Խոսնակ՝ Տեր Սմբատ քահանա Սարգսյան։
Առինջ գյուղի Սուրբ Հովհաննես եկեղեցու հոգևոր հովիվ։
Ամուսնությունը դրախտի խորհուրդ է: Պնդում է Տեր Նշան քահանա Ալավերդյանը: Նա իր խոսքերը հիմնավորում է ինչպես աստվածաշնչյան մեջբերումներով, այնպես էլ պատմական ակնարկներով:
Եթե ամուսնության արմատները, ըստ հոգևորականի, բավականին խորն են ու հիմքային, ապա ամուսնալուծության պարագայում ընդհանուր կարծիք ու դիրքորոշում սկսվեց մշակվել դեռ միջնադարից:
Ամուսնությունն ու ամուսնալուծությունը իրավական սովորական ընթացակարգեր են, սակայն եկեղեցին դրանք ընկալում է որպես աստվածային երևույթ: Մանրամասները՝ «Եկեղեցին և իրավունքը» խորագրով հատուկ նախագծի հերթական հարցազրույցում:
– Ի՞նչ մոտեցումներ ունի եկեղեցին ամուսնության վերաբերյալ:
– Ամուսնությունն Աստծո արքայության խորհուրդն ունի այնքանով, որ իր ձևի մեջ միակն է, որ մարդու անկումից առաջ կար, երբ դեռ Ադամն ու Եվան դրախտից չէին արտաքսվել ու Աստծո միությունն ունեին: Ուստի՝ ամուսնության խորհուրդ մի տեսակ վերադարձ է դեպի դրախտ, Աստծո արքայության նախատիպն է: Ամուսնության վավերացման համար պայմաններից առաջնայինը պսակադրությունն է, որը եկեղեցու 7 խորհուրդներից մեկն է, միացնողն Աստված է:
Մենք դիտարկում ենք դեպքեր, հատկապես Հռոմեական կայսրության ժամանակ, երբ աղջկա համար ամուսնության համար տարիքային մինիմալ շեմը 9 տարեկանն է։ Բնականաբար սա այժմյան մտածողության մեջ գուցե բոլորովին այլ կերպ ընկալվի։ Տվյալ պարագայում միանգամից աղջկան չեն տարել ամուսնական կենցաղավարությամբ ապրելու, այլ նպատակն է եղել, որպեսզի իր գիտակցական հասունությունը աղջիկն ունենա սկեսրայրի տանն ու դրանով իսկ այդ արժեհամակարգի կրողը դառնա: Եկեղեցու օրհնության համար կարևոր հիմք է այն հանգամանքը, որ որևէ կողմից բռնություն չպետք է լինի, ինչպես նաև ապագա ամուսիններից մեկը կապված չպետք է լինի պսակով, այսինքն՝ մինչ այդ ամուսնացած և ուրիշի հետ ամուսնական կապով կապված չլինի: Կարևոր է նաև պսակը թույլատրելի օրերին կատարելը: Թույլատրելի են դիտվել սրբերի տոնախմբան օրերը, իսկ պսակի համար արգելված օրեր են սահմանվել պահոց օրերը և տերունի տոները։
– Օրենսդրությունը սահմանում է, որ ամուսնությունը կարող է դադարել ամուսնալուծության միջոցով՝ ամուսինների կամ ամուսիններից մեկի դիմումի հիման վրա, ինչպես նաև դատարանի կողմից անգործունակ ճանաչված ամուսնու խնամակալի դիմումի հիման վրա։ Իրավունքի տեսանկյունից` ամուսնալուծությունը սովորական քաղաքացիաիրավական գործընթաց է, ինչպե՞ս է եկեղեցին վերաբերում այս երևույթին:
– Նախապես մենք պետք է թերևս արմատներին հասնենք՝ ինչպե՞ս դա ձևավորվեց եկեղեցու կյանքի մեջ: Մենք տեսնում ենք, որ բավական մեծ ու նպաստող դեր է ունեցել հատկապես այն հանգամանքը, որ ամբողջ Հռոմեական կայսրության տարածքը իրավական նույն նորմերով էր առաջնորդվում։ Տարբեր ազգությունների`մի կայսրության տարածքում համակեցությունը նպաստեց, որ քրիստոնեությունը քարոզվի ամբողջ կայսրությունով մեկ։ Հետագայում մենք տեսնում ենք, որ պետականորեն քրիստոնեությունն ընդունվեց, որի արդյունքում եկեղեցի ներմուծվեցին նաև այն իրավական կարևոր ինստիտուցիոնալ մանրուքները որոնք կատարվում էին միմիայն քաղաքացիական դատարանի միջոցով: Հռոմեական իրավունքն այս դեպքում մի տեսակ օգտակար և նաև հիմնաքարային է եղել նաև եկեղեցական իրավունքի ձևավորման համար: Աստվածաբանական կրթության մեջ առանձին ճյուղ կար՝ կանոնագիտությունը, իրավագիտությունր: Ամբողջ Հռոմեական կայսրության մեջ քրիստոնեությունը իբրև բացարձակ կրոն հռչակելուց հետո բարձրացավ նաև հոգևոր իշխանության հեղինակությունը: Նշվում է, որ առանց Աստծո օրհնությամբ եղած պսակը կարող է անգամ անվավեր դիտարկվել, և նպատակն այն էր, որպեսզի հնարավորինս կանխվեն ամուսնալուծությունները և ամուսնական կյանքում անկարգությունները` շնությունը, պոռնկությունը, անառակությունը: Հայկական իրականությունում մենք տեսնում ենք, որ հեղափոխող է դառնում Ներսես Մեծ կաթողիկոսի եկեղեցական ժողովը, որը ներընտանեկան ու ներհասարակական շատ խնդիրներ է լուծում: Քրիստոնեությունը դարձավ այն բարձրագույն աստիճանը, որով էլ սրբագործվեց ամուսնությունը: Քրիստոնեությունն ամուսնությունը բարձրացրեց այն աստիճանի, որ այր և կնոջ միությունը դիտարկվեց իբրև Քրիստոսի և եկեղեցու միության արտահայտություն։ Ինչպես որ Քրիստոս իր անձը տվեց եկեղեցու համար, այնպես էլ այրը, տղամարդը իր կնոջ և ընտանիքի համար պատրաստ պետք է լինի նման զոհողության:
Սա միակ խորհուրդն է, որ կար դրախտից սկսած, դրա համար դիտարկվում է որպես աստվածահիմն խորհուրդ, երբ երկուսը դառնում են մեկ մարմին։ Ուստի, երբ հետաքրքրվում են Քրիստոսից, թե որևէ պատճառով արժե՞ որ մարդն ու կինը բաժանվեն, Քրիստոս ասում է, որ սկզբից ի վեր, երբ Աստված ստեղծեց, ասաց՝ այսուհետ մեկ մարմին լինեն, և ինչ որ Աստված միացրեց, մարդը թող չբաժանի: Պետք է դիտարկել, որ Ս.Պսակով ամուսնությունը ոչ թե պարզ համաձայնություն է, այլ Աստծո միջոցով, Աստծո ներկայությամբ միություն: Ես կարծում եմ, որ եկեղեցու դիրքորոշումը պետք է լինի նախ և առաջ կանխարգելել ամուսնալուծությունը։
Աղբյուր՝ iravaban.net/145548.html
#ՏերՍմբատ, #Առինջիեկեղեցի, #սուրբՀովհաննես, #ամուսնություն, #ամուսնալուծություն
