دل به حال من خنده میکند...
.
.خاطره جالبی از استاد دوامی نقل میشود،که گفته اند ....ما چهل سال پای ساز حسین خان اسماعیل زاده می نشستیم و هر بار که دست به ساز میشدند ما میدانستیم که درآمد شور را شروع میکنند و هر بار هم به محض شروع ،اشک ما سرازیر میشد. واقعا چه جادویی در ساز چنین استادانی هست که با شنونده چنین کاری میکند.
مسئله تکرار در موسیقی سنتی بسیار پیچیده است. شاید بتوانیم نوازندگان را به دو دسته تقسیم کنیم. عده ای که در هر اجرا بصورت بداهه تغییرات زیادی میدهند وعده ای که بسیار مکرر و تکراری جملات مورد علاقه خودشان را مینوازند . البته حتی استادی چون آقای کسایی که به بداهه نوازی اشتهار داشتند اذعان داشتند که حداکثر بتوان بین سه تا پنج درصد از چهارچوب فراگرفته شده بیرون رفت. در اجراهای استاد صبا میبینیم که چند دستگاه را که تکراری ضبط کردند جملات و قطعات شبیه به هم نواخته اند...مثل دستگاه چهارگاه و یا بیات اصفهان. در حالی که از استاد عبادی نقل شده که ششصد تکنوازی متنوع در رادیو داشته اند.
بهر صورت این موضوع جای بحث و کار بیشتری دارد ، خصوصا در حال حاضر که همه اجرا ها ضبط میشود و شاید انتشار کار تکراری مفید بنظر نمیرسد، و از طرفی بدون تکرار هیچگاه مطالب به سطح بالای کیفیت نمی رسد....
نکته دیگری که باید اشاره کنم به سونوریته این اجراست که بلاخره بعد از چند سال موفق شدم ناخنم را از شر بلایا حفظ کنم و در واقع در اینجا با ناخن حدود سه میلیمتر بلندتر از گوشت انگشت نواخته شده است . در واقع در بسیاری از عکسهای به جا مانده از استاد صبا ، خصوصا در حین نواختن نی و سنتور شکل و بلندی ناخن ایشان بخوبی مشخص است ، که سر ناخن بصورت گرد و با بلندی شاید تا حداکثر پنج میلیمتر است. زیرا در صورت اجرا با ناخن کوتاه میبینیم که قسمتی از گوشت نوک انگشت سبابه به سیم درگیر میشود و خصوصا در حین مضراب چپ صدای این قسمت با حالت خشه ای شنیده میشود. جالب این که این صدا ، سونوریته ساز را تا حد کمی نزدیک به دوتار و تنبور ، که هم خانواده سه تار میباشند میکند . البته در حال حاضر سعی نوازندگان به تمیز تر کردن و بی خط و خش کردن صدا در حین صدابرداری بیشتر شده است و در سالیان اخیر صدای نی نزدیک به فلوت ، صدای سنتور نزدیک به پیانو ، صدای کمانچه نزدیک به ویلن و صدای تار نزدیک به گیتار ، گویا برای شنوندگان عام مطلوب تر شده است...
