Black January (Azerbaijani: Qara Yanvar), also known as Black Saturday or the January Massacre, was a violent crackdown in Baku on 19–20 January 1990, pursuant to a state of emergency during the dissolution of the Soviet Union.
General Secretary of the Soviet Communist Party Mikhail Gorbachev and Defence Minister Dmitry Yazov asserted that military law was necessary to stop the violence against the Armenian population and to thwart efforts by the Azerbaijani independence movement to overthrow the Soviet Azerbaijani government. According to official estimates between 133 and 137 Azerbaijani civilians died, 800 people were injured and 5 persons went missing. However unofficial number put the number of victims at 300 dead. Later on, in 1995 Gorbachev apologised to Azerbaijan by stating: "The declaration of a state emergency in Baku was the biggest mistake of my political career."In a resolution of 22 January 1990, the Supreme Soviet of Azerbaijan SSR declared that the decree of the Presidium of the Supreme Soviet of the USSR of 19 January, used to impose emergency rule in Baku and military deployment, constituted an act of aggression.Black January is seen as the rebirth of the Azerbaijan Republic.
Чёрный январь (азерб. Qara Yanvar) или также Кровавый январь (азерб. Qanlı Yanvar) — подавление политической оппозиции подразделениями Советской Армии в ночь на 20 января 1990 года в столице Азербайджанской ССР — городе Баку, закончившийся гибелью более сотни мирных жителей, в основном азербайджанцев.Акциям протеста азербайджанской оппозиции предшествовало насилие против армянского населения Баку.
Kara Ocak (Azerice: Qara Yanvar), Kara Cumartesi veya 20 Ocak faciası, 1990 Ocağında 19'unu 20'sine bağlayan gece Sovyet Ordusu'nun Azerbaycan SSC'nin başkenti Bakü'ye girmesiyle gerçekleştirilen katliam.
Bu katliama Kara Ocak denmektedir ve asıl neden ise Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti talepleri ile alakalıdır. Ermenilerin artan toprak talepleri karşısında büyük bir Azeri kitlesi tepki göstermiş ve Ermeniler Dışarı sloganları atarak yürüyüşler tertiplemişlerdi. Buna misilleme olarak Ermenistan’da yaşayan çok sayıda Azeri kovulmuştu.13 Ocak 1990'da başlatılan Bakü Katliamını durdurmak iddiası ile Sovyet Ordusu Bakü'ye girerek isyanı kanlı bir biçimde bastırdı. Sovyet birlikleri, 20 Ocak 1990'da Ermenileri korumak iddiası ile Bakü'ye giderek 143 kişiyi öldürdü.Sovyet Ordusunun sert müdahelesi Azeri halkında büyük tepkilere sebep oldu. Bu bastırma protesto eden Azerileri cezalandırmaktan öte, artan milliyetçi akımları ve bağımsızlık girişiminde bulunabilecek tüm Sovyet cumhuriyetlerine bir göz dağı niteliğindeydi. Ancak bu taktik geri tepti ve Sovyet yönetimi altındaki Azerbaycan'da, diğer Sovyet cumhuriyetlerinde de olduğu gibi, milliyetçilik akımını ve bağımsızlık talebini hızlandırarak, Azeri halkında Sovyet yönetiminin topluca reddine neden oldu ve Sovyetler Birliği'nin çöküşünü hızlandırdı.
Qara Yanvar — 1990-cı il yanvarın 19-dan 20-nə keçən gecə, saat 23.30-da Bakı şəhərinə keçmiş Sovet İttifaqının qoşun hissələri fövqəladə vəziyyət elan edilmədən yeridilmiş, dinc əhaliyə divan tutulmuş, yüzlərlə insan qətlə yetirilmiş, yaralanmış, itkin düşmüşdür. Sovet ordusunun, xüsusi təyinatlı dəstələrin və daxili qoşunların iri kontingentinin Bakını zəbt etməsi xüsusi qəddarlıq və misli görünməmiş vəhşiliklərlə müşayiət edilmişdir.
Fövqəladə vəziyyətin tətbiqi əhaliyə elan olunanadək hərbi qulluqçular 82 nəfəri amansızcasına qətlə yetirmiş, 20 nəfəri ölümcül yaralamışlar. Fövqəladə vəziyyət elan edildikdən sonra isə yanvarın 20-də və sonrakı günlərdə Bakı şəhərində 21 nəfər öldürülmüşdür. Fövqəladə vəziyyətin elan olunmadığı rayonlarda — yanvarın 25-də Neftçalada və yanvarin 26-da Lənkəranda daha 8 nəfər qətlə yetirilmişdir.Beləliklə, qoşunların qanunsuz yeridilməsi nəticəsində Bakıda və Azərbaycan rayonlarında 146 nəfər öldürülmüş, 744 nəfər yaralanmış, 841 nəfər qanunsuz həbs olunmuşdur; hərbi qulluqçular tərəfindən 200 ev və mənzil, 80 avtomaşın, o cümlədən təcili yardım maşınları, yandırıcı güllələrin törətdiyi yanğın nəticəsində dövlət əmlakı və şəxsi əmlak məhv edilmişdir. Həlak olanların arasında qadınlar, uşaqlar və qocalar, həmçinin təcili yardım işçiləri və milis nəfərləri olmuşdur. SSRİ Konstitusiyası, Azərbaycan SSR Konstitusiyası kobudcasına pozulmuş, Azərbaycan Respublikasının suveren hüquqları tapdalanmışdır. Qabaqcadan düşünülüb hazırlanmış bu təcavüzkarlıq aksiya Azərbaycan xalqının demokratiya və milli azadlıq uğrunda mübarizəsini boğmaq, xalqı təhqir edərək ona mənəvi zərbə vurmaq məqsədi daşımışdır.
