 2- نبود تخمک گذاری یا تخمک گذاری نامنظم3- وجود کیست های متعدد در تخمدان که باید توسط سونوگرافی واژینال انجام بشه چون دقیقتر از سونوگرافی شکمی هست و پزشک متخصص زنان هم اونو انجام داده باشه و تایید کرده باشه .هورمونهای مردانه میشه.
همانطور که گفتم تشخیص این بیماری راحت نیست و گاهی بین پزشکا اختلاف نظر وجود داره و اما و اگر زیاد داره.در بروز این بیماری هم زمینه های ژنتیکی نقش دارن و هم وجود ریسک فاکتور. وزن بالا داشتن , عدم تحرک داشتن از ریسک فاکتور های این بیماری هستند.این سندرم از نظر علایم بالینی خیلی متنوع هست بطوریکه تا 28 مشکل در این بیمارا گزارش شده و مهمترین ریسک فاکتوری که باعث میشه بیمار تعداد بیشتری از اون 28 تا مشکل رو داشته باشه چاقی و اضافه وزن هست. از نظر اینکه چه اتفاقی در بدن این بیمارا داره رخ میده که اینهمه مشکل ایجاد کرده
باید عرض کنم استروژن و پروژسترون جز هورمون های زنانه محسوب می شوند که توسط تخمدان ها تولید می گردند. این هورمون ها می توانند ماهانه منجر به بروز چرخه های قاعدگی شوند. هم چنین کمک می کنند تا تخم ها قبل از آزاد شدن و وارد شدن به لوله فالوپ که هر ماه اتفاق می افتد، درفولیکول های پر از مایع، رشد کنند.سومین هورمون تستوسترون نام دارد این هورمون به مقدار کم توسط تخمدان ها تولید می شود و متعلق به دسته آندروژن ها می باشد که هورمون غالب درمردان محسوب می شود. بین 4 تا 7 درصد خانم ها به مقدار زیاد تستوسترون توسط تخمدان ها تولید می کنند.
این افراد الگویی از علائم را به نام سندرم تخمدان پلی کیستیک ایجاد می کنند.وقتی خانمی مقدار زیادی آندروژن (مانند تستوسترون) در بدن خود داشته باشد، قادر به آزادسازی تخم ها از فولیکول ها نخواهد بود. از این رو فولیکول هایی که از مایع پر شده اند باز نشده ، تخلیه نمی شود و در تخمدان باقی می مانند. در این حالت به نظر می رسد تخمدان ها حاوی کیست های زیادی است. به همین دلیل به این بیماری پلی کیستیک گفته می شود. خانم هایی که به این شرایط دچارند به لحاظ باروری مشکلاتی دارند زیرا پروسه آزاد سازی تخمک متوقف می شود و یا تنها گاهی اتفاق می افتد.
وقتی تخمکی در طول چرخه ماهانه آزاد نشود، هورمون های زنانه به میزان نرمال تغییر نمی کنند. در این حالت دیواره داخلی رحم شکننده می شود و سبب ایجاد خونریزی های نامنظم می شود. از آن جایی که تعادل هورمونی به هم ریخته است دیواره رحم در خطر ابتلا به سرطان قرار دارد.در خانم های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، میزان هورمون های آندروژن سبب بروز تاثیراتی در ظاهر فرد می شود، از جمله این آثار می توان به آکنه و افزایش رشد مو با الگویی مردانه در منطقه پشت لب و صورت اشاره کرد.
عموما خانم های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک نه تنها میزان بالایی از هورمون های آندروژن را در خود دارند بلکه میزان انسولین آنها نیز بالاست و دچار مقاومت به انسولین نیز هستند. میزان بالای انسولین مارکری برای سایر نگرانی هایی است که می تواند همراه با این بیماری اتفاق افتد. افزایش میزان انسولین، خانم های مبتلا به پلی کیستیک را مستعد چاقی می کند و آن ها را در خطر ابتلا به دیابت، افزایش فشار خون، مشکلات کلسترول و بیماری های قلبی می کند.افزایش میزان انسولین می تواند سبب شود تا تخمدان ها میزان آندروژن بیشتری را تولید کنند،
بنابراین در حالت مقاومت به انسولین این شرایط تشدید شده و متابولیسم کالری حاصل از غذاها تغییر می کند و این می تواند منجر به بروز سندرم تخمدان پلی کیستیک در برخی خانم ها شود. اما متخصصین مطمئن نیستند که ریشه این مشکل در انسولین باشد. شاید برنامه ریزی ژنتیکی غدد (برای مثال، تخمدان ها، غدد هیپوفیز و آدرنال) در ایجاد این بیماری نقش داشته باشد. خانم هایی که دچار تشنج های مکرر می شوند، بیشتر در خطر ابتلا به سندرم پلی کیستیک قرار دارند. شاید دلیل این اتفاق این باشد که تشنج های مکرر بر عملکرد غدد هیپوفیز و هیپوتالاموس تاثیر می گذارد،
