Mersin balıklarının Hazar Denizi’nden Elazığ’a uzanan yolculuğu su ürünleri sektöründeki gelişmenin de belgesi niteliğinde. Bir girişimci Keban Baraj Gölü'nde kurduğu tesiste Hazar Denizi’nden getirdiği "huso huso" cinsi mersin balıklarını üretmeye başladı. Kapasitesi bin 500 tona ulaşan tesisten mersin balığı ve havyar ihracatı yapılıyor.
Kaliteli mersin balıkları Keban Barajı’nda yetişiyor
Elazığ'da Keban Baraj Gölü'nde ihraç ürünü olarak yetiştirilen "huso huso" cinsi mersin balıkları 6 yaşa ulaştıklarında ultrasonla cinsiyetleri belirlenerek, ayrı kafeslere alınıyor. Ayfish Su Ürünleri İşletmesince baraj gölünün Muratcık köyü mevkisinde 3 yıl önce kurulduğunda 3 bin ton olan kapasitesi 1500 tona ulaşan tesiste "huso huso" cinsi mersin balığı yetiştiriliyor.
Hazar Denizi'nden getirilen ve ağ kafeslere alınan mersin balıkları 6 yaşına ve yaklaşık 100 kilograma ulaştığında cinsiyet tespiti yapılıyor. Kafesten çıkarılarak uzman bir ekip tarafından ultrason cihazı ile hızlıca yapılan tespit sonucu bu kez ayrı kafeslere alınan balıklardan erkek olanları et olarak tüketilmesi için satışa hazır hale geliyor.
Dişi olanların ise havyar olarak tüketilmesi için gelişimini tamamlaması ve 11 yaşını doldurması bekleniyor. İhracata hazırlanan balıklardan dişi olanlara çip takılarak havyar verimi için gelişimleri takip ediliyor.
"4-5 sene sonra balıklarımızın ihracatına başlayacağız"
İşletme yetkilisi Abdulla Hajiyev, Keban Baraj Gölü'ndeki su kalitesinin ve bölgenin iklim özelliklerinin mersin balığına çok iyi geldiğini, bu türün burada son derece hızlı bir gelişim gösterdiklerini söyledi.
"Avrupa morinası" ve "Beluga balığı" olarak da bilinen, "dünyada nesli kritik tehlikede" olan türler arasında yer alan huso huso balığının Keban Baraj Gölü'nde hayat bulduğunu ifade eden Hajiyev, "Balıklarımızın bir bölümü şu an 6-7 yaşlarında. Yaklaşık 4-5 yıl sonra bunlar yumurtaya gelince hem bunlardan yavru alıp Türkiye'de üretimi artırmayı hem de gıda olarak siyah havyar çıkarmayı planlıyoruz." dedi.
Hajiyev, balıkların 6-7 yaşında cinsiyetlerini belirleyebildiklerini belirterek, kafeslerden çıkarılan ve yaklaşık 100 kilograma ulaşan balıklara özel ekip tarafından ultrason cihazı ile bakıldığını, bu aşamadan sonra erkek ve dişilerin ayrı kafeslerde yetiştirildiğini anlattı.
Dişilere çip takıldığını, balıkların havyar olarak değerlendirilme aşamasına gelmesini bu sayede takip ettiklerini dile getiren Hajiyev, üretimlerinin büyük bir kısmını ihraç etmeyi planladıklarını söyledi.
Hajiyev, şunları kaydetti: "Türkiye'de de tüketilmesini, insanların tadına bakmasını isteriz. Havyarı daha uygun fiyattan verip daha çok insanın denemesini de sağlayacağız. Etini deneyenler çok beğendiler. Bu balığı bilmiyorlar. Besin değeri çok yüksek bir balık. Siyah havyarının da besin değeri çok yüksek. İnşallah 4-5 sene sonra balıklarımızın ihracatına başlayacağız. Bu balığın hem et olarak hem de havyarı açısından Rusya çok büyük bir pazar. İhracata oradan başlamayı hedefliyoruz. Rusya'nın yanı sıra Amerika, Japonya, Avrupa ülkelerinde çok tüketilen bir ürün. Bu ülkelerin tamamına ihracat yapmayı planlıyoruz. Buralarda müşterilerimiz, bildiğimiz firmalar var, ilgileniyorlar, yakından takip ediyorlar."
"Türkiye'yi huso huso cinsi balıkta ve havyar üretimde lider konuma getirmeyi planlıyoruz"
Hajiyev, balıkların Türkiye'ye getirilmesinde Tarım ve Orman Bakanlığından ve İl Müdürlüğünden destek gördüklerini ifade ederek, kentte de kendilerine bu konuda yardımcı olunduğunu belirtti.
"Gerçekten çok zorlandık. İlk kez yapılıyordu bu iş ama sağ olsunlar desteklerini esirgemediler ve biz bu balıkları buraya getirdik" diyen Hajiyev, tesiste 50 kişiye de istihdam sağladıklarını, bu sayının ilerleyen süreçte daha da artacağını ifade etti.
Hajiyev, "Huso huso ırkını ilk kez Türkiye'ye Hazar Denizi'nden getirdik. Türkiye'yi huso huso cinsi balıkta ve havyar üretimde dünyada lider konuma getirmeyi planlıyoruz. 2029-2030'a kadar bunu gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. Yavru almaya başlayınca bunları doğaya da bırakmayı planlıyoruz çünkü bunlar nesli kritik tehlikede olan balıklar. Hem doğaya bir katkı sağlayalım hem de bir taraftan üretim yapıp, bu balıkların havyarlarını satalım diye planlarımız var. Türkiye'yi huso huso balığında lider konuma getirmek için başka üreticilerle de çalışmayı planlıyoruz. Yumurtalarını aldıkça onlarla iş birliği yaparak Türkiye'yi bu balık türünde ciddi bir üretici yapmayı planlıyoruz ve inşallah bunu da başaracağımızı düşünüyoruz." diye konuştu.
Tarım ve Orman İl Müdürlüğü Balıkçılık ve Su Ürünleri Şube Müdürü Cevat Yılmaz ise alabalık üretimi ile Türkiye'de ilk sırada olan Elazığ'ın bundan sonraki süreçte mersin balığıyla da büyük bir potansiyel yakalayacağını belirtti.
